Okręg Tarnopol Armii Krajowej: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Kerim44 (dyskusja | edycje)
Nie podano opisu zmian
Linia 1: Linia 1:
{{Jednostka wojskowa infobox
|nazwa = Okręg Tarnopol Armii Krajowej
|nazwa oryginalna =
|znak =
|kategoria wojska = lądowe
|motto =
|grafika =
|opis grafiki =
|państwo = Polska
|wariant flagi = PPP
|sformowanie =
|rozformowanie = 1944
|nazwa wyróżniająca =
|patron =
|święto =
|nadanie sztandaru =
|rodowód =
|kontynuacja =
|dowódca pierwszy =
|dowódca obecny =
|dowódca ostatni =
|działania zbrojne =
|numer =
|kryptonim = Komar, Tarcza, Ton
|dyslokacja =
|rodzaj sił zbrojnych = partyzantka
|formacja = [[Związek Walki Zbrojnej|ZWZ]], [[Armia Krajowa|AK]]
|rodzaj wojsk =
|podległość =
|skład =
|odznaczenia =
|commons =
|www =
}}
[[Plik:Tarnopol_ak.png|300px|prawo]]
[[Plik:Tarnopol_ak.png|300px|prawo]]
'''Okręg Tarnopol''' [[Służba Zwycięstwu Polski|SZP]], [[Związek Walki Zbrojnej|ZWZ]], wreszcie [[Armia Krajowa|Armii Krajowej]] noszący kryptonimy "Komar", "Tarcza", "Ton".
'''Okręg Tarnopol''' [[Służba Zwycięstwu Polski|SZP]], [[Związek Walki Zbrojnej|ZWZ]], wreszcie [[Armia Krajowa|Armii Krajowej]] noszący kryptonimy "Komar", "Tarcza", "Ton".

Wersja z 12:38, 3 gru 2018

Okręg Tarnopol Armii Krajowej
Historia
Państwo

 Polskie Państwo Podziemne

Rozformowanie

1944

Organizacja
Kryptonim

Komar, Tarcza, Ton

Rodzaj sił zbrojnych

partyzantka

Formacja

ZWZ, AK

Okręg Tarnopol SZP, ZWZ, wreszcie Armii Krajowej noszący kryptonimy "Komar", "Tarcza", "Ton".

Okręg Tarnopolski Armii Krajowej obejmował tereny przedwojennego województwa tarnopolskiego. Konspiracja w Tarnopolskiem zaczęła się już jesienią 1939. Po wybuchu wojny niemiecko-rosyjskiej, tzw. "grupa warszawska" wysłana przez KG AK, przystąpiła do tworzenia sztabu i struktur terenowych w czterech inspektoratach okręgu. Przez jego tereny przebiegała strategiczna linia kolejowa Lwów-Tarnopol-Kijów, którą zaopatrywano Grupę Armii "Północna Ukraina". Podobne znaczenie miały magistrale drogowe. Każda dywersja w systemie komunikacji była dotkliwym ciosem dla armii niemieckiej.

Wiosną 1943 w okręgu funkcjonowały 222 plutony[a]. Łącznie siły okręgu to ok. 11100 żołnierzy, w tym 72 oficerów, 134 podchorążych i 1930 podoficerów.[1]

W 1943 komenda okręgu prowadziła intensywne przygotowania do "Burzy", trafnie prognozując, że na początku 1944 Rosjanie wkroczą na teren okręgu. Znaczna część sił znajdowała się pod bronią w terenie, osłaniając skupiska ludności polskiej przed atakami UPA.

Uwarunkowania geopolityczne

Okręg Tarnopol Armii Krajowej obejmował obszar około 14000 km². Liczył 1,35 miliona ludności. Języka polskiego używało tu 49,3%, ukraińskiego i ruskiego - 45,5%. 25,1% uznawało za swój ojczysty język ukraiński. Rrzymskich katolików było 36,7%, grecko-kotatolików 54,5%. Liczbę żydów oceniano na 8,4% . W Tarnopolu 78% mieszkańców uważała za ojczysty język polski (ukraiński i ruski - 8%). Przewaga rzymskich katolików (41 %) nad grekokatolikami (19%) była dwukrotna[2].

Komendanci

Dawny Kościół Dominikanów w Tarnopolu

Skład organizacyjny

30 czerwca 1944 komenda Obszaru Lwów swoim rozkazem dokonała reorganizacji wprowadzajac trzy podokręgi[b]. Powstał Podokręg Tarnopol Armii Krajowej w składzie:[3]

Dowództwo podokręgu przeniosło się do Lwowa

Uwagi

  1. Pluton liczył przeciętnie 50 żołnierzy
  2. Komenda Obszaru Lwów odtwarzała dowództwo Okręgu Korpusu Lwów z 1939

Przypisy

  1. Krząstek, W 55 rocznicę... s. 32
  2. Jerzy Węgierski: Armia Krajowa w okręgach Stanisławów i Tarnopol. s. 11-17.
  3. J. Kwiek, Materiały sympozjum "Operacja zbrojna Armii Krajowej krypotonim Burza.. s.43

Bibliografia

  • Jerzy Węgierski: Armia Krajowa w okręgach Stanisławów i Tarnopol. Kraków: Platan, 1996. ISBN 83-85222-85-5.
  • Rafał Wnuk: Atlas polskiego podziemia niepodległościowego 1944-1956 = The atlas of the independence underground in Poland 1944-1956. Warszawa: Lublin : Instytut Pamięci Narodowej. Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2007. ISBN 978-83-60464-45-8.
  • Struktura Organizacyjna Armii Krajowej, Marek Ney-Krwawicz w: Mówią wieki nr 9/1986.
  • Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej, Materiały sympozjum nt: Operacja zbrojna Armii Krajowej kryptonim Burza na ziemiach południowo-wschodnich II RP w 1944. Biblioteczka ”Na Kresach Południowo-Wschodnich 1939-1945 nr 7. Kraków 1994
  • Tadeusz Krząstek, Jerzy Tomczyk: W 55 rocznicę powstania Armii Krajowej". Warszawa: Ministerstwo Obrony Narodowej, 1997. ISBN 83-86268-63-8.