Województwo brzeskokujawskie: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Wycofano edycje użytkownika 193.105.24.126 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to Robert ABC3.
Znacznik: Wycofanie zmian
m →‎Linki zewnętrzne: przywrócenie "Bibliografii"
Linia 96: Linia 96:
== Przypisy ==
== Przypisy ==
{{Przypisy}}
{{Przypisy}}

== Bibliografia ==
* [http://kpbc.umk.pl/dlibra/docmetadata?id=31661&from=latest ''Lustracja województw wielkopolskich i kujawskich : 1789. Cz. 3, Województwa łęczyckie i brzesko-kujawskie'', wyd. Andrzej Tomczak przy współpracy Zofii Kędzierskiej Poznań, Warszawa 1977]


== Linki zewnętrzne ==
== Linki zewnętrzne ==

* Atlas Fontium (mapa kartograficzna I Rzeczpospolitej z II połowy XVI wieku): (1) http://atlasfontium.pl/index.php?article=corona (mapa i indeks do pobrania); (2) http://hgisb.kul.lublin.pl/azm/pmapper-4.2.0/map_default.phtml?config=korona&language=pl&resetsession=ALL
* Atlas Fontium (mapa kartograficzna I Rzeczpospolitej z II połowy XVI wieku): (1) http://atlasfontium.pl/index.php?article=corona (mapa i indeks do pobrania); (2) http://hgisb.kul.lublin.pl/azm/pmapper-4.2.0/map_default.phtml?config=korona&language=pl&resetsession=ALL
* Stan Wielkopolski tuż po rozbiorach (mapa Gilly'ego: zabór pruski pod koniec XVIII w.): https://terrasiradiensis.jimdo.com/mapa-gilly-ego/
* Stan Wielkopolski tuż po rozbiorach (mapa Gilly'ego: zabór pruski pod koniec XVIII w.): https://terrasiradiensis.jimdo.com/mapa-gilly-ego/

* [http://kpbc.umk.pl/dlibra/docmetadata?id=31661&from=latest ''Lustracja województw wielkopolskich i kujawskich : 1789. Cz. 3, Województwa łęczyckie i brzesko-kujawskie'', wyd. Andrzej Tomczak przy współpracy Zofii Kędzierskiej Poznań, Warszawa 1977]


{{Podział administracyjny I Rzeczypospolitej}}
{{Podział administracyjny I Rzeczypospolitej}}

Wersja z 08:36, 13 wrz 2019

Województwo brzeskokujawskie
Palatinatus Brestensis
województwo
XIV wiek – 1793
Herb
Herb
Państwo

 I Rzeczpospolita

Prowincja

wielkopolska

Data powstania

XIV wiek

Siedziba wojewody

Brześć Kujawski

Wojewoda

zobacz: wojewodowie brzeskokujawscy

Siedziba sejmiku

Radziejów

Popis

pod Brześciem[1]

Powierzchnia

3000 km²

Populacja (1790 [2])
• liczba ludności


48 076

Podział administracyjny
Liczba powiatów

5

Liczba reprezentantów
Liczba senatorów

3

Położenie na mapie Rzeczypospolitej
[[Plik:{{{mapa Polski}}}|240x240px|alt=Położenie na mapie Polski|]]
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Województwo brzeskokujawskie”
52°36′21,2400″N 18°54′17,2800″E/52,605900 18,904800

Województwo brzeskie, później brzeskokujawskiejednostka terytorialna Korony Królestwa Polskiego, później Rzeczypospolitej Obojga Narodów, tworząca prowincję wielkopolską. Istniało od XIV wieku do 1793 r., obejmowało powierzchnię 3000 km²[potrzebny przypis], posiadało 5 powiatów. Siedzibą wojewody był Brześć Kujawski, a sejmiki ziemskie odbywały się w Radziejowie.

Województwo brzeskie utworzono w XIV w. Po unii lubelskiej dla odróżnienia od brzeskolitewskiego nazwane brzeskokujawskim.

Terytorium

Było to jedno z najmniejszych województw I Rzeczypospolitej – liczyło tylko 60 mil², ale jednocześnie najgęściej zaludnione.

Obecnie obszar ten wchodzi w skład woj. kujawsko-pomorskiego[a].

Administracja

Senatorów większych posiadało województwo 3, którymi byli: biskup kujawski oraz wojewoda i kasztelan brzeskokujawscy; mniejszych senatorów także 3, to jest kasztelanów: kruszwickiego, kowalskiego i konarskokujawskiego.

Sejmiki odbywały się wspólnie dla województw inowrocławskiego i brzeskokujawskiego w Radziejowie. Województwo przestało istnieć po II rozbiorze Polski.

 Osobny artykuł: wojewodowie brzeskokujawscy.
Powiaty województwa brzeskokujawskiego wg Adolfa Pawińskiego[3]
Powiat Powierzchnia w mil² Powierzchnia w km²
powiat brzeskokujawski (brzeski) 19,57 1077,94
powiat kowalski 11,32 623,56
powiat kruszwicki (kruświcki) 6,26 345,05
powiat przedecki 9,03 498,59
powiat radziejowski 13,30 732,83
Razem (województwo) Σ 59,48 3276,97

Symbolika

Herb był taki sam jak województwa inowrocławskiego, to jest pół orła czarnego i pół lwa czarnego, grzbietami do siebie obróconych i zwieńczonych jedną koroną na polu złotym. Mundurem posłów sejmowych był kontusz karmazynowy, a wyłogi i żupan granatowe, poza sejmem zaś odwrotnie: kontusz granatowy, a wyłogi i żupan karmazynowe.

Uwagi

  1. Miasta i gminy Sompolno i Przedecz oraz gmina Wierzbinek znajdują się obecnie w woj. wielkopolskim

Przypisy

  1. Antoni Sozański, Wykład politycznej geografii, rządu i administracyi dawnej Polski przy końcu istnienia całego państwa (1648-1772), Kraków 1889, s. 8.
  2. Tabela: Summaryusz Generalny wszelkich dochodów Rzeczypospolitey tak w Koronie iako i w Litwie z kalkulacyą mil kwadratowych, tak со do dymów, podatków, iako i ludzi, w: Dziennik rządowo-ekonomiczno handlowy. Zaymuiący różne Wiadomości, Rządowe, Handlowe, Ekonomiczne, Fabryczne, Kontraktowe na Dobra, Summy, i Produkta. Zajmujący 3 miesiące kwiecień may czerwiec 1790. R.5. T. II. Warszawa 1790.
  3. Adolf Pawiński: Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym. T. 1: Wielkopolska. Warszawa: Gebethner i Wolff, 1883, s. 50.

Bibliografia

Linki zewnętrzne