Galileuszowe księżyce Jowisza: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
→Rezonans orbitalny: dodatkowe informacje |
m ech ta nowa generacja |
||
Linia 9: | Linia 9: | ||
== Rezonans orbitalny == |
== Rezonans orbitalny == |
||
[[Plik:Galilean moon Laplace resonance animation.gif|thumb|left|365px|Rezonans orbitalny księżyców galileuszowych.]] |
[[Plik:Galilean moon Laplace resonance animation.gif|thumb|left|365px|Rezonans orbitalny księżyców galileuszowych.]] |
||
Księżyce galileuszowe pozostają wobec siebie w [[rezonans orbitalny|rezonansie orbitalnym]] (4:2:1). Na cztery obiegi Io wokół Jowisza przypadają dwa obiegi Europy i jeden Ganimedesa. Dodatkowo Kallisto znajduje się w rezonansie (3:7) z Ganimedesem. Efektem tego rezonansu jest wymuszona eliptyczność orbity, zmiany deformacji pływowych i |
Księżyce galileuszowe pozostają wobec siebie w [[rezonans orbitalny|rezonansie orbitalnym]] (4:2:1). Na cztery obiegi Io wokół Jowisza przypadają dwa obiegi Europy i jeden Ganimedesa. Dodatkowo Kallisto znajduje się w rezonansie (3:7) z Ganimedesem. Efektem tego rezonansu jest wymuszona eliptyczność orbity, zmiany deformacji pływowych i generowanie energii wewnątrz satelitów.{{clear}} |
||
== Parametry fizyczne księżyców galileuszowych<small>{{r|sheppard}}</small> == |
== Parametry fizyczne księżyców galileuszowych<small>{{r|sheppard}}</small> == |
||
''W kolejności rosnącej odległości od Jowisza, zdjęcia nie są w skali.'' |
''W kolejności rosnącej odległości od Jowisza, zdjęcia nie są w skali.'' |
Wersja z 21:44, 4 lut 2018
Galileuszowe księżyce Jowisza – cztery największe księżyce Jowisza, z których trzy zostały odkryte przez Galileusza 7 stycznia 1610, a czwarty, Ganimedes, 11 stycznia przy pomocy skonstruowanej przez niego lunety. Uważa się, że księżyce te zaobserwował niezależnie, w tym samym czasie, niemiecki astronom Simon Marius.
Nazwy
Księżyce noszą nazwy (w kolejności od planety): Io, Europa, Ganimedes i Kallisto. Zostały one zaproponowane przez Mariusa, Galileusz nazywał je „gwiazdami medycejskimi” (Sidera Medicea), na cześć rodu Medyceuszy. Dziś używane nazwy pochodzą od imion kochanek (i kochanka) Zeusa, greckiego odpowiednika boga Jupitera, czyli Jowisza: Io, Europy, Ganimedesa i Kallisto.
Na podstawie swoich obserwacji Galileusz uznał, że księżyce krążą wokół Jowisza. Odkrycie to wspierało heliocentryczną teorię Kopernika, pokazując że nie wszystkie ciała niebieskie krążą wokół Ziemi.
Rezonans orbitalny
Księżyce galileuszowe pozostają wobec siebie w rezonansie orbitalnym (4:2:1). Na cztery obiegi Io wokół Jowisza przypadają dwa obiegi Europy i jeden Ganimedesa. Dodatkowo Kallisto znajduje się w rezonansie (3:7) z Ganimedesem. Efektem tego rezonansu jest wymuszona eliptyczność orbity, zmiany deformacji pływowych i generowanie energii wewnątrz satelitów.
Parametry fizyczne księżyców galileuszowych[1]
W kolejności rosnącej odległości od Jowisza, zdjęcia nie są w skali.
Numer | Nazwa | Zdjęcie | Jasność | Średnica [km] |
Półoś wielka [tys. km] |
Okres obiegu [dni] |
Mimośród orbity | Nachylenie orbity | Rok odkrycia |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
I | Io | 5,0 | 3643 | 421,8 | 1,77 | 0,0041 | 0,036 | 1610 | |
II | Europa | 5,3 | 3122 | 671,1 | 3,55 | 0,0094 | 0,467 | 1610 | |
III | Ganimedes | 4,6 | 5262 | 1 070,4 | 7,16 | 0,0011 | 0,172 | 1610 | |
IV | Kallisto | 5,7 | 4821 | 1 882,7 | 16,69 | 0,0074 | 0,307 | 1610 |
Prawie do końca XIX wieku uważano, że Jowisz ma tylko cztery księżyce. Dopiero w 1892 amerykański astronom Edward Emerson Barnard odkrył piąty księżyc – Amalteę, krążącą bliżej Jowisza niż księżyce galileuszowe. Obecnie (czerwiec 2017) znanych jest 69 satelitów planety, w większości bardzo małych.
Zobacz też
- księżyce Jowisza – lista obecnie znanych satelitów planety
- Galileoskop
Przypisy
- ↑ Scott S. Sheppard: Jupiter's Known Satellites. [w:] The Satellite and Moon Page [on-line]. [dostęp 2015-02-18]. (ang.).
Linki zewnętrzne
- Księżyce Jowisza. [w:] Solar System Exploration [on-line]. NASA. [dostęp 2016-02-05]. (ang.).