Nokturn (muzyka): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana]

Usunięta treść Dodana treść

Jednokolumnowy

Wersja z 18:08, 6 gru 2006

Nokturn, notturno, nocturne (wł., franc. = nocny), niem. Nachtstück. Bardzo spokojna i zrównoważona oraz równie nastrojowa instrumentalna forma muzyczna inspirowana poetyckim nastrojem ciemnej nocy.

W okresie klasycyzmu utwór wieloczęściowy o nieustalonej budowie, zbliżony do divertimenta, serenady, cassation
W okresie romantyzmu utwór o charakterze miniatury instrumentalnej, głównie fortepianowej, najczęściej w formie ABA, czasem w formie ronda (np. Nokturn G-dur op.37 F. Chopina).

Twórcą pierwszych nokturnów fortepianowych był kompozytor irlandzki John Field. Typ nokturnu, którego istotą jest kontrast agogiczny, stworzył Fryderyk Chopin, ustalając następujący porządek części: wolna, szybka, wolna (np. Nokturn F-dur op. 15). Jedynie tych dwóch uważa się za "czystych" nokturnowych kompozytorów, aczkolwiek incydentalnie próby podejmowali również następni twórcy.

Robert Schumann pisał nokturny o charakterze programowym (cykl Nachtstücke op. 23). Franciszek Liszt stworzył typ nokturna związanego z tekstem poetyckim o charakterze motta; są to Marzenia miłosne, stanowiące cykl 3 nokturnów: Notturno I (motto Hohe Liebe L. Uhlanda), Notturno II (Seliger Tod Uhlanda), Notturno III (O Lieb F. Freiligratha). Nokturn wchodził niekiedy w skład form cyklicznych (np. G. Mahler VII Symfonia; charakter nokturna wykazuje też wolna część Sonaty h-moll Chopina), czasem pojawiał się w muzyce scenicznej (np. duet Hero i Urszuli z opery Beatrice i Benedykt H. Berlioza, Sen nocy letniej F. Mendelssohna, Daphnis i Chloe M. Ravela).

W XX w. powstały nokturny będące utworami programowymi o charakterze suitowym (np. C. Debussy, 3 Nokturny na orkiestrę: Nuages, Fêtes, Sirènes) lub utworami kameralnymi (np. Karol Szymanowski Nokturn i Tarantella na skrzypce i fortepian; B. Britten Nocturn na tenor i małą orkiestrę).

Znane nokturny

Fryderyk Chopin - cykle nokturnów na fortepian op.9 i 15
Niccolo Paganini - cztery nokturny na kwartet smyczkowy
Erik Satie - pięć nokturnów na fortepian
Karol Szymanowski - utwory na skrzypce i fortepian - Nokturn oraz Tarantella

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
 '''Nokturn''', ''notturno, nocturne'' ([[Język włoski|wł.]], [[Język francuski|franc.]] = nocny),  [[Język niemiecki|niem.]] ''Nachtstück''. Bardzo spokojna i zrównoważona oraz równie nastrojowa instrumentalna [[forma muzyczna]] inspirowana poetyckim nastrojem ciemnej nocy.
-# w okresie [[klasycyzm]]u utwór wieloczęściowy o nieustalonej budowie, zbliżony do [[divertimento|divertimenta]], [[serenada|serenady]], [[cassation]]
+# W okresie [[klasycyzm]]u utwór wieloczęściowy o nieustalonej budowie, zbliżony do [[divertimento|divertimenta]], [[serenada|serenady]], [[cassation]]
-# w okresie [[romantyzm]]u utwór o charakterze [[miniatura instrumentalna|miniatury instrumentalnej]], głównie [[fortepian]]owej, najczęściej w [[forma ABA|formie ABA]], czasem w formie [[Rondo (muzyka)|ronda]] (np. ''Nokturn G-dur'' op.37 F. Chopina).
+# W okresie [[romantyzm]]u utwór o charakterze [[miniatura instrumentalna|miniatury instrumentalnej]], głównie [[fortepian]]owej, najczęściej w [[forma ABA|formie ABA]], czasem w formie [[Rondo (muzyka)|ronda]] (np. ''Nokturn G-dur'' op.37 F. Chopina).
 Twórcą pierwszych nokturnów fortepianowych był kompozytor irlandzki [[John Field]]. Typ nokturnu, którego istotą jest kontrast [[agogika|agogiczny]], stworzył [[Fryderyk Chopin]], ustalając następujący porządek części: wolna, szybka, wolna (np. ''Nokturn F-dur'' op. 15). Jedynie tych dwóch uważa się za "czystych" nokturnowych kompozytorów, aczkolwiek incydentalnie próby podejmowali również następni twórcy.