Mikroelementy: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
m robot dodaje: es, fr, pt poprawia: en |
|||
Linia 90: | Linia 90: | ||
[[bg:Микроелемент]] |
[[bg:Микроелемент]] |
||
[[cs:Stopový prvek]] |
[[cs:Stopový prvek]] |
||
[[en: |
[[en:Micronutrient]] |
||
[[es:Micronutriente]] |
|||
[[fr:Micro-élément]] |
|||
[[he:יסודות קורט]] |
[[he:יסודות קורט]] |
||
[[ja:微量元素]] |
[[ja:微量元素]] |
||
[[pt:Micronutriente]] |
|||
[[sv:Spårämne]] |
[[sv:Spårämne]] |
||
[[zh:微量元素]] |
[[zh:微量元素]] |
Wersja z 03:34, 3 gru 2006
Zasugerowano, aby zintegrować ten artykuł z artykułem Znaczenie biologiczne pierwiastków (dyskusja). Nie opisano powodu propozycji integracji. |
Szablon:DoPracowania Szablon:DoWeryfikacji
Mikroelementy, mikroskładniki, pierwiastki śladowe - pierwiastki chemiczne występujące w bardzo małych (śladowych) ilościach w organizmach roślinnych i zwierzęcych. Pomimo ich niewielkiej ilości są one niezbędne do prawidłowego funkcjonowania tych organizmów. Niedobór lub nadmiar tych pierwiastków może prowadzić do zaburzeń fizjologicznych. Rola składników mineralnych w ustrojowej przemianie materii jest szersza niż rola witamin. Składniki mineralne są niezbędne w ustroju do celów budulcowych (szczególnie w tkance kostnej), wchodząc w skład płynów ustrojowych, niektórych enzymów, związków wysokoenergetycznych itp. Wywierają również wpływ na regulację czynności narządowych i ogólnoustrojowych. Uwzględniając wyłącznie relacje ilościowe przyjęto dzielić składniki mineralne na makro- i mikroelementy. Do makroelementów zalicza się: wapń, fosfor, magnez, sód, potas, chlor i siarka. Niektórzy zaliczają tu również żelazo. Lista niezbędnych w żywieniu mikroelementów (tzw. pierwiastków śladowych) nie jest dotychczas w pełni ustalona. Zaliczamy do nich: miedź, cynk, mangan, jod, fluor, kobalt, selen, molibden, chrom. Rozważa się nadal możliwość włączenia do tej listy następujących pierwiastków: niklu, cyny, wanadu, krzemu.
Przykładami takich pierwiastków są:
Występowanie i skrócone znaczenie biologiczne ważniejszych mikroelementów i makroelementów u człowieka
Nazwa
|
Występowanie w produktach spożywczych
|
Funkcje
|
Ważniejsze skutki niedoboru
|
Wapń, Ca | Mleko i jego przetwory, żółtka jaj, ryby, fasola | Budulcowa kości i zębów oraz regulacyjna (bierze udział w procesie krzepnięcia krwi - tzw. IV czynnik - i przewodnictwie impulsów nerwowych) | Niedostateczna mineralizacja kośćca. |
Fosfor, P | Ryby, mięso, jaja, mleko | Budulcowa kośćca i zębów | |
Magnez, Mg | Orzechy, fasola, groch, chleb razowy (ciemny), ryby, mleko, kakao | Głównie regulacyjna (przewodnictwo nerwowe i in.) | Wzmożona aktywność układu nerowo-mięśniowego (drżenia mięśniowe, kurcze, drętwienie, drgawki), rzadziej: osłabienie mięśni, zaburzenia rytmu serca, apatia. |
Żelazo, Fe | Wątroba, jaja, mięso, ryby, owoce, pełne ziarna zbóż, niektóre wody mineralne (Krynica, Żegiestów, Muszyna, Rabka, Kudowa) | Składnik hemoglobiny i mioglobiny. | Niedokrwistość (Anemia) |
Fluor, F | Herbata, ryby morskie, woda pitna | Wzmacnia zęby, występuje w kośćcu | Zwiększa podatność na próchnicę zębów |
Jod, I | Ryby, wątroba, sól jodowana | Niezbędny do wytwarzania tyroksyny | Wole. U dzieci matołectwo. |
Zobacz też: sole mineralne, witaminy, znaczenie biologiczne pierwiastków, pierwiastek organiczny