Komory: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
arabska nazwa "Republika Islamska Komorów" od dawna nie obowiązuje |
Dodanie informacji o PKB na podstawie danych IMF. Znacznik: Edytor kodu źródłowego 2017 |
||
| Linia 34: | Linia 34: | ||
|powierzchnia_wód = ~0 |
|powierzchnia_wód = ~0 |
||
|powierzchnia_miejsce = 169 |
|powierzchnia_miejsce = 169 |
||
|ludność = 827 000{{r|IMF}} |
|||
|ludność = 808 080<ref>{{Cytuj|tytuł=The World Factbook — Central Intelligence Agency|data dostępu=2017-10-05|opublikowany=www.cia.gov|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/cn.html|język=en}}</ref> |
|||
|gęstość = 372 |
|gęstość = 372 |
||
|gęstość_miejsce= |
|gęstość_miejsce= |
||
| Linia 40: | Linia 40: | ||
|narodowości = |
|narodowości = |
||
|ludność_miejsce = 163 |
|ludność_miejsce = 163 |
||
|pkb = 0,65 mld<ref name="IMF">{{Cytuj |tytuł = World Economic Outlook, April 2018 |data dostępu = 2018-04-19 |opublikowany = www.imf.org |url = https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2018/01/weodata/weorept.aspx?pr.x=25&pr.y=11&sy=2016&ey=2023&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=632&s=NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC,LP&grp=0&a= |język = en}}</ref> [[Dolar amerykański|USD]] |
|||
|pkb_osoba = 788{{r|IMF}} [[Dolar amerykański|USD]] |
|||
|pkb_rok = 2017 |
|||
|pkb_ppp = 1,31 mld{{r|IMF}} [[Dolar międzynarodowy|dolarów międzynar.]] |
|||
|pkb_ppp_osoba = 1588{{r|IMF}} [[Dolar międzynarodowy|dolarów międzynar.]] |
|||
|pkb_ppp_rok = 2017 |
|||
|utworzenie_sposób = [[Niepodległość]] |
|utworzenie_sposób = [[Niepodległość]] |
||
|od_kogo = od [[Francja|Francji]] |
|od_kogo = od [[Francja|Francji]] |
||
Wersja z 18:36, 19 kwi 2018
| |||||
| Dewiza: (fr.) Unité – Justice – Progrès (Jedność – Sprawiedliwość – Postęp) | |||||
| Hymn: (Unia wielkich wysp) | |||||
| |||||
| Język urzędowy | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Stolica | |||||
| Ustrój polityczny | |||||
| Głowa państwa | |||||
| Szef rządu | |||||
| Powierzchnia • całkowita • wody śródlądowe |
| ||||
| Liczba ludności (2017) • całkowita • gęstość zaludnienia |
| ||||
| PKB (2017) • całkowite • na osobę |
|||||
| PKB (PSN) (2017) • całkowite • na osobę |
| ||||
| Waluta |
frank komoryjski (KMF) | ||||
| Niepodległość | |||||
| Religia dominująca | |||||
| Strefa czasowa |
UTC +3 | ||||
| Kod ISO 3166 |
KM | ||||
| Domena internetowa | |||||
| Kod samochodowy |
COM | ||||
| Kod samolotowy |
D6 | ||||
| Kod telefoniczny |
+269 | ||||
_-_COM_-_UNOCHA.svg)
| |||||
Komory (arabski: جزر القمر, Juzur al-Qumur) oficjalnie Związek Komorów (fr. Union des Comores, arabski: الاتحاد القمري, al-Ittiḥād al-Qumurī / Qamarī) – wyspiarskie państwo w północnej części Kanału Mozambickiego, zlokalizowane na archipelagu Komorów, pomiędzy północną częścią Madagaskaru a północno-wschodnią częścią Mozambiku. Najbliższymi państwami są Mozambik, Tanzania, Madagaskar oraz Seszele.
Jest to położony najdalej na południe członek Ligi Arabskiej. Komory są czwartym najmniejszym niepodległym państwem Afryki, zaś pod względem populacji zajmuje piąte miejsce od końca wśród państw niepodległych. Nazwa państwa pochodzi od arabskiego słowa القمر qamar (księżyc)[2].
Ustrój polityczny
W 1975 roku Komory proklamowały niepodległość. W tym samym roku stały się członkiem ONZ i OJA. W latach 1976-1978 władzę sprawował dyrektoriat polityczno-wojskowy. W 1978 r. Ahmed Abdallah dokonał zamachu stanu i ogłosił się prezydentem. Funkcję tę pełnił do śmierci w 1989 r. Wówczas w wyniku elekcji nowym prezydentem został wybrany Said Mohamed Djohar. W 1992 r. Komory jako republika wydały nową konstytucję, która dopuściła m.in. wielopartyjność. Obecnie prezydentem Komorów jest Ikililou Dhoinine. Zgodnie z konstytucją z 2002 roku Komory stanowią federację trzech samorządnych wysp Anjouan, Mohéli i Wielki Komor.
Geografia
Wyspy archipelagu rozciągają się na przestrzeni ok. 400 km z północnego zachodu na południowy wschód. Wszystkie są wyspami pochodzenia wulkanicznego, o bardzo urozmaiconej i wybitnie wyżynnej rzeźbie terenu.
Panuje klimat podzwrotnikowy (typ suchy i wilgotny). Płytkie i żyzne gleby porasta sawanna lub zajęte są pod pola uprawne. Pozostałą część terenu wyspy (16%) stanowią lasy.
Historia
Komory zostały francuskim protektoratem w 1886 roku. W 1912 zostały formalnie przekształcone w kolonię podlegającą administracyjnie pod Madagaskar. W czasie II wojny światowej wyspy pozostały francuskim terytorium, które podlegało rządowi Vichy. W 1942 roku wyspy zostały zajęte przez oddziały brytyjskie a władza przekazana Wolnej Francji generała de Gaulle'a. W 1947 roku status Komorów został zmieniony z kolonii na terytorium zamorskie, a przedstawiciel terytorium mógł zasiadać we francuskim parlamencie. 22 grudnia 1974 96% głosujących na terenie dzisiejszego Związku Komorów opowiedziało się w referendum za niepodległością. Na wyspie Mayotte większość głosujących postanowiła pozostać w ścisłym związku z Francją. 6 lipca 1975 została ogłoszona niepodległość. Zgodnie z konstytucją z 1978 (przyjętą w referendum dopiero w 1989) oficjalna nazwa kraju brzmiała Federalna Islamska Republika Komorów. W 1997 doszło do secesji wysp Anjouan (Ndzuwani) i Mohéli (Mwali). Pod władzą rządu znajdowała się tylko wyspa Wielki Komor. W referendum w grudniu 2001 roku mieszkańcy opowiedzieli się za zmianą dotychczasowego ustroju państwa. Zgodnie z przyjętą w 2002 nową konstytucją, państwo jest federacją samorządnych wysp Wielki Komor, Anjouan i Mohéli. Od czasu uzyskania niepodległości Komory nękane były wieloma (zarówno udanymi jak i nieudanymi) zamachami stanu.
W 2008 roku sytuacja ponownie się zaogniła, rebelianci wraz z samozwańczym prezydentem Mohamedem Bacarem zbuntowali się przeciwko rządowi federalnemu. Powodem secesji jest nieuznanie wyników wyborów na Anjouan z 2007 roku. Unia Afrykańska oraz rząd centralny uznały, że Bacar je sfałszował. Wojska rządowe wraz z kontyngentem z Tanzanii i Senegalu 25 marca 2008 roku przeprowadziły inwazję na wyspę i ją opanowały. Przywódcy buntowników opuścili zdobytą stolicę, w walkach zginęło co najmniej 11 osób.
Gospodarka
Podstawową gałęzią gospodarki jest rolnictwo, które rozwija się na żyznych glebach dwóch geologicznie starszych wysp Anjouan (Ndzuani) i Mohéli (Mwali). Sam Wielki Komor (Ngazidja), nie nadaje się do uprawy z powodu braku wody. Obfite deszcze padające w okresie pory deszczowej szybko wsiąkają w wulkaniczną, porowatą jak gąbka ziemię i przez całe miesiące okresu pory suchej ludzie używają np. do mycia i prania tylko wody morskiej. Rolnictwo jest jednak nawet na Anjouan i Mohéli słabo rozwinięte i znaczna część żywności jest importowana. W kraju uprawiane są m.in.: rośliny aromatyczne, kawowiec, kakaowiec, palma kokosowa i agawa sizalowa. Eksportowane są z Komorów głównie wanilia (8 miejsce na świecie i 3 w Afryce po Madagaskarze i Ugandzie), goździki (5. miejsce na świecie) i olejek eteryczny z drzewa ylang, służący do wyrobu perfum. Mimo tego, że wyspy są bardzo atrakcyjne turystycznie i położone w tropikalnym, upalnym klimacie, turystów jest niewielu. Główną przyczyną jest brak dobrze rozwiniętej bazy hotelowej.
Ludność
Cały Związek Komorów liczy sobie ok. 600 tys. ludności i jest jednym z krajów o największym przyroście naturalnym na świecie (3,55%). Ludność wysp jest pochodzenia mieszanego. Islam wyznaje 99% ludności, natomiast chrześcijaństwo niecały 1%. Komory zasiedlane były wielokrotnie już od VII-VIII w. przez Afrykańczyków (głównie z Mozambiku), Malgaszów z pobliskiego Madagaskaru, a od IX-X w. przez Arabów, którzy płynąc na południe wzdłuż wybrzeży Afryki kolonizowali Afrykę wschodnią, w tym także Komory. Pierwsi Europejczycy przybyli tutaj w XVI w. i zastali już dobrze zorganizowaną społeczność arabską.
Językami urzędowymi są arabski (język używany głównie w meczetach) i francuski (język używany w biurach, szkołach i sklepach), ale ludność w znacznej części mówi językiem komoryjskim, który jest mieszaniną suahili i innych języków rodziny Bantu z arabskim.
Na wyspach żyje niewielu Europejczyków. Są to najczęściej pracownicy Ambasady Francuskiej i kilku innych zagranicznych przedstawicielstw i firm.
Religia
Największe wpływy ma na Komorach islam.
Działalność misyjną prowadzi Kościół rzymskokatolicki. W latach 30. XX wieku kapucyni dojeżdżali tutaj kilka razy w roku z pobliskiego Madagaskaru, a na początku lat 40. XX w. założyli główną misję w Moroni i zbudowali niewielkie kaplice na Mohéli i Anjouan. Komory były wcześniej częścią diecezji Ambandja z Madagaskaru a od 1975 r. są Administraturą Apostolską wchodzącą w skład Konferencji Biskupów Oceanu Indyjskiego wraz z diecezjami z Madagaskaru, Seszeli, Mauritiusu i Reunion. Kapucyni szwajcarscy pracowali tutaj do 1985 r., ale z braku powołań musieli misję opuścić i Stolica Apostolska zwróciła się do księży francuskich o prowadzenie misji i Administratury Apostolskiej. Trudne warunki życia i pracy powodowały, że księża często się zmieniali, w 1996 r. salwatorianie zostali poproszeni o przejęcie misji i od października 1997 r. objęli pracę na archipelagu. 1 maja 2010 Administratura Apostolska została podniesiona do rangi Wikariatu Apostolskiego Komorów. Obecnie wikariuszem apostolskim jest biskup Charles Mahuza Yava SDS.
Oprócz katolików istnieją małe grupy wyznań protestanckich. Struktura religijna kraju w 2010 roku według Pew Research Center[3][4]:
- islam – 98,3%
- tradycyjne religie plemienne – 1,0%
- chrześcijaństwo – 0,5% (protestantyzm – 0,3%, katolicyzm – 0,2%)
- brak religii – 0,1%.
Siły zbrojne
Komory posiadają 2 samoloty służące do zadań dyspozycyjnych i przewozu osobistości, na wyposażeniu pozostają też nabyte w latach 70. samoloty SIAI-Marchetti SF-260 Warrior[5].
Przypisy
- ↑ a b c d e World Economic Outlook, April 2018 [online], www.imf.org [dostęp 2018-04-19] (ang.).
- ↑ Histoire des Comores. [dostęp 2010-02-11]. (ang.).
- ↑ Religious Composition by Country, in Percentages. The Pew Research Center. [dostęp 2014-06-28].
- ↑ Christian Population as Percentages of Total Population by Country. The Pew Research Center. [dostęp 2014-06-28].
- ↑ Lindsday Peacock: Lotnictwo wojskowe świata. OTiK, 1994, s. 145. ISBN 83-900902-2-8.
| Członkowie | |
|---|---|
| Obserwatorzy | |
| Zawieszeni |
