Pandka ruda: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
Tłumaczenie sekcji "Zachowanie i ekologia" z angielskiej wersji |
m Anulowanie wersji 59308052 autorstwa Bartosiewiczb (dyskusja) - treści dodane bez odnośników do źródeł Znacznik: Anulowanie edycji |
||
| Linia 54: | Linia 54: | ||
Pandka ruda zamieszkuje dziuple lub nory w korzeniach drzew na stromych skalnych zboczach. Pandka ma częściowo wysuwalne pazury, co ułatwia jej wspinaczkę. Żyje w parach lub małych grupach rodzinnych, jak większość drapieżników jest terytorialna i znakuje swój teren wydzielinami specjalnych gruczołów i moczem. Dość dobrze aklimatyzuje się w warunkach ogrodów zoologicznych. |
Pandka ruda zamieszkuje dziuple lub nory w korzeniach drzew na stromych skalnych zboczach. Pandka ma częściowo wysuwalne pazury, co ułatwia jej wspinaczkę. Żyje w parach lub małych grupach rodzinnych, jak większość drapieżników jest terytorialna i znakuje swój teren wydzielinami specjalnych gruczołów i moczem. Dość dobrze aklimatyzuje się w warunkach ogrodów zoologicznych. |
||
{{clear|left}} |
|||
== Zachowanie i ekologia == |
|||
=== Zachowanie === |
|||
Pandka ruda to zwierzę terytorialne; żyje samotnie z wyjątkiem sezonu godowego. Na ogół jest cicha, jedynie czasem wydaje z siebie dźwięki. Jest zarówno nocnym, jak i dziennym zwierzęciem. Zwiększa swoją aktywność późnym popołudniem i wczesnym wieczorem. Śpi rozciągnięta na gałęzi z nogami, zwisającymi kiedy jest gorąco; w zimnej temperaturze zawija ogon nad twarzą. Jest bardzo wrażliwa na ciepło, optymalna temperatura dla niej to pomiędzy 17 - 25°C. |
|||
Krótko po przebudzeniu czyści futro, podobnie jak to robią koty. Oblizuje przednie łapy, a następnie pociera tułów, plecy i boki. Ocierają się także o drzewa i skały. Następnie patrolują swoje terytoria, zaznaczając je moczem i słabo wydzielającą zapach wydzieliną z gruczołów odbytu. Szukają żywności biegającej po ziemi lub na drzewach. Pandki rude mogą przy jedzeniu naprzemiennie używać przednich łap. |
|||
Na pandkę rudą polują lamparty śnieżne, łasicowate i ludzie. Jeśli czują się zagrożone, mogą próbować uciec, wspinając się po skałach lub drzewach. Jeżeli ucieczka nie wchodzi w grę, stają na tylnych łapach, żeby wyglądać na wyższe i używają ostrych pazurów w przednich łapach, żeby się bronić. Pandka ruda, Futa, stała się atrakcją dla odwiedzających Japonię ze względu na swoją zdolność do stania w pozycji stojącej przez 10 sekund. |
|||
=== Dieta === |
|||
Pandki rude są doskonałymi wspinaczkami i żerują przede wszystkim na drzewach. Zjadają głównie bambus i mogą jeść małe ssaki, ptaki, jajka, kwiaty oraz jagody. W niewoli zaobserwowano je jedzące liście klonu i morwy, a także korę i owoce klonu, buku i morwy. |
|||
Tak jak pandy, nie mogą trawić celulozy, więc muszą spożywać dużą ilość bambusa, aby przeżyć. Ich dieta to w dwóch trzecich bambus. Czasami uzupełniają ją rybami i owadami. Głównie jedzą i śpią, ze względu na niskokaloryczną dietę. Bakteryjne trawienie odgrywa u nich jedynie niewielką rolę. Aby przeżyć, muszą jeść wysokiej jakości sekcje rośliny bambusa, takie jak delikatne liście i pędy, w dużych ilościach - ponad 1,5 kg świeżych liści i 4 kg świeżych pędów dziennie. |
|||
Pandki rude mogą poczuć smak sztucznych słodzików i są jedynymi nienależącymi do naczelnych, o których wiemy, że to potrafią. |
|||
=== Rozmnażanie === |
|||
Są w stanie rozmnażać się w wieku około 18 miesięcy i są w pełni dojrzałe w wieku 2-3 lat. Dorosłe nie wchodzą ze sobą w interakcje na wolności, z wyjątkiem godów. Obie płcie mogą reprodukować z więcej niż jednym partnerem w okresie godowym od połowy stycznia do początku marca. Kilka dni przed urodzeniem samice zaczynają zbierać materiał, taki jak chrust, trawa i liście, aby zbudować gniazdo, które zwykle znajduje się w pustym drzewie lub skalnej szczelinie. Po okresie ciąży wynoszącym od 112 do 158 dni samica rodzi zazwyczaj okolicy połowy czerwca do końca lipca od jednego do czterech (zwykle 1–2) młodych ślepych i głuchych o wadze od 110 do 130 g. |
|||
Po porodzie matka czyści każde młode, po czym jest w stanie rozpoznać je po zapachu. Początkowo spędza od 60% do 90% swojego czasu z młodymi. Po pierwszym tygodniu matka zaczyna spędzać więcej czasu poza gniazdem, wracając co kilka godzin, aby pielęgnować młode. Często przenosi je między kilkoma gniazdami, utrzymując wszystkie w czystości. Młode zaczynają otwierać oczy po około 18 dniach. Po około 90 dniach mają dorosłe futro i kolorystykę i zaczynają zapuszczać się poza gniazda. W tym momencie zaczynają też jeść pokarmy stałe, odstawiając je w wieku około sześciu do ośmiu miesięcy. Młode pozostają z matką do narodzin kolejnego miotu. Mężczyźni rzadko pomagają wychowywać młode i tylko wtedy, gdy mieszkają w parach lub w małych grupach. |
|||
Pandka ruda żyje średnio od 8 do 10 lat, jednak znane są przypadki, w których dożywa 15 lat. |
|||
== Podgatunki == |
== Podgatunki == |
||
Wersja z 15:36, 24 kwi 2020
| Ailurus fulgens[1] | |||
| F. Cuvier, 1825 | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
pandka | ||
| Gatunek |
pandka ruda | ||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Pandka ruda[3], panda mała, panda czerwona, panda ruda, panda mniejsza (Ailurus fulgens) – gatunek drapieżnego ssaka z rodziny pandkowatych (Ailuridae).
Systematyka
Dawniej pandka ruda była zaliczana do szopowatych. Wraz z pandą wielką tworzyła niegdyś podrodzinę Ailurinae w rodzinie niedźwiedziowatych (Ursidae). Takson po raz pierwszy został opisany przez Frédérica Cuviera w 1825 roku pod nazwą Ailurus fulgens[4]. Jako miejsce typowe autor wskazał Indie Wschodnie[4]. Jedyny przedstawiciel rodzaju Ailurus utworzonego również przez Frédérica Cuviera w 1825 roku[4]
Zasięg występowania
Pandka występuje w południowych Chinach, w Indiach, Nepalu i Mjanmie.
Tryb życia, charakterystyka, cechy
Pandka prowadzi nocny tryb życia i jest zwierzęciem wszystkożernym, jednakże pokarm roślinny jest podstawą jej wyżywienia.
- Długość: 51-63 cm
- Długość ogona: 30-60 cm
- Masa: samce 4.5-6.2, samice 3-4.5 kg
- Ubarwienie: rdzawe lub rdzawobrązowe, pysk, policzki i końce uszu białe; na ogonie ciemniejsze pierścienie, koniuszek ogona puszysty i ciemny, łapy i brzuch ciemniejsze od reszty ciała.
- Rozmnażanie: ciąża trwa od 90 do 150 dni, w miocie 1-5 młodych.
- Siedlisko: lasy na obszarach górzystych
- Status: gatunek zagrożony
Pandka ruda zamieszkuje dziuple lub nory w korzeniach drzew na stromych skalnych zboczach. Pandka ma częściowo wysuwalne pazury, co ułatwia jej wspinaczkę. Żyje w parach lub małych grupach rodzinnych, jak większość drapieżników jest terytorialna i znakuje swój teren wydzielinami specjalnych gruczołów i moczem. Dość dobrze aklimatyzuje się w warunkach ogrodów zoologicznych.
Podgatunki
Wyróżnia się dwa podgatunki pandki rudej[5]:
- A. fulgens fulgens
- A. fulgens refulgens
Nazwa
Na terenach występowania pandki rudej w potocznym języku chińskim jest ona nazywana hǔo hú (火狐), co dosłownie oznacza „ognisty lis” (ta nazwa jest stosowana także na określenie zwykłego lisa). W wyniku pomyłki dosłowny angielski odpowiednik tego określenia (firefox) – zamiast nazwy właściwej (red panda lub lesser panda) – znalazł się na stronie internetowej Wellington Zoo. Tłumaczenie to wybrano jako ostateczną nazwę przeglądarki internetowej Mozilla Firefox[6].
Przypisy
- ↑ Ailurus fulgens, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ Ailurus fulgens, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015, wersja 2015.2 (ang.).
- ↑ Nazwa polska za: Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 165. ISBN 978-83-88147-15-9.
- ↑ a b c F. Cuvier: Panda. W: E. Geoffroy Saint-Hilaire, F. Cuvier: Histoire Naturelle des Mammifères. T. 5. Paryż: Chez A. Belin, 1824, s. ryc. + tekst. (fr.).
- ↑ Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Ailurus fulgens. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 30 sierpnia 2009]
- ↑ Why change the name?. mozilla.org. [zarchiwizowane z tego adresu].