Sztucer: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
→Podział: usunąłem wzmiankę o tym, że broń samopowtarzalna to "tzw. automaty". Kolokwialnie automatami nazywa się broń samoczynną a nie samopowtarzalną. |
m Poprawiam Szablon:Przypisy i dodaję nagłówek |
||
| Linia 24: | Linia 24: | ||
W [[Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie|Muzeum Wojska Polskiego]] w [[Warszawa|Warszawie]] znajduje się taki ''sztuciec'' należący do [[Apolinary Kurowski|Apolinarego Kurowskiego]]. |
W [[Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie|Muzeum Wojska Polskiego]] w [[Warszawa|Warszawie]] znajduje się taki ''sztuciec'' należący do [[Apolinary Kurowski|Apolinarego Kurowskiego]]. |
||
== Przypisy == |
|||
{{Przypisy| |
|||
* <ref name=Orlowski>{{Cytuj książkę | autor = [[Bolesław Orłowski]] | tytuł = Nie tylko szablą i piórem | strony = 109-110 | miejsce = Warszawa | wydawca = Wydawnictwo Komunikacji i Łączności | data = 1985 | isbn = 83-206-0509-1}}</ref> |
* <ref name=Orlowski>{{Cytuj książkę | autor = [[Bolesław Orłowski]] | tytuł = Nie tylko szablą i piórem | strony = 109-110 | miejsce = Warszawa | wydawca = Wydawnictwo Komunikacji i Łączności | data = 1985 | isbn = 83-206-0509-1}}</ref> |
||
* <ref name=Kwas>{{Cytuj książkę | autor = [[Włodzimierz Kwaśniewicz]] | tytuł = 1000 słów o dawnej broni palnej | strony = 159 | miejsce = Warszawa | wydawca = MON | data = 1987 | isbn = 83-11-07350-3}}</ref> |
* <ref name=Kwas>{{Cytuj książkę | autor = [[Włodzimierz Kwaśniewicz]] | tytuł = 1000 słów o dawnej broni palnej | strony = 159 | miejsce = Warszawa | wydawca = MON | data = 1987 | isbn = 83-11-07350-3}}</ref> |
||
Wersja z 22:51, 15 sty 2018
Sztucer (staropol. sztuciec[1]) – myśliwska broń kulowa z gwintowaną lufą (często zaopatrzona w celownik optyczny) używana do polowania na grubą zwierzynę.
Historia
W XVIII i XIX wieku sztucerów używali w wojsku strzelcy wyborowi, których w Prusach, Austrii i Rosji nazywano jegrami, a w Polsce strzelcami celnymi. W I Rzeczypospolitej na mocy decyzji sejmu produkowany był w latach 1790–1794 w Fabryce Broni w Kozienicach[2] tzw. sztucer kozienicki.
Podział
Rozróżnia się sztucery:
- jednolufowe, niełamane, powtarzalne tzw. repetiery z obrotowym zamkiem (zwykle 5-strzałowe), o konstrukcji wzorowanej na karabinie. Repetiery są także wytwarzane z dwiema lufami, na przykład FineGuns 700SSS. Dwulufowe repetiery są przeważnie ciężkie i mają duży kaliber. Repetiery mają zwykle zamek ślizgowo-obrotowy dwu- lub czterotaktowy.
- dwulufowe, łamane, dwustrzałowe tzw. ekspresy o konstrukcji dubeltówki
Spotyka się też sztucery jednolufowe, wielostrzałowe, samopowtarzalne (w Polsce rzadkie).
Nazwa wywodzi się z niemieckiego stutzen – „obcinać”, nawiązuje do krótkiej („obciętej”) lufy, która nie wystawała powyżej pasa stojącego żołnierza. Broń typu Stutzen jest zwykle krótsza niż inne karabiny i może mieć łoże do końca lufy.
Sztucer pomysłu Mierosławskiego
Specyficznym jednolufowym, wojskowym sztucerem był używany przez powstańców styczniowych w formacji karabinierów tzw. sztuciec (określenie żargonowe) wytwarzany w fabryce J. Gerarda w Liège (Belgia) według pomysłu Ludwika Mierosławskiego. Jest on wspominany w pieśni Hej strzelcy wraz autorstwa Władysława Ludwika Anczyca. Jego dane techniczne to:
- kaliber: 18 mm,
- długość całkowita: 110,5 cm,
- waga: 4,08 kg,
- bagnet płaski, sieczno-kłujący długości 40–60 cm.
W Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie znajduje się taki sztuciec należący do Apolinarego Kurowskiego.
Przypisy
- ↑ Włodzimierz Kwaśniewicz: 1000 słów o dawnej broni palnej. Warszawa: MON, 1987, s. 159. ISBN 83-11-07350-3.
- ↑ Bolesław Orłowski: Nie tylko szablą i piórem. Warszawa: Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, 1985, s. 109-110. ISBN 83-206-0509-1.
Bibliografia
- Włodzimierz Kwaśniewicz: Leksykon dawnej broni palnej, Dom Wydawniczy BELLONA, Warszawa 2004.
- Powstanie niespełnionych nadziei 1863, Arsenał Polski, Krajowa Agencja Wydawnicza, Kraków 1984.
- Jan Wimmer: Historia piechoty polskiej do roku 1864, Warszawa 1978.