Linka Bowdena: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
źródła/przypisy, drobne merytoryczne
→‎Historia i zastosowanie: drobne redakcyjne
Linia 12: Linia 12:
Linka Bowdena wynaleziona została przez [[Irlandczycy|irlandzkiego]] wynalazcę osiadłego w [[Londyn]]ie [[Ernest Monnington Bowden|Ernesta Monningtona Bowdena]] (1860-1904){{odn|Tony Hadland|2014|s=267}}. W 1897 roku otrzymał na swój wynalazek brytyjski patent nr 25,325 oraz amerykański nr 609,570{{odn|Ernest Bowden|1897}}{{odn|Tony Hadland|2014|s=267}}.
Linka Bowdena wynaleziona została przez [[Irlandczycy|irlandzkiego]] wynalazcę osiadłego w [[Londyn]]ie [[Ernest Monnington Bowden|Ernesta Monningtona Bowdena]] (1860-1904){{odn|Tony Hadland|2014|s=267}}. W 1897 roku otrzymał na swój wynalazek brytyjski patent nr 25,325 oraz amerykański nr 609,570{{odn|Ernest Bowden|1897}}{{odn|Tony Hadland|2014|s=267}}.


Wynalazek ten przypisuje się również niespokrewnionemu z poprzednią osobą Sir [[Frank Bowden|Frankowi Bowdenowi]], który był założycielem i właścicielem brytyjskiej firmy produkującej rowery - [[Raleigh Bicycle Company]], który jedynie upowszechnił w produkowanych przez siebie welocypedach{{odn|Tony Hadland|2014|s=267}}.
Wynalazek ten przypisuje się również niespokrewnionemu z poprzednią osobą Sir [[Frank Bowden|Frankowi Bowdenowi]], który był założycielem i właścicielem brytyjskiej firmy produkującej rowery - [[Raleigh Bicycle Company]], który jedynie ten wynalazek upowszechnił w produkowanych przez siebie welocypedach{{odn|Tony Hadland|2014|s=267}}.


Początkowo stosowano ją w [[rower]]ach jednak wkrótce znalazła zastosowanie także w innych urzadzeniach i pojazdach mechanicznych jak [[motorower]]y, [[motocykl]]e, [[Samochód|samochody]], a nawet [[samolot]]y. Do czasów obecnych stosuje się ją w konstrukcji rowerów jako linka hamulcowa oraz linka od [[Przerzutka rowerowa|przerzutek]]. Cięgno stosowane jest powszechnie w motoryzacji gdzie pełni ważną funkcję w [[System hamulcowy samochodu|systemach hamulcowych]] - linki hamulcowej, a także w napędzie pojazdu jako linka gazu{{odn|Stanisław Legutko|2010}}.
Początkowo stosowano ją w [[rower]]ach jednak wkrótce znalazła zastosowanie także w innych urzadzeniach i pojazdach mechanicznych jak [[motorower]]y, [[motocykl]]e, [[Samochód|samochody]], a nawet [[samolot]]y. Do czasów obecnych stosuje się ją w konstrukcji rowerów jako linka hamulcowa oraz linka od [[Przerzutka rowerowa|przerzutek]]. Cięgno stosowane jest powszechnie w motoryzacji gdzie pełni ważną funkcję w [[System hamulcowy samochodu|systemach hamulcowych]] - linki hamulcowej, a także w napędzie pojazdu jako linka gazu{{odn|Stanisław Legutko|2010}}.

Wersja z 11:56, 6 gru 2017

Przekrój linki Bowdena. Od lewej do prawej: ochronna warstwa plastiku, struktura stalowa, wewnętrzna tuleja zmniejszająca tarcie, linka wewnętrzna.
Wewnętrzna budowa cięgna Bowdena: teflonowa rurka w stalowym oplocie.
Zwinięty rdzeń linki Bowdena.

Linka Bowdena (również "cięgno Bowdena") – rodzaj mechanicznego, giętkiego cięgna przenoszącego podłużne siły rozciągające[1][2].

Budowa i działanie

Cięgno to składa się z czterowarstwowego giętkiego kabla, którego rdzeń stanowi stalowa linka spleciona z cienkich drutów o minimalnej rozciągliwości umieszczona wewnątrz pustej najczęściej plastikowej rurki zmniejszającej tarcie. Obie umieszczone są w środku trzeciej warstwy, pełniącej rolę pancerza ochronnego oraz czwartej, zewnętrznej warstwy ochronnej wykonanej najczęściej z tworzywa sztucznego[3].

Linka Bowdena umożliwia przenoszenie mechanicznych sił wzdłużnych na odległość. Przenosi siły rozciągające i umożliwia uruchamianie części mechanicznych urządzenia: zwieranie lub rozwieranie szczęk hamulcowych, chwytaków, przepustów, dysz itp. Wewnętrzne cięgno zwiera się lub rozwiera za pomocą umieszczonego na końcu linki spustu lub dźwigni uruchamiającej zaczepione po drugiej stronie elementy jak szczęki, zwieracze, rozwieracze oraz spusty[2][3].

Historia i zastosowanie

Linka Bowdena wynaleziona została przez irlandzkiego wynalazcę osiadłego w Londynie Ernesta Monningtona Bowdena (1860-1904)[4]. W 1897 roku otrzymał na swój wynalazek brytyjski patent nr 25,325 oraz amerykański nr 609,570[5][4].

Wynalazek ten przypisuje się również niespokrewnionemu z poprzednią osobą Sir Frankowi Bowdenowi, który był założycielem i właścicielem brytyjskiej firmy produkującej rowery - Raleigh Bicycle Company, który jedynie ten wynalazek upowszechnił w produkowanych przez siebie welocypedach[4].

Początkowo stosowano ją w rowerach jednak wkrótce znalazła zastosowanie także w innych urzadzeniach i pojazdach mechanicznych jak motorowery, motocykle, samochody, a nawet samoloty. Do czasów obecnych stosuje się ją w konstrukcji rowerów jako linka hamulcowa oraz linka od przerzutek. Cięgno stosowane jest powszechnie w motoryzacji gdzie pełni ważną funkcję w systemach hamulcowych - linki hamulcowej, a także w napędzie pojazdu jako linka gazu[2].

Linka Bowdena znalazła zastosowanie również w barometrach[6].

Bibliografia

  • Ernest Bowden: patent nr 25,325, "New or Improved Mechanism for Transmission of Power". London: British Patent Office, 1897.
  • Tony Hadland: Bicycle design: An Illustrated History. MIT Press, 2014, s. 267. ISBN 0-262-02675-9.
  • Praca zbiorowa: Mały ilustrowany leksykon techniczny. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1983. ISBN 83-204-0602-1.
  • Stanisław Legutko: Podstawy eksploatacji maszyn i urządzeń. Warszawa: WSiP, 2010. ISBN 83-02-08998-2.
  • Andrzej Dyczkowski: Nowy leksykon PWN. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998, s. 293. ISBN 83-02-08998-2.
  • Praca zbiorowa: Wiadomości botaniczne, Tomy 19-21. Warszawa: Polskie Towarzystwo Botaniczne, 1975, s. 293.