Turkuśniki: Różnice pomiędzy wersjami

Turkuśniki
	Irenidae
	Jerdon, 1863
	; Przedstawiciel rodziny – turkuśnik indyjski (I. puella)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	turkuśniki
	Typ nomenklatoryczny
	Coracias puella Latham, 1790
Synonimy
	Rodzaju: Glauconympha Oberholser, 1917; Irenella Riley, 1927;
	Rodzaju: Glauconympha Oberholser, 1917; Irenella Riley, 1927;
Rodzaje
	Irena Horsfield, 1821;
	Irena Horsfield, 1821;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 11:10, 25 lis 2020

Turkuśniki^[5], turkuśnikowate^[5] (Irenidae) – monotypowa rodzina ptaków z podrzędu śpiewających (Oscines) w rzędzie wróblowych (Passeriformes).

Zasięg występowania

Rodzina obejmuje gatunki występujące w strefie tropikalnej Azji^[6]^[7].

Charakterystyka

Długość ciała 21,2–27,5 cm; masa ciała samców 56,6–96,1 g, samic 52–89,7 g^[8].

Żyją w otwartych lasach i obszarach krzewiastych. Występuje u nich wyraźny dymorfizm płciowy, samice są ubarwione maskująco w żółcie i zielenie, natomiast samce mają krzykliwe, kolorowe upierzenie.

Żywią się owocami, zwłaszcza figami, prawdopodobnie zjadają również owady. Gniazdują na drzewach, składają 2–3 jaja.

Systematyka

Rodzina turkuśników najbliżej spokrewniona jest z zielenikami (Chloropseidae), niektórzy autorzy łączą je w jedną rodzinę^[5].

Etymologia

Irena: Ejrene (także: Irene lub Eirene) (gr. Ειρηνη Eirēnē), w mitologii greckiej bogini pokoju i obfitości^[9].
Glauconympha: gr. γλαυκος glaukos „niebiesko-szary, modry”; νυμφη numphē „nimfa”^[10]. Gatunek typowy: Muscicapa cyanea Bagbie, 1834 (= Coracias puella Latham, 1790).
Irenella: zdrobnienie nazwy rodzaju Irena Horsfield, 1821 (turkuśnik)^[11]. Gatunek typowy: Irena cyanogastra Vigors, 1831.

Podział systematyczny

Do rodziny należy jeden rodzaj Irena z dwoma gatunkami^[5]:

Irena puella – turkuśnik indyjski
Irena cyanogastra – turkuśnik czarnogrzbiety

Przypisy

↑ Irenidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ H.Ch. Oberholser. Diagnosis of a new pycnonotine family of Passeriformes. „Journal of the Washington Academy of Sciences”. 7, s. 539, 1917. (ang.).
↑ J.H. Riley. Note on the genus Irena Horsfield. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 40, s. 23, 1927. (ang.).
↑ T. Horsfield. Systematic Arrangement and Description of Birds from the Island of Java. „Transactions of the Linnean Society of London”. 13 (1), s. 153, 1822. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Ireninae Jerdon, 1863 - turkuśniki - Fairy-bluebirds (wersja: 2020-09-20). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-11-25].
↑ F. Gill & D. Donsker (red.): Dapple-throats, sugarbirds, fairy-bluebirds, kinglets, hyliotas, wrens & gnatcatchers. IOC World Bird List: Version 9.1. [dostęp 2019-06-11]. (ang.).
↑ Fairy-bluebirds (Irenidae). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-16)]. (ang.).
↑ D. Wells: Family Irenidae (Fairy-bluebirds). W: J. del Hoyo, A. Elliott & D.A. Christie: Handbook of the Birds of the World. Cz. 10: Cuckoo-shrikes to Thrushes. Barcelona: Lynx Edicions, 2005, s. 276-277. ISBN 84-87334-72-5. (ang.).
↑ Jobling 2019 ↓, s. Irena.
↑ Jobling 2019 ↓, s. Glauconympha.
↑ Jobling 2019 ↓, s. Irenella.

Bibliografia

J.A. Jobling: Key to Scientific Names in Ornithology. W: J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana (red.): Handbook of the Birds of the World Alive. Barcelona: Lynx Edicions, 2019. [dostęp 2019-06-11]. (ang.).

[itis-1] Irenidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Oberholser-2] H.Ch. Oberholser. Diagnosis of a new pycnonotine family of Passeriformes. „Journal of the Washington Academy of Sciences”. 7, s. 539, 1917. (ang.).

[Riley-3] J.H. Riley. Note on the genus Irena Horsfield. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 40, s. 23, 1927. (ang.).

[Horsfield-4] T. Horsfield. Systematic Arrangement and Description of Birds from the Island of Java. „Transactions of the Linnean Society of London”. 13 (1), s. 153, 1822. (ang.).

[Mielczarek&Kuziemko-5] Nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Ireninae Jerdon, 1863 - turkuśniki - Fairy-bluebirds (wersja: 2020-09-20). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-11-25].

[Gill&Donsker-6] F. Gill & D. Donsker (red.): Dapple-throats, sugarbirds, fairy-bluebirds, kinglets, hyliotas, wrens & gnatcatchers. IOC World Bird List: Version 9.1. [dostęp 2019-06-11]. (ang.).

[ibc-7] Fairy-bluebirds (Irenidae). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-16)]. (ang.).

[hbw10-8] D. Wells: Family Irenidae (Fairy-bluebirds). W: J. del Hoyo, A. Elliott & D.A. Christie: Handbook of the Birds of the World. Cz. 10: Cuckoo-shrikes to Thrushes. Barcelona: Lynx Edicions, 2005, s. 276-277. ISBN 84-87334-72-5. (ang.).

[CITEREFJobling2019[http://www.hbw.com/dictionary/definition/irena_Irena]-9] Jobling 2019 ↓, s. Irena.

[CITEREFJobling2019[http://www.hbw.com/dictionary/definition/glauconympha_Glauconympha]-10] Jobling 2019 ↓, s. Glauconympha.

[CITEREFJobling2019[http://www.hbw.com/dictionary/definition/irenella_Irenella]-11] Jobling 2019 ↓, s. Irenella.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

@@ Linia 29: / Linia 29: @@
 == Zasięg występowania ==
-Rodzina obejmuje gatunki występujące w strefie [[Kraina orientalna|tropikalnej Azji]]{{r|Gill&Donsker}}.
+Rodzina obejmuje gatunki występujące w strefie [[Kraina orientalna|tropikalnej Azji]]{{r|Gill&Donsker|ibc}}.
 == Charakterystyka ==
@@ Linia 39: / Linia 39: @@
 == Systematyka ==
+Rodzina turkuśników najbliżej spokrewniona jest z [[Zieleniki|zielenikami]] (Chloropseidae), niektórzy autorzy łączą je w jedną rodzinę{{r|Mielczarek&Kuziemko}}.
 === Etymologia ===
 * ''Irena'': [[Ejrene]] (także: Irene lub Eirene) ({{gr.|Ειρηνη}} ''Eirēnē''), w [[mitologia grecka|mitologii greckiej]] bogini pokoju i obfitości{{odn|Jobling|2019|s=[http://www.hbw.com/dictionary/definition/irena Irena]}}.
@@ Linia 55: / Linia 56: @@
 * <ref name="Riley">{{cytuj pismo |autor = J.H. Riley|tytuł = Note on the genus Irena Horsfield|url = https://biodiversitylibrary.org/item/107492#page/43/mode/1up|czasopismo = Proceedings of the Biological Society of Washington| wolumin = 40|wydanie = |strony = 23|rok = 1927|doi = |język = en}}</ref>
 * <ref name="hbw10">{{cytuj książkę| autor = J. del Hoyo, A. Elliott & D.A. Christie| tytuł = Handbook of the Birds of the World | część = 10|tytuł części = Cuckoo-shrikes to Thrushes| rozdział = Family Irenidae (Fairy-bluebirds)| imię r = D. | nazwisko r = Wells| rok = 2005 | wydawca = Lynx Edicions | miejsce = Barcelona | isbn = 84-87334-72-5| strony = 276-277| język = en}}</ref>
+* <ref name=ibc>{{cytuj stronę|url=http://ibc.lynxeds.com/family/fairy-bluebirds-irenidae|tytuł=Fairy-bluebirds (Irenidae)|opublikowany=IBC: The Internet Bird Collection|język=en |archiwum = http://web.archive.org/web/20160316154453/http://ibc.lynxeds.com/family/fairy-bluebirds-irenidae |zarchiwizowano = 2016-03-16}}</ref>
 * <ref name="Gill&Donsker">{{Cytuj stronę |autor = F. Gill & D. Donsker (red.)|url = http://www.worldbirdnames.org/bow/sugarbirds/|tytuł = Dapple-throats, sugarbirds, fairy-bluebirds, kinglets, hyliotas, wrens & gnatcatchers|opublikowany = IOC World Bird List: Version 9.1 |język = en |data dostępu = 2019-06-11}}</ref>
-* <ref name="Mielczarek&Kuziemko">Nazwy polskie za: {{cytuj stronę|autor = P. Mielczarek & M. Kuziemko |url = http://listaptakow.eko.uj.edu.pl/passerines5.html#Irenidae |tytuł = Rodzina: Ireninae Jerdon, 1863 - turkuśniki - Fairy-bluebirds (wersja: 2019-05-02)|opublikowany = Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego |praca = Kompletna lista ptaków świata|data dostępu = 2019-06-11}}</ref>
+* <ref name="Mielczarek&Kuziemko">Nazwy polskie za: {{cytuj stronę|autor = P. Mielczarek & M. Kuziemko |url = http://listaptakow.eko.uj.edu.pl/passerines5.html#Irenidae |tytuł = Rodzina: Ireninae Jerdon, 1863 - turkuśniki - Fairy-bluebirds (wersja: 2020-09-20)|opublikowany = Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego |praca = Kompletna lista ptaków świata|data dostępu = 2020-11-25}}</ref>
 }}
 == Bibliografia ==
 * {{cytuj książkę| odn = tak | autor = J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana (red.)| tytuł = Handbook of the Birds of the World Alive |url = http://www.hbw.com/|rok = 2019|imię r = J.A. | nazwisko r = Jobling | rozdział = Key to Scientific Names in Ornithology| adres rozdziału = http://www.hbw.com/dictionary/key-to-scientific-names-in-ornithology| wydawca = Lynx Edicions|miejsce = Barcelona|język = en | data dostępu = 2019-06-11}}
-== Linki zewnętrzne ==
-* {{lang|en}} Krótkie filmy, zdjęcia i odgłosy różnych gatunków turkuśników [https://www.hbw.com/ibc/family/fairy-bluebirds-irenidae rodzaj ''Irena'']
 {{Passeriformes}}

barglikowce (Acanthisitti)	bargliki
tyrankowce (Tyranni)	brodawniki szerokodzioby nosoczuby oliwczyki kurtaczki gorzykowate bławatnikowate bekardowate ostrodzioby królówki krzykaczyki szerokodziobki tęczaki muchotyranikowate tyrankowate obrożniki mrówkożery chronkowate kusaczki krytonosowate mrówkowody liściarki tęgosterowate garncarzowate
śpiewające (Oscines)	lirogony gąszczaki altanniki korołazy chwostkowate kolcopiórki miodojady lamparciki buszówkowate ziemnodrozdy stadniaki pieszaki liszkojady maoryski kowaliczki trzaskacze koralniczki czubce górniki jagodniki wireonkowate fletówki wilgowate szuflodziobki ostroloty łuskowczyki krępaczki wangowate gołogłowy paskowniki dzierzbiki satynki wachlarzówki dziwogony monarki modrogłówki cudowronki skałowrony czarniaki kruczaki dzierzby białoczuby krukowate płatkonosy jagodziaki koralniki miodniki długobiegi sępowronki skałoskoczki skalinkowate aksamitniki owadówki sikory remizy skowronki wąsatki nikatory krótkosterki chwastówkowate trzciniaki świerszczaki mimiki madagaskarniczki skąpoogonki jaskółkowate świstunki pokrzewczyki raniuszki wierzbówkowate bilbile pokrzewki ogoniatki szlarniki tymaliowate dżunglaki sikorniki pekińczyki mysikróliki palmowce jemiołuszki jedwabniczki jagodówki persówki reliktowce pomurniki kowaliki pełźce pełzacze siwuszki strzyżyki perłopiórki pluszcze bąkojady przedrzeźniacze szpakowate muchołówkowate drozdowate dudkowce górodrozdy kwiatówki nektarniki turkuśniki zieleniki złotogłówki tybetańczyki wikłaczowate astryldowate wdówki płochacze wróble pliszkowate łuszczakowate tanagrzce poświerki trznadle pasówki lasówki słowikówki kacykowate hispaniole zeledonki platynki trelniki antyle hispaniolczyki kardynały tanagrzyki tanagrowate