Podział administracyjny Kościoła rzymskokatolickiego w Polsce (1944–1989): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
red. |
m →Zobacz też: poprawa linkowań, replaced: [[Podział administracyjny Kościoła katolickiego w Królestwie Polskim 1815-1918 → [[Podział administracyjny Kościoła katolickiego w Królestwie Polskim (1815–1918) |
||
| Linia 241: | Linia 241: | ||
[[Podział administracyjny Kościoła rzymskokatolickiego na ziemiach polskich podczas zaborów (1795-1918)]] |
[[Podział administracyjny Kościoła rzymskokatolickiego na ziemiach polskich podczas zaborów (1795-1918)]] |
||
[[Podział administracyjny Kościoła katolickiego w Królestwie Polskim |
[[Podział administracyjny Kościoła katolickiego w Królestwie Polskim (1815–1918)]] |
||
[[Podział administracyjny Kościoła rzymskokatolickiego w Polsce (1918-1939)]] |
[[Podział administracyjny Kościoła rzymskokatolickiego w Polsce (1918-1939)]] |
||
Wersja z 13:43, 30 maj 2016
Podział administracyjny Kościoła rzymskokatolickiego w Polsce w latach 1944–1989
Stan na 1945
W wyniku zmian granic Polski, przeprowadzonych po zakończeniu II wojny światowej stan administracji Kościoła rzymskokatolickiego w 1945 przedstawiał się następująco:
metropolia gnieźnieńska i metropolia poznańska w unii personalnej aeque principaliter (do 1946)
Ziemie przejęte po III Rzeszy:
część archidiecezji wrocławskiej
część diecezji berlińskiej
część diecezji ołomunieckiej
cześć archidiecezji praskiej
diecezja gdańska (dawne Wolne Miasto Gdańsk)
część diecezji warmińskiej
Ponadto we wschodniej części Polski:
Część metropolii lwowskiej
część archidiecezji lwowskiej
Część metropolii wileńskiej
część archidiecezji wileńskiej
część diecezji pińskiej
Ponadto część diecezji znalazła się poza granicami Polski:
część diecezji przemyskiej w należącej do ZSRR Ukrainie
część diecezji warmińskiej w obwodzie kaliningradzkim
część diecezji wrocławskiej w Niemczech
Lata 1945-1972
W 1946 na prośbę kardynała Augusta Hlonda rozwiązana została unia personalna archidiecezji gnieźnieńskiej i poznańskiej. Równocześnie stworzona została unia personalna archidiecezji gnieźnieńskiej i warszawskiej.
Dla Ziem Odzyskanych zostały utworzone administracje apostolskie we Wrocławiu, Gdańsku, Gorzowie Wielkopolskim, Opolu i Olsztynie. W 1964 - po śmierci biskupa gdańskiego Karola Marii Spletta - przywrócona została diecezja gdańska.
Ponadto na ziemiach wschodnich zostały utworzone następujące administracje apostolskie: w Lubaczowie (dla archidiecezji lwowskiej), Drohiczynie (dla diecezji pińskiej) i Białymstoku (dla archidiecezji wileńskiej).
W latach 1945-1972 podział administracyjny Kościoła rzymskokatolickiego na ziemiach polskich przedstawiał się następująco:
archidiecezja gnieźnieńska (w unii personalnej z archidiecezją warszawską)
archidiecezja warszawska (w unii personalnej z archidiecezją gnieźnieńską)
Administracje apostolskie na tzw. Ziemiach Odzyskanych:
administracja apostolska we Wrocławiu (archidiecezja wrocławska)
administracja apostolska w Opolu (wschodnia część archidiecezji wrocławskiej)
administracja apostolska w Gdańsku (diecezja gdańska) - od 1964 ponownie pełnoprawna diecezja
administracja apostolska w Olsztynie (diecezja warmińska)
administracja apostolska w Gorzowie Wielkopolskim (diecezja berlińska)
Część metropolii lwowskiej
administracja archidiecezji lwowskiej w Lubaczowie
Część metropolii wileńskiej
administracja archidiecezji wileńskiej w Białymstoku
administracja diecezji pińskiej w Drohiczynie
Diecezje wprost zależne od Stolicy Apostolskiej:
Lata 1972-1991
W roku 1972 w następstwie uznania zachodniej granicy PRL przez Republikę Federalną Niemiec w układzie PRL-RFN (1970) papież Paweł VI utworzył stałą administrację kościelną dla tzw. Ziem Odzyskanych.
Reaktywowane zostały: metropolia i archidiecezja wrocławska i diecezja warmińska. Ponadto utworzone zostały diecezje: gorzowska, szczecińsko-kamieńska, koszalińsko-kołobrzeska i opolska.
W 1981 stolicę diecezji sandomierskiej przeniesiono z Sandomierza do Radomia. Diecezja zmieniła nazwę na diecezja sandomiersko-radomska.
W latach 1972-1991 podział administracyjny Kościoła rzymskokatolickiego w Polsce przedstawiał się następująco:
archidiecezja gnieźnieńska (w latach 1946-1992 w unii personalnej z archidiecezją warszawską)
diecezja koszalińsko-kołobrzeska
diecezja szczecińsko-kamieńska
archidiecezja warszawska (w latach 1946-1992 w unii personalnej z archidiecezją gnieźnieńską)
diecezja sandomiersko-radomska (od 1981 w miejsce sandomierskiej)
Część metropolii lwowskiej
administracja archidiecezji lwowskiej w Lubaczowie
Część metropolii wileńskiej
administracja archidiecezji wileńskiej w Białymstoku
administracja diecezji pińskiej w Drohiczynie
Diecezje wprost zależne od Stolicy Apostolskiej:
W 1991 administracje apostolskie w Białymstoku i Drohiczynie zostały podniesione do rangi diecezji.
Bibliografia
- Piotr Nitecki, Biskupi Kościoła w Polsce w latach 965-1999. Słownik biograficzny, , Warszawa 2000.
- Norbert Wójtowicz, Sprawa "Kaszub-2" - przyczynek do propagandy Stowarzyszenia PAX dotyczącej polskiej organizacji kościelnej na Ziemiach Zachodnich i Północnych, [w:] Droga do stabilizacji polskiej administracji koscielnej na Ziemiach zachodnich i Północnych po II wojnie światowej (w 40. rocznice wydania konstytucji apostolskiej Pawła VI "Episcoporum Poloniae coetus", red.Wojciech Kucharski, Wrocław 2013, s. 237-249
Zobacz też
Podział administracyjny Kościoła rzymskokatolickiego w Polsce (1772)
Podział administracyjny Kościoła katolickiego w Królestwie Polskim (1815–1918)
Podział administracyjny Kościoła rzymskokatolickiego w Polsce (1918-1939)