Heinrich von Plauen: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
m →Życiorys: lit., ort., drobne redakcyjne |
m lit., jęz., ort., drobne redakcyjne |
||
| Linia 10: | Linia 10: | ||
|opis faksymile = |
|opis faksymile = |
||
|dewiza = |
|dewiza = |
||
|1. tytuł = [[Wielcy mistrzowie zakonu krzyżackiego|Wielki |
|1. tytuł = [[Wielcy mistrzowie zakonu krzyżackiego|Wielki Mistrz Zakonu Krzyżackiego]] |
||
|1. od = 1410 |
|1. od = 1410 |
||
|1. do = 1413 |
|1. do = 1413 |
||
| Linia 35: | Linia 35: | ||
|wikicytaty = |
|wikicytaty = |
||
}} |
}} |
||
'''Henryk von Plauen''' (ur. [[1370]] w [[Turyngia|Turyngii]], zm. [[1429]] w Lochstädt, ob. [[Pawłowo]] k. [[Kaliningrad|Królewca]]) – [[ |
'''Henryk von Plauen''' (ur. [[1370]] w [[Turyngia|Turyngii]], zm. [[1429]] w Lochstädt, ob. [[Pawłowo]] k. [[Kaliningrad|Królewca]]) – [[Wielcy Mistrzowie Zakonu Krzyżackiego|Wielki Mistrz Zakonu Krzyżackiego]] w latach 1410-1413<ref>Kazimierz Lepszy, ''Słownik biograficzny historii powszechnej do XVII stulecia''. Wiedza Powszechna Warszawa 1968, s.367.</ref>. |
||
== Życiorys == |
== Życiorys == |
||
Pochodził ze znanego rodu rycerskiego, zasłużonego dla [[ |
Pochodził ze znanego rodu rycerskiego, zasłużonego dla [[Zakon Krzyżacki|Zakonu Krzyżackiego]]. Do Prus przybył ok. [[1390]] roku w charakterze gościa Zakonu, później został jego pełnoprawnym członkiem. |
||
Początkowo nie pełnił żadnych ważniejszych urzędów i dopiero w [[1402]] mianowano go [[komtur]]em [[Nieszawa|Nieszawy]]. W 1407 r. został komturem [[Świecie|Świecia]]. W czasie wojny polsko-krzyżackiej 1409–1411, 27 sierpnia 1409 r. w czasie wypadu polskiej załogi zamku w [[Bydgoszcz]]y pod [[Świecie]] Plauen dostał się do niewoli. Wkrótce potem dążące pod [[Bydgoszcz]] oddziały krzyżackie uwolniły komtura, a tamtejszy zamek obległy i zdobyły. |
Początkowo nie pełnił żadnych ważniejszych urzędów i dopiero w [[1402]] mianowano go [[komtur]]em [[Nieszawa|Nieszawy]]. W 1407 r. został komturem [[Świecie|Świecia]]. W czasie wojny polsko-krzyżackiej 1409–1411, 27 sierpnia 1409 r. w czasie wypadu polskiej załogi zamku w [[Bydgoszcz]]y pod [[Świecie]]m Plauen dostał się do niewoli. Wkrótce potem dążące pod [[Bydgoszcz]] oddziały krzyżackie uwolniły komtura, a tamtejszy zamek obległy i zdobyły. |
||
Plauen nie brał udziału w [[Bitwa pod Grunwaldem|bitwie pod Grunwaldem]] 15 lipca 1410 r. Na wieść o klęsce Zakonu natychmiast pospieszył ze swym hufcem do [[Malbork]]a, przewidując że tam właśnie skierują się oddziały polsko-litewskie. Dotarł na czas i to w dużej mierze dzięki energicznej postawie von Plauena Krzyżacy utrzymali swoją stolicę. |
Plauen nie brał udziału w [[Bitwa pod Grunwaldem|bitwie pod Grunwaldem]] 15 lipca 1410 r. Na wieść o klęsce Zakonu natychmiast pospieszył ze swym hufcem do [[Malbork]]a, przewidując że tam właśnie skierują się oddziały polsko-litewskie. Dotarł na czas i to w dużej mierze dzięki energicznej postawie von Plauena Krzyżacy utrzymali swoją stolicę. |
||
Za zasługi podczas obrony zamku malborskiego kapituła zakonna obrała Heinricha von Plauena Wielkim Mistrzem w 1410, pomijając innych hierarchów zakonnych, sprawujących ważniejsze funkcje m.in. [[Werner von Tettingen|Wernera von Tettingen]], |
Za zasługi podczas obrony zamku malborskiego kapituła zakonna obrała Heinricha von Plauena Wielkim Mistrzem w 1410, pomijając innych hierarchów zakonnych, sprawujących ważniejsze funkcje, m.in. [[Werner von Tettingen|Wernera von Tettingen]], [[Wielki Szpitalnik|Wielkiego Szpitalnika]] i komtura elbląskiego, który uratował się z rzezi grunwaldzkiej. W 1411 Wielki Mistrz odniósł sukces dyplomatyczny, podpisując z Polską tzw. [[Pokój toruński (1411)|I Pokój Toruński]]<ref>''Codex diplomaticus Regni Poloniae et Magni Ducatus Lituaniae'', wydał Maciej Dodgiel, t. 4, Wilno 1764, s. 86.</ref> na bardzo korzystnych dla Zakonu warunkach. Jednocześnie, mimo osłabienia po klęsce grunwaldzkiej, rozpoczął aktywne przygotowania do wojny odwetowej z południowym sąsiadem. |
||
Mimo niekwestionowanych zasług Wielki Mistrz nie cieszył się poważaniem u braci zakonnych. Von Plauen był człowiekiem porywczym i okrutnym, zwolennikiem rządów twardej ręki. Zwalczał aktywnie opozycję miast pruskich i [[Związek Jaszczurczy (XIV wiek)|Związek Jaszczurczy]]. W 1411 wykrył spisek komtura radzyńskiego [[Georg von Wirsberg|Georga von Wirsberga]] i kazał ściąć [[Mikołaj z Ryńska|Mikołaja Ryńskiego]] za jego współpracę z Polakami, co tylko zwiększyło jego niepopularność. W końcu Wielki Mistrz został obalony w 1413 za sprawą Wielkiego Marszałka i komtura [[Kaliningrad|Królewca]] [[Michał Küchmeister von Sternberg|Michaela Küchmeistra]], zwolennika dalszych układów z Polską, który został nowym zwierzchnikiem Zakonu. Od 1413 do 1414 był komturem Engelsburga ([[Pokrzywno (powiat grudziądzki)|Pokrzywno]]). W 1414 uwięziono go razem z bratem, również Heinrichem, byłym komturem gdańskim, w [[Uszakowo|Pokarminie]] a następnie w [[Gdańsk|Gdańsku]]. Plauen odzyskał wolność dopiero w 1422, po śmierci Küchmeistra. Został Prokuratorem w [[Lochstedt|Lochstädt]], na Półwyspie Sambijskim i zmarł tam w 1429. |
Mimo niekwestionowanych zasług Wielki Mistrz nie cieszył się poważaniem u braci zakonnych. Von Plauen był człowiekiem porywczym i okrutnym, zwolennikiem rządów twardej ręki. Zwalczał aktywnie opozycję miast pruskich i [[Związek Jaszczurczy (XIV wiek)|Związek Jaszczurczy]]. W 1411 wykrył spisek komtura radzyńskiego [[Georg von Wirsberg|Georga von Wirsberga]] i kazał ściąć [[Mikołaj z Ryńska|Mikołaja Ryńskiego]] za jego współpracę z Polakami, co tylko zwiększyło jego niepopularność. W końcu Wielki Mistrz został obalony w 1413 za sprawą Wielkiego Marszałka i komtura [[Kaliningrad|Królewca]] [[Michał Küchmeister von Sternberg|Michaela Küchmeistra]], zwolennika dalszych układów z Polską, który został nowym zwierzchnikiem Zakonu. Od 1413 do 1414 był komturem Engelsburga ([[Pokrzywno (powiat grudziądzki)|Pokrzywno]]). W 1414 uwięziono go razem z bratem, również Heinrichem, byłym komturem gdańskim, w [[Uszakowo|Pokarminie]] a następnie w [[Gdańsk|Gdańsku]]. Plauen odzyskał wolność dopiero w 1422, po śmierci Küchmeistra. Został Prokuratorem w [[Lochstedt|Lochstädt]], na Półwyspie Sambijskim i zmarł tam w 1429. |
||
Wersja z 23:46, 19 paź 2019
| |
| |
| Wielki Mistrz Zakonu Krzyżackiego | |
| Okres |
od 1410 |
|---|---|
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Dane biograficzne | |
| Data urodzenia |
1370 |
| Data śmierci |
1429 |
Henryk von Plauen (ur. 1370 w Turyngii, zm. 1429 w Lochstädt, ob. Pawłowo k. Królewca) – Wielki Mistrz Zakonu Krzyżackiego w latach 1410-1413[1].
Życiorys
Pochodził ze znanego rodu rycerskiego, zasłużonego dla Zakonu Krzyżackiego. Do Prus przybył ok. 1390 roku w charakterze gościa Zakonu, później został jego pełnoprawnym członkiem.
Początkowo nie pełnił żadnych ważniejszych urzędów i dopiero w 1402 mianowano go komturem Nieszawy. W 1407 r. został komturem Świecia. W czasie wojny polsko-krzyżackiej 1409–1411, 27 sierpnia 1409 r. w czasie wypadu polskiej załogi zamku w Bydgoszczy pod Świeciem Plauen dostał się do niewoli. Wkrótce potem dążące pod Bydgoszcz oddziały krzyżackie uwolniły komtura, a tamtejszy zamek obległy i zdobyły. Plauen nie brał udziału w bitwie pod Grunwaldem 15 lipca 1410 r. Na wieść o klęsce Zakonu natychmiast pospieszył ze swym hufcem do Malborka, przewidując że tam właśnie skierują się oddziały polsko-litewskie. Dotarł na czas i to w dużej mierze dzięki energicznej postawie von Plauena Krzyżacy utrzymali swoją stolicę.
Za zasługi podczas obrony zamku malborskiego kapituła zakonna obrała Heinricha von Plauena Wielkim Mistrzem w 1410, pomijając innych hierarchów zakonnych, sprawujących ważniejsze funkcje, m.in. Wernera von Tettingen, Wielkiego Szpitalnika i komtura elbląskiego, który uratował się z rzezi grunwaldzkiej. W 1411 Wielki Mistrz odniósł sukces dyplomatyczny, podpisując z Polską tzw. I Pokój Toruński[2] na bardzo korzystnych dla Zakonu warunkach. Jednocześnie, mimo osłabienia po klęsce grunwaldzkiej, rozpoczął aktywne przygotowania do wojny odwetowej z południowym sąsiadem.
Mimo niekwestionowanych zasług Wielki Mistrz nie cieszył się poważaniem u braci zakonnych. Von Plauen był człowiekiem porywczym i okrutnym, zwolennikiem rządów twardej ręki. Zwalczał aktywnie opozycję miast pruskich i Związek Jaszczurczy. W 1411 wykrył spisek komtura radzyńskiego Georga von Wirsberga i kazał ściąć Mikołaja Ryńskiego za jego współpracę z Polakami, co tylko zwiększyło jego niepopularność. W końcu Wielki Mistrz został obalony w 1413 za sprawą Wielkiego Marszałka i komtura Królewca Michaela Küchmeistra, zwolennika dalszych układów z Polską, który został nowym zwierzchnikiem Zakonu. Od 1413 do 1414 był komturem Engelsburga (Pokrzywno). W 1414 uwięziono go razem z bratem, również Heinrichem, byłym komturem gdańskim, w Pokarminie a następnie w Gdańsku. Plauen odzyskał wolność dopiero w 1422, po śmierci Küchmeistra. Został Prokuratorem w Lochstädt, na Półwyspie Sambijskim i zmarł tam w 1429.
W maju 2007 r. odkryto w katedrze w Kwidzynie kryptę ze szczątkami trzech osób. Znaleziono przy nich charakterystyczne zapinki płaszczy i fragmenty szat wykonanych z jedwabiu (bardzo cennego w średniowieczu). Wykonane zostały badania antropologiczne i DNA szczątków oraz dendrologiczne drewna użytego do wykonania trumien. Badania zakończone w grudniu 2008 potwierdziły, że są to szczątki trzech wielkich mistrzów zakonu krzyżackiego: Wernera von Orseln, Ludolfa Koeniga von Wattzau oraz właśnie Henryka von Plauen[3].
Heinrich von Plauen w filmie
W filmie Krzyżacy w reżyserii Aleksandra Forda na podstawie powieści Henryka Sienkiewicza rolę Heinricha von Plauen grał Ryszard Ronczewski.
Przypisy
- ↑ Kazimierz Lepszy, Słownik biograficzny historii powszechnej do XVII stulecia. Wiedza Powszechna Warszawa 1968, s.367.
- ↑ Codex diplomaticus Regni Poloniae et Magni Ducatus Lituaniae, wydał Maciej Dodgiel, t. 4, Wilno 1764, s. 86.
- ↑ Archeolodzy i Krzyżacy, Krzysztof Kowalski, „Rzeczpospolita”, 19.11.2009 r.
