Mojry: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
drobne merytoryczne, źródła/przypisy, usunięcie szablonu, ilustracja |
drobne redakcyjne |
||
| Linia 14: | Linia 14: | ||
{{Przypisy| |
{{Przypisy| |
||
<ref name=smit>Pierre Grimal, ''Słownik mitologii greckiej i rzymskiej'', Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo, 1990, {{ISBN|83-04-01069-0}}.</ref> |
<ref name=smit>Pierre Grimal, ''Słownik mitologii greckiej i rzymskiej'', Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo, 1990, {{ISBN|83-04-01069-0}}.</ref> |
||
<ref name=meka> |
<ref name=meka> ''Mała encyklopedia kultury antycznej A–Z'' (red. Zdzisław Piszczek). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1988, {{ISBN|83-01-03529-3}}.</ref> |
||
<ref name=par>Jan Parandowski, ''Mitologia Wierzenia i podania Greków i Rzymian'', Londyn: Wydawnictwo Puls, 1992, {{ISBN|0 907587 85 2}}.</ref> |
<ref name=par>Jan Parandowski, ''Mitologia: Wierzenia i podania Greków i Rzymian'', Londyn: Wydawnictwo Puls, 1992, {{ISBN|0 907587 85 2}}.</ref> |
||
}} |
}} |
||
Wersja z 11:57, 6 lip 2021
Mojry (gr. Μοῖραι Moirai) – w mitologii greckiej boginie losu, utożsamiane przez Rzymian z Parkami[1].
U różnych poetów miały inne genealogie. U Homera jest jedna Mojra[1], natomiast według Hezjoda były one trzema córkami Zeusa i Temidy[2], noszącymi imiona: Kloto („Prządka” nici żywota), Lachesis („Udzielająca”, która tej nici strzeże) i Atropos („Nieodwracalna”, która ją przecina)[1]. Według innych źródeł były one córkami Nocy[1] i Erebu lub Kronosa, albo Gai i Okeanosa[1]. Symbolizowały starogreckie pojęcia filozoficzno-mitologiczne dotyczące losu ludzkiego i porządku świata. Ich siostrami były Hory i Charyty. Były boginiami życia i śmierci oraz znały przyszłość ludzi i bogów[1]. Jedyne ponad bogami olimpijskimi, których rozkazom nie podlegały[2].
Pierwotnie mojra było raczej pojęciem filozoficznym i oznaczało przeznaczenie i los człowieka oraz ogólne, nieubłagane prawa świata. Każda istota ludzka od narodzin miała swoją mojrę, określającą długość życia oraz szczęście i nieszczęścia jakie ją spotkają. Ta „indywidualna” mojra stanowiła część losu całego świata i w tym znaczeniu bezosobowa mojra była nieubłagana jak przeznaczenie[2]. Mojra oznaczała prawa, których nawet bogowie nie mogli omijać, nie narażając porządku świata na niebezpieczeństwo. Z czasem wyobrażenie Mojry przyjęło postać pojedynczego bóstwa, które było personifikacją przeznaczenia człowieka, a później trzech sióstr - prządek losu człowieka, które mieszkały w pałacu w sąsiedztwie Olimpu, czuwając nad życiem każdego człowieka. Mojry pojawiły się w kulcie greckim bardzo wcześnie, ale nigdy nie miały one mitu w ścisłym znaczeniu tego słowa[2].
W kilku miejscowościach Grecji (Sykionie, Koryncie, Sparcie, Olimpii) znajdowały się miejsca kultu Mojr[1]. W ofierze składano im owoce, wodę zmieszana z miodem, kwiaty[3]. W sztuce przedstawiano je jako poważne niewiasty [3], Kloto z wrzecionem, Lechesis ze zwojem lub globusem, Atropos z wagą lub nożycami[1]. Czasem ze zwojem papirusu, na którym piszą słowa przeznaczenia[3].
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h Mała encyklopedia kultury antycznej A–Z (red. Zdzisław Piszczek). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1988, ISBN 83-01-03529-3.
- ↑ a b c d Pierre Grimal, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo, 1990, ISBN 83-04-01069-0.
- ↑ a b c Jan Parandowski, Mitologia: Wierzenia i podania Greków i Rzymian, Londyn: Wydawnictwo Puls, 1992, ISBN 0 907587 85 2.