Referendum w Irlandii w maju 2018 roku: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Stanko (dyskusja | edycje)
→‎Historia: ref na temat Savity
Linia 5: Linia 5:
W 1992 roku rozpoczęto kampanię, której celem było uchylenie 8. poprawki. Kampania była efektem sprawy ''Attorney General v. X'', dotyczącej zgwałcenia 14-letniej dziewczyny<ref>{{cytuj stronę |url=http://www.supremecourt.ie/SupremeCourt/sclibrary3.nsf/pagecurrent/9FA0AA8E8D261FC48025765C0042F6B3?opendocument&l=en |tytuł=Important Judgments |opublikowany=supremecourt.ie |cytat=''plik rtf, poz. 22, rok 1992, Attorney General -v- X'' |język=en}}</ref>. W tym samym roku odbyło się również kolejne [[Referendum w Irlandii w listopadzie 1992 roku|referendum]], podczas którego zaproponowano trzy kolejne poprawki, nowelizujące aktualne zapisy konstytucji. Wprowadzone poprawki 13. i 14. (12. nie została przyjęta) ustanowiły prawo do aborcji Irlandek w sytuacji zaistnienia ryzyka śmierci kobiety, w tym zagrożenia samobójstwem oraz możliwość zdobywania wiedzy na temat aborcji i prawo do swobodnej podróży celem wykonywania zabiegów poza granicami kraju<ref>{{cytuj stronę |url=http://electionsireland.org/results/referendum/summary.cfm |tytuł=Summary of Referendums. Constitutional Referendums 1937-2009 |opublikowany=electionsireland.org |cytat=''12th, 13th & 14th Amendments 1992: Right to Life, Travel, Information |język=en}}</ref>.
W 1992 roku rozpoczęto kampanię, której celem było uchylenie 8. poprawki. Kampania była efektem sprawy ''Attorney General v. X'', dotyczącej zgwałcenia 14-letniej dziewczyny<ref>{{cytuj stronę |url=http://www.supremecourt.ie/SupremeCourt/sclibrary3.nsf/pagecurrent/9FA0AA8E8D261FC48025765C0042F6B3?opendocument&l=en |tytuł=Important Judgments |opublikowany=supremecourt.ie |cytat=''plik rtf, poz. 22, rok 1992, Attorney General -v- X'' |język=en}}</ref>. W tym samym roku odbyło się również kolejne [[Referendum w Irlandii w listopadzie 1992 roku|referendum]], podczas którego zaproponowano trzy kolejne poprawki, nowelizujące aktualne zapisy konstytucji. Wprowadzone poprawki 13. i 14. (12. nie została przyjęta) ustanowiły prawo do aborcji Irlandek w sytuacji zaistnienia ryzyka śmierci kobiety, w tym zagrożenia samobójstwem oraz możliwość zdobywania wiedzy na temat aborcji i prawo do swobodnej podróży celem wykonywania zabiegów poza granicami kraju<ref>{{cytuj stronę |url=http://electionsireland.org/results/referendum/summary.cfm |tytuł=Summary of Referendums. Constitutional Referendums 1937-2009 |opublikowany=electionsireland.org |cytat=''12th, 13th & 14th Amendments 1992: Right to Life, Travel, Information |język=en}}</ref>.


Przez kolejne lata kampania na rzecz uchylenia 8. poprawki ucichła do momentu sprawy [[śmierć Savity Halappanavar|śmierci Savity Halappanavar]] w październiku 2012 roku<ref>{{cytuj stronę |url=http://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/1,114871,15211207,Irlandia__Ustawa_dopuszczajaca_aborcje_weszla_w_zycie.html |tytuł=Irlandia: Ustawa dopuszczająca aborcję weszła w życie |opublikowany=gazeta.pl |data=1 stycznia 2014 |język=en}}</ref>. W tym samym roku założono organizację Abortion Rights Campain<ref>{{cytuj stronę |url=http://www.abortionrightscampaign.ie/2013/02/21/welcome-to-the-abortion-rights-campaign-website/ |tytuł=Welcome to the Abortion Rights Campaign website |opublikowany=abortionrightscampaign.ie |język=en}}</ref>, która w okresie do 2016 utworzyła koalicję z podobnymi grupami [[pro-choice]]. Organizacja ta jest wspierana przez wielu naukowców i lekarzy<ref>{{cytuj stronę |url=https://www.irishtimes.com/news/social-affairs/irish-doctors-call-for-decriminalisation-of-abortion-1.2437846 |tytuł=Irish doctors call for decriminalisation of abortion |opublikowany=irishtimes.com |autor=Aine McMahon |data=20 listopada 2015 |język=en}}</ref> oraz przez niektóre partie polityczne ([[Anti-Austerity Alliance–People Before Profit]], [[Social Democrats]], [[Independents 4 Change]])<ref name="campus.ie">{{cytuj stronę |url=http://campus.ie/surviving-college/politics/political-issues-abortion-reform |tytuł=Political Issues on Abortion Reform |opublikowany=campus.ie |autor= Louise Clancy |data=4 sierpnia 2015 |język=en}}</ref>.
Przez kolejne lata kampania na rzecz uchylenia 8. poprawki ucichła do momentu sprawy [[śmierć Savity Halappanavar|śmierci Savity Halappanavar]]<ref>https://www.tvn24.pl/twarz-irlandzkiej-kampanii-proaborcyjnej,840219,s.html Jej historia wstrząsnęła Irlandią. Kim była Savita? (http://www.tvn24.pl)</ref> w październiku 2012 roku<ref>{{cytuj stronę |url=http://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/1,114871,15211207,Irlandia__Ustawa_dopuszczajaca_aborcje_weszla_w_zycie.html |tytuł=Irlandia: Ustawa dopuszczająca aborcję weszła w życie |opublikowany=gazeta.pl |data=1 stycznia 2014 |język=en}}</ref>. W tym samym roku założono organizację Abortion Rights Campain<ref>{{cytuj stronę |url=http://www.abortionrightscampaign.ie/2013/02/21/welcome-to-the-abortion-rights-campaign-website/ |tytuł=Welcome to the Abortion Rights Campaign website |opublikowany=abortionrightscampaign.ie |język=en}}</ref>, która w okresie do 2016 utworzyła koalicję z podobnymi grupami [[pro-choice]]. Organizacja ta jest wspierana przez wielu naukowców i lekarzy<ref>{{cytuj stronę |url=https://www.irishtimes.com/news/social-affairs/irish-doctors-call-for-decriminalisation-of-abortion-1.2437846 |tytuł=Irish doctors call for decriminalisation of abortion |opublikowany=irishtimes.com |autor=Aine McMahon |data=20 listopada 2015 |język=en}}</ref> oraz przez niektóre partie polityczne ([[Anti-Austerity Alliance–People Before Profit]], [[Social Democrats]], [[Independents 4 Change]])<ref name="campus.ie">{{cytuj stronę |url=http://campus.ie/surviving-college/politics/political-issues-abortion-reform |tytuł=Political Issues on Abortion Reform |opublikowany=campus.ie |autor= Louise Clancy |data=4 sierpnia 2015 |język=en}}</ref>.


Podczas [[Wybory parlamentarne w Irlandii w 2016 roku|wyborów w 2016 roku]] część partii biorących udział w kampanii wyborczej ([[Partia Pracy (Irlandia)|Partii Pracy]], [[Partia Zielonych (Irlandia)|Partia Zielonych]], [[Sinn Féin]], [[Workers' Party]]) zobowiązywała się do ogłoszenia nowego referendum, którego celem miałoby być uchylenie ósmej poprawki<ref name="campus.ie" />. W lipcu tego samego roku Minister Zdrowia Irlandii [[Simon Harris]] ([[Fine Gael]]) również poparł rozpisanie nowego referendum<ref>{{cytuj stronę |url=http://www.newstalk.com/Simon-Harris-wants-a-referendum-on-repealing-the-8th |tytuł=Simon Harris wants a referendum on repealing the 8th |opublikowany=newstalk.com |autor= Elaine Power |data=30 czerwca 2016 |język=en}}</ref>.
Podczas [[Wybory parlamentarne w Irlandii w 2016 roku|wyborów w 2016 roku]] część partii biorących udział w kampanii wyborczej ([[Partia Pracy (Irlandia)|Partii Pracy]], [[Partia Zielonych (Irlandia)|Partia Zielonych]], [[Sinn Féin]], [[Workers' Party]]) zobowiązywała się do ogłoszenia nowego referendum, którego celem miałoby być uchylenie ósmej poprawki<ref name="campus.ie" />. W lipcu tego samego roku Minister Zdrowia Irlandii [[Simon Harris]] ([[Fine Gael]]) również poparł rozpisanie nowego referendum<ref>{{cytuj stronę |url=http://www.newstalk.com/Simon-Harris-wants-a-referendum-on-repealing-the-8th |tytuł=Simon Harris wants a referendum on repealing the 8th |opublikowany=newstalk.com |autor= Elaine Power |data=30 czerwca 2016 |język=en}}</ref>.

Wersja z 14:54, 26 maj 2018

Referendum w Irlandii w 2018 roku – referendum w Irlandii, które odbywa się 25 maja 2018 roku. Referendum dotyczy uchylenia 8. poprawki do Konstytucji Irlandii, przyjętej na podstawie wyników referendum z 7 września 1983, a wprowadzającej zakaz wykonywania aborcji.

Historia

W 1992 roku rozpoczęto kampanię, której celem było uchylenie 8. poprawki. Kampania była efektem sprawy Attorney General v. X, dotyczącej zgwałcenia 14-letniej dziewczyny[1]. W tym samym roku odbyło się również kolejne referendum, podczas którego zaproponowano trzy kolejne poprawki, nowelizujące aktualne zapisy konstytucji. Wprowadzone poprawki 13. i 14. (12. nie została przyjęta) ustanowiły prawo do aborcji Irlandek w sytuacji zaistnienia ryzyka śmierci kobiety, w tym zagrożenia samobójstwem oraz możliwość zdobywania wiedzy na temat aborcji i prawo do swobodnej podróży celem wykonywania zabiegów poza granicami kraju[2].

Przez kolejne lata kampania na rzecz uchylenia 8. poprawki ucichła do momentu sprawy śmierci Savity Halappanavar[3] w październiku 2012 roku[4]. W tym samym roku założono organizację Abortion Rights Campain[5], która w okresie do 2016 utworzyła koalicję z podobnymi grupami pro-choice. Organizacja ta jest wspierana przez wielu naukowców i lekarzy[6] oraz przez niektóre partie polityczne (Anti-Austerity Alliance–People Before Profit, Social Democrats, Independents 4 Change)[7].

Podczas wyborów w 2016 roku część partii biorących udział w kampanii wyborczej (Partii Pracy, Partia Zielonych, Sinn Féin, Workers' Party) zobowiązywała się do ogłoszenia nowego referendum, którego celem miałoby być uchylenie ósmej poprawki[7]. W lipcu tego samego roku Minister Zdrowia Irlandii Simon Harris (Fine Gael) również poparł rozpisanie nowego referendum[8].

W styczniu 2018 r. premier Irlandii Leo Varadkar zapowiedział przeprowadzenie referendum pod koniec maja tego samego roku[9].

Kampania

Plakaty kampanii w Dublinie

W oficjalnych sondażach przedreferendalnych (m.in. dla The Sunday Times, Irish Daily Mail, The Irish Times) przeprowadzanych od początku grudnia 2017 do maja 2018 większość uczestników badań opowiadała się za uchyleniem tej poprawki (średnia przewaga głosów "za" wahała się w granicach 19-36%)[10][11][12][13].

21 kwietnia Leo Varadkar uruchomił kampanię "Vote Yes" dla wspierających poprawkę członków partii[14]. Zarówno partie Fine Gael jak i Fianna Fáil nie zajęły formalnego stanowiska wobec poprawki, tym samym zezwalając swoim TD na dowolność w głosowaniu[15].

8 maja 2018, ze względu na kontrowersje związane z pochodzeniem, liczbą, treścią i celowością reklam w mediach społecznościowych, Facebook zablokował reklamy umieszczane przez zagraniczne podmioty, z których większość znajdowała się w Stanach Zjednoczonych i ograniczył je do reklam umieszczanych jedynie przez irlandzkie organizacje[16]. 10 maja również Google usunął wszystkie reklamy dotyczące referendum ze swojej platformy reklamowej oraz z serwisu YouTube, powołując się na obawy wobec uczciwości przyszłego referendum[17].

Zobacz też

Przypisy

  1. Important Judgments. supremecourt.ie. Cytat: plik rtf, poz. 22, rok 1992, Attorney General -v- X (ang.).
  2. Summary of Referendums. Constitutional Referendums 1937-2009. electionsireland.org. Cytat: 12th, 13th & 14th Amendments 1992: Right to Life, Travel, Information (ang.).
  3. https://www.tvn24.pl/twarz-irlandzkiej-kampanii-proaborcyjnej,840219,s.html Jej historia wstrząsnęła Irlandią. Kim była Savita? (http://www.tvn24.pl)
  4. Irlandia: Ustawa dopuszczająca aborcję weszła w życie. gazeta.pl, 1 stycznia 2014. (ang.).
  5. Welcome to the Abortion Rights Campaign website. abortionrightscampaign.ie. (ang.).
  6. Aine McMahon: Irish doctors call for decriminalisation of abortion. irishtimes.com, 20 listopada 2015. (ang.).
  7. a b Louise Clancy: Political Issues on Abortion Reform. campus.ie, 4 sierpnia 2015. (ang.).
  8. Elaine Power: Simon Harris wants a referendum on repealing the 8th. newstalk.com, 30 czerwca 2016. (ang.).
  9. Referendum w sprawie liberalizacji aborcji już w maju. Premier Irlandii: obecne prawo jest zbyt restrykcyjne. [w:] Gazeta Wyborcza [on-line]. Agora SA, 2018-01-30.
  10. Kevin Cunningham, Poll indicates significant support for change to constitution in relation to abortion [online], irelandthinks.ie, 29 grudnia 2017 (ang.).
  11. Yes support falls and No side gains in new abortion poll [online], extra.ie, 28 kwietnia 2018 (ang.).
  12. Pat Leahy, ‘Irish Times’ poll: Public favour repeal of Eighth despite slip in support [online], irishtimes.com, 20 kwietnia 2018 (ang.).
  13. General Election. Opinion Poll. [online], redcresearch.ie, styczeń 2018 (ang.).
  14. Sarah Bardon, Taoiseach to launch campaign for pro-repeal FG members [online], irishtimes.com, 17 kwietnia 2018 (ang.).
  15. Fiach Kelly, SF unlikely to update abortion stance before referendum [online], irishtimes.com, 8 marca 2018 (ang.).
  16. Marie O'Halloran, Taoiseach welcomes move by Google, Facebook on referendum ads [online], irishtimes.com, 9 maja 2018 (ang.).
  17. Will Goodbody, Google to ban ads related to referendum on Eighth Amendment [online], rte.ie, 9 maja 2018 (ang.).