Pireus: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
A zdjęcie przedstawia największą spośród kilku marin w miejscu dawnego portu Zea, ten sprzed tysięcy lat. A nie "port w Pireusie" handlowy - wielokrotnie większy od centralnego terminala kontenerowego w Gdańsku, ani nie port pasażerski w Pireusie - największy taki w Europie. |
→Przynależność administracyjna: Za pozwoleniem, ale "normarchia" to budynek wojewody, czy tam prefekta. To URZĄD. Gdy terytorium mu podlegające, to nomos. A nie nomarchia. Warto pozmieniać to wszędzie. |
||
Linia 61: | Linia 61: | ||
=== Przynależność administracyjna === |
=== Przynależność administracyjna === |
||
[[Pireus (gmina)|Pireus]] to nazwa jednej z [[demos|jednostek municypalnych]], leżącą na płd.-zach. od Aten, wchodzących w skład [[Wielkie Ateny|metropolii ateńskiej]]{{fakt|data=2015-11}}. Cztery pozostałe jednostek municypalne, które kiedyś były dzielnicami Pireusu, mają teraz własne samorządy i w Grecji, formalnie stanowią oddzielne miasta (podobnie jak każda z dzielnic Aten){{fakt|data=2015-11}}. Są to: [[Kieratsini-Drapetsona]], [[Koridalos (gmina)|Koridalos]], [[Nikiea-Ajos Joanis Rendis]] i [[Perama (gmina)|Perama]]. Liczba ludności tych siedmiu jednostek wynosi 448 997 (2011) i jest częścią ludności [[Wielkie Ateny|Wielkich Aten]]. Pireus był też stolicą [[Pireus (nomarchia)| |
[[Pireus (gmina)|Pireus]] to nazwa jednej z [[demos|jednostek municypalnych]], leżącą na płd.-zach. od Aten, wchodzących w skład [[Wielkie Ateny|metropolii ateńskiej]]{{fakt|data=2015-11}}. Cztery pozostałe jednostek municypalne, które kiedyś były dzielnicami Pireusu, mają teraz własne samorządy i w Grecji, formalnie stanowią oddzielne miasta (podobnie jak każda z dzielnic Aten){{fakt|data=2015-11}}. Są to: [[Kieratsini-Drapetsona]], [[Koridalos (gmina)|Koridalos]], [[Nikiea-Ajos Joanis Rendis]] i [[Perama (gmina)|Perama]]. Liczba ludności tych siedmiu jednostek wynosi 448 997 (2011) i jest częścią ludności [[Wielkie Ateny|Wielkich Aten]]. Pireus był też stolicą [[Pireus (nomarchia)|Nomosu Pireusu]], rozłożonej w południowej [[Attyka (kraina historyczna)|Attyce]], na [[Wyspy Sarońskie|Wyspach Sarońskich]], północnym [[Półwysep Argolidzki|Półwyspie Argolidzkim]] oraz wyspie [[Kíthira|Kithirze]]. Administracyjnie [[Pireus (gmina)|gmina Pireus]] należy do [[region Attyka|regionu Attyka]]. |
||
=== Uczelnie === |
=== Uczelnie === |
Wersja z 22:05, 30 maj 2020
Ten artykuł od 2015-11 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
Port w Pireusie | |
Państwo | |
---|---|
Administracja zdecentralizowana | |
Region | |
Jednostka regionalna | |
Gmina | |
Zarządzający |
Janis Moralis↗ |
Wysokość |
0–6 m n.p.m. |
Populacja (2011) • liczba ludności |
|
Nr kierunkowy |
210 |
Kod pocztowy |
185xx |
Tablice rejestracyjne |
Z |
Położenie na mapie Grecji | |
37°57′N 23°38′E/37,950000 23,633333 | |
Strona internetowa |
Pireus (gr. Πειραιάς, Pireas; starogrecki / katharewusa Πειραιεύς, Peiraieús, Pireẹfs) – miasto portowe w Grecji, w administracji zdecentralizowanej Attyka, w regionie Attyka, w jednostce regionalnej Pireus, w południowo-zachodniej części aglomeracji ateńskiej[potrzebny przypis]. Siedziba i jedyna miejscowość gminy Pireus. W 2011 roku liczyło 163 688 mieszkańców[1].
Położenie
Pireus leży na górzystym półwyspie, 8 km na płd.-zach. od Aten, najwyższą wznoszącą się tam górą jest Munichia (86,5 m), na której w okresie macedońskim znajdował się gród. Trzy okrągłe zatoki (Pireus, Zea i Munichia) stanowiły naturalne porty, które stanowiły podstawę morskiej potęgi starożytnych Aten.
Pireus antyczny
Pireus był najważniejszym portem starożytnych Aten. Usytuowany w doskonale ufortyfikowanej naturalnej zatoce, dzielił się na trzy mniejsze porty: Kantharos, Zea i Munichia.
W czasach wczesnego antyku Pireus był kamienistą wyspą (Munichia – współcześnie Kastella), połączoną z lądem wąską, zalewaną przez morską wodę ścieżką, która w suchym okresie była wykorzystywana do pozyskiwania soli. Nazywała się Halipedon i jej podłoże pozwalało, mimo trudności, na jej przebycie.
Z biegiem czasu ląd się utwardził, ustało zalewanie wodą i we wczesnych czasach klasycznych przejście stało się bezpieczne. Temistokles przewidując odwetowy atak Persów, jeszcze przed bitwą pod Maratonem – w latach (493–492) p.n.e. rozpoczął budowę fortyfikacji Pireusu. Wtedy Pireus zwiększył swoje znaczenie i jako port o głębokiej wodzie, zastąpił dotychczasowy w Faleronie, stając się portem wojennym Aten (493 p.n.e.). Powstałe tam stocznie wybudowały flotę walczącą później pod Salaminą.
Fortyfikacje zostały ukończone w 460 p.n.e. przez Kimona i Peryklesa. Później Pireus był połączony z Atenami Długimi Murami, budowanymi w latach 461–457 p.n.e., dającymi bezpieczne połączenie między oboma miastami, wzdłuż obecnej ulicy Pireos (Οδός Πειραιώς) i przebiegającej tędy naziemnie linii metra.
Przyległe do portu miasto na planie prostopadłych ulic otaczających port, hale kolumnowe i doki, zostało zaplanowane przez Hippodamosa z Miletu. Agora w Pireusie została później nazwana jego imieniem.
Podczas wojen peloponeskich Pireus był głównym portem Aten i podzielił ich los. Spartanie spalili Pireus i zburzyli mury. Dopiero po restaurowaniu demokracji Konon odbudował mury w 392 p.n.e.
Kolejne zniszczenia miały miejsce po zdobyciu Pireusu przez Sullę, gdy został opanowany przez Rzymian. Dzieła dokończyli Goci pod wodzą Alaryka w 395.
W okresie bizantyjskim port był wykorzystywany okresowo ze względu na dużą odległość od stolicy – Konstantynopola. W czasie okupacji tureckiej Pireus był opuszczony – była tam tylko komora celna i klasztor świętego Spirydona.
Część murów fortyfikacji Temistoklesa, otaczających linię brzegową, przetrwała w stanie częściowej ruiny, ale w bardzo dobrym stanie przyziemia, do dni dzisiejszych i są częścią promenady. Odkopano pozostałości neos oikoi, w których były podczas zimy przechowywane triremy. Wykopaliska te są źródłem informacji o antycznej żegludze i budowie statków.
Pireus współczesny
Wraz z powstaniem niepodległej Grecji i proklamowaniem Aten stolicą rozpoczął się gwałtowny rozwój miasta, powstało wiele okazałych budynków. Jednym z nich jest gmach teatru miejskiego, będący przykładem budownictwa klasycystycznego.
Pireus jest jednym z najważniejszych centrów przemysłowych współczesnej Grecji, największym jej portem, trzecim co do wielkości portem Morza Śródziemnego, a od roku 2019 także pierwszym pod względem przeładunków kontenerowych[2]. Z Atenami łączy go linia metra i Pireus stanowi z nimi wspólny kompleks miejski. Liczba mieszkańców demos (gminy) Pireus (Δήμος Πειραιóς) wynosi 163 688 (2011).
Baseny portowe – Kantaros, położone w centrum miasta, stanowi największy z attyckich portów promowych, przyjmując największe jednostki i łącząc kontynent z Kretą, Cykladami, Dodekanezem i wieloma z południowych i północnych wysp Egejskich. We wschodniej części basenu portowego działa duży dworzec morski, obsługi połączeń międzynarodowych, głównie wycieczkowców. Zachodnia część portu, tj. zespół basenów zajmujący znaczną część przedmieść Drapetsona i Kieratsini, jest wykorzystywana do obsługi ładunków cargo. Z Drapetsony, lokalnymi promami, kursującymi non-stop, Pireus połączony jest z kolejnym, węzłowym portem promowym na sąsiedniej wyspie Salaminie. Ponadto istnieją mniejsze porty lokalne, nowy i aktualnie wciąż rozbudowywany, wielki port kontenerowy (aktualnie w gestii inwestora chińskiego) i porty wojenne (Zea i Munichia) oraz duże mariny sportowo-turystyczne. Największa z nich zlokalizowana jest obok słynnej hali sportowej w kształcie „spodka” SEF (Stadio Irinis kie Filias – Stadion Pokoju i Przyjaźni), położonej w Nowym Faleronie.
Przynależność administracyjna
Pireus to nazwa jednej z jednostek municypalnych, leżącą na płd.-zach. od Aten, wchodzących w skład metropolii ateńskiej[potrzebny przypis]. Cztery pozostałe jednostek municypalne, które kiedyś były dzielnicami Pireusu, mają teraz własne samorządy i w Grecji, formalnie stanowią oddzielne miasta (podobnie jak każda z dzielnic Aten)[potrzebny przypis]. Są to: Kieratsini-Drapetsona, Koridalos, Nikiea-Ajos Joanis Rendis i Perama. Liczba ludności tych siedmiu jednostek wynosi 448 997 (2011) i jest częścią ludności Wielkich Aten. Pireus był też stolicą Nomosu Pireusu, rozłożonej w południowej Attyce, na Wyspach Sarońskich, północnym Półwyspie Argolidzkim oraz wyspie Kithirze. Administracyjnie gmina Pireus należy do regionu Attyka.
Uczelnie
- Uniwersytet w Pireusie [1]
- TEI – wyższa uczelnia techniczna typu greckiego, zbliżonego do polskich WSI [2]
Muzea
Kluby sportowe
- Olympiakos SFP – piłka nożna – Stadion Karaiskaki [5]
- Olympiakos Pireus – koszykówka – Stadion Pokoju i Przyjaźni [6]
- Ethnikos Pireus
Interesujące miejsca
- Główny port
- Pasalimani (Zea)
- Mikrolimano
Miasta partnerskie
- Wilno, Litwa
- Marsylia, Francja
- Worcester, Stany Zjednoczone
- Ostrawa, Czechy
- Baltimore, Stany Zjednoczone
- Gałacz, Rumunia
- Warna, Bułgaria
- Szanghaj, Chińska Republika Ludowa
Ciekawostka
Pireus znany jest również dzięki przebojowi Dzieci Pireusu (gr. Τα παιδιά του Πειραιά), śpiewanemu przez Melinę Mercouri, pochodzącego z filmu Nigdy w niedzielę reż. Jules’a Dassina.
Przypisy
- ↑ Απογραφή Πληθυσμού – Κατοικιών 2011. ΜΟΝΙΜΟΣ Πληθυσμός.
- ↑ Piraeus becomes Med’s top container-handling port [online], Kathimerini [dostęp 2020-05-26] (ang.).