Parowiec: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
m Wycofano edycje użytkownika 109.231.63.200 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to Ciszema. Znacznik: Wycofanie zmian |
|||
| Linia 7: | Linia 7: | ||
W 1783 roku francuski arystokrata, markiz [[Claude François Jouffroy d'Abbans]] (1751–1832), zbudował łódź, której wiosła były napędzane maszyną parową. Wynalazca nazwał łódź ''[[Pyroscaphe]]'' (ognisty statek) i pomyślnie przeprowadził na rzece próby pierwszego parowca. |
W 1783 roku francuski arystokrata, markiz [[Claude François Jouffroy d'Abbans]] (1751–1832), zbudował łódź, której wiosła były napędzane maszyną parową. Wynalazca nazwał łódź ''[[Pyroscaphe]]'' (ognisty statek) i pomyślnie przeprowadził na rzece próby pierwszego parowca. |
||
Pierwszy parowiec wypłynął w rejs w 1807 roku. Początkowo parowce były dość niebezpieczne, gdyż często zdarzały się eksplozje niewystarczająco wytrzymałych [[kocioł parowy|kotłów]]. Udoskonalono je w drugiej połowie XIX wieku i wówczas rejsy parowcami stały się powszechne. [[Plik:Silownia holownika Slon.jpg|thumb|Siłownia holownika [[Słoń (holownik)|''Słoń'']], z maszyną parową napędzającą [[Śruba okrętowa|śrubę]], 1893]] |
Pierwszy parowiec wypłynął w rejs w 1807 roku. Początkowo parowce były dość niebezpieczne, gdyż często zdarzały się eksplozje niewystarczająco wytrzymałych [[kocioł parowy|kotłów]]. Udoskonalono je w drugiej połowie XIX wieku i wówczas rejsy parowcami stały się powszechne. |
||
== Paliwa == |
|||
[[Plik:Silownia holownika Slon.jpg|thumb|Siłownia holownika [[Słoń (holownik)|''Słoń'']], z maszyną parową napędzającą [[Śruba okrętowa|śrubę]], 1893]] |
|||
Początkowo, gdy parowce wchodziły do użytku, kotły wytwarzające parę ogrzewane były przez spalanie najpopularniejszego opału, czyli węgla lub drewna. Po skonstruowaniu palników zasilanych [[Paliwo ciekłe|paliwem ciekłym]] zaczęto budować parowce z kotłami na różne [[frakcja (chemia)|frakcje]] ropy naftowej ([[olej opałowy]]). Pozwoliło to na lepsze wykorzystanie przestrzeni na statkach, ponieważ ciekłe paliwo można umieścić w zbiornikach dennych, a miejsce wcześniej zajmowane przez zasobnie węgla (tendry) przeznaczyć na ładunek. Kolejną zmianę przyniosło wprowadzenie [[Energia jądrowa|energii jądrowej]]. [[Jednostka pływająca|Jednostki pływające]], na których źródłem ciepła jest [[Reaktor jądrowy|reaktor atomowy]], mają niespotykaną w innych rozwiązaniach [[autonomiczność okrętu|autonomiczność]] (mogą nie uzupełniać paliwa przez kilka lat) – ale są bardzo drogie w budowie i eksploatacji, więc napęd ten jest stosowany na okrętach i [[lodołamacz]]ach.[[Plik:Stefan Batory.jpg|thumb|Parowoturbinowy transatlantyk ''[[TSS Stefan Batory|Stefan Batory]]'', 1952]] |
Początkowo, gdy parowce wchodziły do użytku, kotły wytwarzające parę ogrzewane były przez spalanie najpopularniejszego opału, czyli węgla lub drewna. Po skonstruowaniu palników zasilanych [[Paliwo ciekłe|paliwem ciekłym]] zaczęto budować parowce z kotłami na różne [[frakcja (chemia)|frakcje]] ropy naftowej ([[olej opałowy]]). Pozwoliło to na lepsze wykorzystanie przestrzeni na statkach, ponieważ ciekłe paliwo można umieścić w zbiornikach dennych, a miejsce wcześniej zajmowane przez zasobnie węgla (tendry) przeznaczyć na ładunek. Kolejną zmianę przyniosło wprowadzenie [[Energia jądrowa|energii jądrowej]]. [[Jednostka pływająca|Jednostki pływające]], na których źródłem ciepła jest [[Reaktor jądrowy|reaktor atomowy]], mają niespotykaną w innych rozwiązaniach [[autonomiczność okrętu|autonomiczność]] (mogą nie uzupełniać paliwa przez kilka lat) – ale są bardzo drogie w budowie i eksploatacji, więc napęd ten jest stosowany na okrętach i [[lodołamacz]]ach. |
||
== Współcześnie == |
|||
[[Plik:Stefan Batory.jpg|thumb|Parowoturbinowy transatlantyk ''[[TSS Stefan Batory|Stefan Batory]]'', 1952]] |
|||
W drugiej połowie XX wieku liczba parowców zaczęła się zmniejszać, gdyż lepszy okazał się napęd [[silnik spalinowy|spalinowy]]. Obecnie, poza jednostkami o napędzie jądrowym, napęd turbiną parową stosuje się sporadycznie na [[zbiornikowiec|tankowcach]] transportujących ropę naftową, ze względu na dostępność taniego paliwa w portach załadunkowych, oraz na [[statek pasażerski|statkach pasażerskich]], gdyż turbiny pracują ciszej i powodują mniej wibracji niż silniki spalinowe. |
W drugiej połowie XX wieku liczba parowców zaczęła się zmniejszać, gdyż lepszy okazał się napęd [[silnik spalinowy|spalinowy]]. Obecnie, poza jednostkami o napędzie jądrowym, napęd turbiną parową stosuje się sporadycznie na [[zbiornikowiec|tankowcach]] transportujących ropę naftową, ze względu na dostępność taniego paliwa w portach załadunkowych, oraz na [[statek pasażerski|statkach pasażerskich]], gdyż turbiny pracują ciszej i powodują mniej wibracji niż silniki spalinowe. |
||
== Znane parowce == |
|||
* [[TSS Stefan Batory|TSS ''Stefan Batory'']] |
* [[TSS Stefan Batory|TSS ''Stefan Batory'']] |
||
* [[SS Warszawa|SS ''Warszawa'']] |
* [[SS Warszawa|SS ''Warszawa'']] |
||
| Linia 21: | Linia 29: | ||
* ''[[Turbinia]]'' |
* ''[[Turbinia]]'' |
||
== Parowce jako muzea == |
|||
* [[SS Sołdek|SS ''Sołdek'']] w Gdańsku – maszyna parowa z kotłami opalanymi węglem |
* [[SS Sołdek|SS ''Sołdek'']] w Gdańsku – maszyna parowa z kotłami opalanymi węglem |
||
* [[ORP Błyskawica|ORP ''Błyskawica'']] w Gdyni – turbiny parowe z kotłami opalanymi [[mazut]]em |
* [[ORP Błyskawica|ORP ''Błyskawica'']] w Gdyni – turbiny parowe z kotłami opalanymi [[mazut]]em |
||
== Zobacz też == |
|||
{{commonscat|Steamships}} |
|||
* [[napęd kołowy statku]] |
* [[napęd kołowy statku]] |
||
Wersja z 15:56, 9 gru 2017
Parowiec – statek lub okręt o napędzie parowym, napędzany tłokową maszyną parową (SS) lub turbiną parową (TSS).
Historia
W 1783 roku francuski arystokrata, markiz Claude François Jouffroy d'Abbans (1751–1832), zbudował łódź, której wiosła były napędzane maszyną parową. Wynalazca nazwał łódź Pyroscaphe (ognisty statek) i pomyślnie przeprowadził na rzece próby pierwszego parowca.
Pierwszy parowiec wypłynął w rejs w 1807 roku. Początkowo parowce były dość niebezpieczne, gdyż często zdarzały się eksplozje niewystarczająco wytrzymałych kotłów. Udoskonalono je w drugiej połowie XIX wieku i wówczas rejsy parowcami stały się powszechne.
Paliwa
Początkowo, gdy parowce wchodziły do użytku, kotły wytwarzające parę ogrzewane były przez spalanie najpopularniejszego opału, czyli węgla lub drewna. Po skonstruowaniu palników zasilanych paliwem ciekłym zaczęto budować parowce z kotłami na różne frakcje ropy naftowej (olej opałowy). Pozwoliło to na lepsze wykorzystanie przestrzeni na statkach, ponieważ ciekłe paliwo można umieścić w zbiornikach dennych, a miejsce wcześniej zajmowane przez zasobnie węgla (tendry) przeznaczyć na ładunek. Kolejną zmianę przyniosło wprowadzenie energii jądrowej. Jednostki pływające, na których źródłem ciepła jest reaktor atomowy, mają niespotykaną w innych rozwiązaniach autonomiczność (mogą nie uzupełniać paliwa przez kilka lat) – ale są bardzo drogie w budowie i eksploatacji, więc napęd ten jest stosowany na okrętach i lodołamaczach.
Współcześnie
W drugiej połowie XX wieku liczba parowców zaczęła się zmniejszać, gdyż lepszy okazał się napęd spalinowy. Obecnie, poza jednostkami o napędzie jądrowym, napęd turbiną parową stosuje się sporadycznie na tankowcach transportujących ropę naftową, ze względu na dostępność taniego paliwa w portach załadunkowych, oraz na statkach pasażerskich, gdyż turbiny pracują ciszej i powodują mniej wibracji niż silniki spalinowe.
Znane parowce
- TSS Stefan Batory
- SS Warszawa
- RMS Titanic
- RMS Lusitania
- RMS Olympic
- RMS Carpathia
- RMS Mauretania
- RMS Mauretania (II)
- SS Kaiser Wilhelm der Große
- Turbinia
Parowce jako muzea
- SS Sołdek w Gdańsku – maszyna parowa z kotłami opalanymi węglem
- ORP Błyskawica w Gdyni – turbiny parowe z kotłami opalanymi mazutem
