Abessivus: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
źródła/przypisy BATUTA 2017
m drobne redakcyjne
Linia 1: Linia 1:
'''Abessivus (caritivus, caritativus)''' – przypadek w [[aglutynacja|językach aglutynacyjnych]] i [[fleksja|fleksyjnych]] oznaczający brak danego desygnatu. Pojawia się w większości w [[liczba pojedyncza|liczbie pojedynczej]]. Występuje w [[języki ugrofińskie|językach ugrofińskich]]. Należy do przypadków ginących – coraz częściej zastępują go konstrukcje omowne.
'''Abessivus (caritivus, caritativus)''' – przypadek w [[aglutynacja|językach aglutynacyjnych]] i [[fleksja|fleksyjnych]] oznaczający brak danego desygnatu. Pojawia się w większości w [[liczba pojedyncza|liczbie pojedynczej]]. Występuje w [[języki ugrofińskie|językach ugrofińskich]]. Należy do przypadków ginących – coraz częściej zastępują go konstrukcje omowne<ref name="ton">{{Cytuj stronę | url = http://scripta.kotus.fi/visk/sisallys.php?p=81 | tytuł = Abessiivi | praca = Iso Suomen kielioppi | data dostępu = 2017-12-08}}</ref>.

<ref name="ton">{{Cytuj stronę | url = http://scripta.kotus.fi/visk/sisallys.php?p=81 | tytuł = Abessiivi | praca = Iso Suomen kielioppi | data dostępu = 2017-12-08}}</ref>
== Język fiński ==
== Język fiński ==
=== Budowa i użycie ===
=== Budowa i użycie ===
Końcówką abessiwu w języku fińskim jest -''tta'' lub -''ttä''. Wybór końcówki zależy od [[harmonia samogłosek|harmonii samogłosek]]. Ta sama końcówka obowiązuje w liczbie mnogiej. Przypadek podlega zjawisku [[wymiana stóp|wymiany stóp]] i w większości końcówka przypadka występuje gdy [[Rdzeń (językoznawstwo)|rdzeń]] przyjmuje stopę słabą{{r|ton}}.
Końcówką abessywu w języku fińskim jest -''tta'' lub -''ttä''. Wybór końcówki zależy od [[harmonia samogłosek|harmonii samogłosek]]. Ta sama końcówka obowiązuje w liczbie mnogiej. Przypadek podlega zjawisku [[wymiana stóp|wymiany stóp]] i w większości końcówka przypadka występuje, gdy [[Rdzeń (językoznawstwo)|rdzeń]] przyjmuje stopę słabą{{r|ton}}, np.:
* ''raha'' (pieniądze) – ''raha'''tta''''' (bez pieniędzy)
* ''raha'' (pieniądze) – ''raha'''tta''''' (bez pieniędzy)

=== Konstrukcje omowne ===
=== Konstrukcje omowne ===
* Najczęściej używa się w miejsce abessiwu konstrukcji przyimkowej ''ilmaan'' (bez) + rzeczownik w [[partitivus|partitiwie]]: ''Olen ilman rahaa'' (jestem bez pieniędzy)
* Najczęściej używa się w miejsce abessywu konstrukcji przyimkowej ''ilmaan'' (bez) + rzeczownik w [[partitivus|partytywie]], np. ''Olen ilman rahaa'' (Jestem bez pieniędzy)
* Sufiks -''ton''/-''tön'' (przy uwzględnieniu [[harmonia samogłosek|harmonii samogłosek]]). I tak ''rahaton'' bez pieniędzy. Obie konstrukcje są w większości wypadków zamienne.<ref>{{Cytuj stronę | url = http://scripta.kotus.fi/visk/sisallys.php?p=1615 | tytuł = § 1615 Yleisesti kiellosta ja kieltoilmausten käytöstä | praca = Iso Suomen kielioppi | język = fi | data dostępu = 2017-12-08}}</ref><ref>{{Cytuj stronę | url = http://scripta.kotus.fi/visk/sisallys.php?p=1262 | tytuł = § 1262 Rahatta, vaivatta, ajattelematta | praca = Iso Suomen kielioppi | data dostępu = 2017-12-08}}</ref>.
* Sufiks -''ton''/-''tön'' (przy uwzględnieniu [[harmonia samogłosek|harmonii samogłosek]]), np. ''rahaton'' (bez pieniędzy). Obie konstrukcje są w większości wypadków zamienne<ref>{{Cytuj stronę | url = http://scripta.kotus.fi/visk/sisallys.php?p=1615 | tytuł = § 1615 Yleisesti kiellosta ja kieltoilmausten käytöstä | praca = Iso Suomen kielioppi | język = fi | data dostępu = 2017-12-08}}</ref><ref>{{Cytuj stronę | url = http://scripta.kotus.fi/visk/sisallys.php?p=1262 | tytuł = § 1262 Rahatta, vaivatta, ajattelematta | praca = Iso Suomen kielioppi | data dostępu = 2017-12-08}}</ref>.


== Zobacz też ==
== Zobacz też ==

Wersja z 23:33, 1 sty 2018

Abessivus (caritivus, caritativus) – przypadek w językach aglutynacyjnych i fleksyjnych oznaczający brak danego desygnatu. Pojawia się w większości w liczbie pojedynczej. Występuje w językach ugrofińskich. Należy do przypadków ginących – coraz częściej zastępują go konstrukcje omowne[1].

Język fiński

Budowa i użycie

Końcówką abessywu w języku fińskim jest -tta lub -ttä. Wybór końcówki zależy od harmonii samogłosek. Ta sama końcówka obowiązuje w liczbie mnogiej. Przypadek podlega zjawisku wymiany stóp i w większości końcówka przypadka występuje, gdy rdzeń przyjmuje stopę słabą[1], np.:

  • raha (pieniądze) – rahatta (bez pieniędzy)

Konstrukcje omowne

  • Najczęściej używa się w miejsce abessywu konstrukcji przyimkowej ilmaan (bez) + rzeczownik w partytywie, np. Olen ilman rahaa (Jestem bez pieniędzy)
  • Sufiks -ton/-tön (przy uwzględnieniu harmonii samogłosek), np. rahaton (bez pieniędzy). Obie konstrukcje są w większości wypadków zamienne[2][3].

Zobacz też

Lista przypadków

  1. a b Abessiivi. [w:] Iso Suomen kielioppi [on-line]. [dostęp 2017-12-08].
  2. § 1615 Yleisesti kiellosta ja kieltoilmausten käytöstä. [w:] Iso Suomen kielioppi [on-line]. [dostęp 2017-12-08]. (fiń.).
  3. § 1262 Rahatta, vaivatta, ajattelematta. [w:] Iso Suomen kielioppi [on-line]. [dostęp 2017-12-08].