Samnici: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
Boty
1 384 060 edycji
m Dodaję nagłówek przed Szablon:Przypisy
linki zewnętrzne, poprawa linków, źródła/przypisy, ilustracje, szablony, drobne merytoryczne, drobne redakcyjne
Linia 1: Linia 1:
[[Plik:Samnite soldiers from a tomb frieze in Nola 4th century BCE.jpg|thumb|240px|Wojownicy samniccy na [[fresk]]u odnalezionym w grobowcu w [[Nola|Noli]], IV wiek p.n.e.]]
{{dopracować|więcej przypisów|data=2015-01}}
[[Plik:Ancient Samnium.png|thumb|240px|Mapa Samnium]]
⚫
'''Samnici''', [[łacina|łacińskie]] ''Samnites'', [[język oskijski|oskijskie]] ''Safinim'' – jeden z ludów italskich zamieszkujących ''Samnium'', część środkowej [[Italia (kraina historyczna)|Italii]], leżącą na wschód od [[Lacjum]]. W okresie walk o panowanie nad Italią w [[IV wiek p.n.e.|IV wieku p.n.e.]] utworzyli [[Związek Samnicki]], który obejmował większy obszar niż podporządkowany [[Starożytny Rzym|Rzymowi]] [[Związek Latyński]]. Rywalizacja ta doprowadziła do trzech [[wojny samnickie|wojen samnickich]], z których, mimo [[Bitwa pod Caudium|wielu zwycięstw]], Samnici ostatecznie wyszli pokonani i podporządkowali się Rzymowi, uzyskując ograniczone obywatelstwo, bez prawa głosu. Jeszcze do I wieku p.n.e. termin ''Samnita'' i ''[[gladiator]]'' znaczyły to samo. Później tym terminem określano występujących na arenie specjalnych gladiatorów<ref>Michael Grant, ''Miasta Wezuwiusza - Pompeje i Herculanum'', PIW, Warszawa 1986, s. 75</ref>.
'''Samnici''' ([[Łacina|łac.]] ''Samnites'') – jeden z [[Pierwotne ludy Italii|ludów italskich]] z grupy [[Oskowie|osko]]-[[Umbrowie|umbryjskiej]], zamieszkujący środkową i południową część [[Apeniny|Apeninów]] (Samnium), tworzący luźną federację o charakterze [[Siły zbrojne|wojskowym]]<ref>Nowa encyklopedia powszechna PWN, tom 5 (P-S), Warszawa 1996, s. 713.</ref>. Głównym miastem Samnitów było Maleventum, przemianowane później przez Rzymian na [[Benewent]].


⚫
W okresie walk o panowanie nad [[Italia (kraina historyczna)|Italią]] w IV wieku p.n.e. utworzyli [[Związek Samnicki]], który obejmował większy obszar niż [[Związek Latyński]] podporządkowany [[Republika rzymska|Rzymowi]]. Rywalizacja ta doprowadziła do trzech [[Wojny samnickie|wojen samnickich]], z których, mimo wielu zwycięstw (między innymi w [[Bitwa pod Caudium|bitwie]] w [[Wąwóz Kaudyński|Wąwozie Kaudyńskim]]), Samnici ostatecznie wyszli pokonani i podporządkowali się Rzymowi, {{Fakt|uzyskując ograniczone [[Obywatele rzymscy|obywatelstwo]], bez prawa głosu|data=2021-08}}. Jeszcze do I wieku p.n.e. termin ''Samnita'' i ''[[gladiator]]'' znaczyły to samo. Później tym terminem określano występujących na arenie specjalnych gladiatorów<ref>Michael Grant: ''Miasta Wezuwiusza - Pompeje i Herculanum'', PIW, Warszawa 1986, s. 75.</ref>.
Głównym miastem Samnitów było ''Malventum'', przemianowane później przez Rzymian na [[Benewent]].


Korzystając z nadarzających się okazji, Samnici wielokrotnie buntowali się przeciw władzy Rzymu – podczas walk z [[Pyrrus]]em, [[Hannibal]]em i w [[Wojna Rzymu ze sprzymierzeńcami|wojnie sprzymierzeńców]] w latach [[90 p.n.e.|90]]–[[89 p.n.e.]] Ostatnie powstanie Samnitów miało miejsce podczas wojny domowej w Rzymie między [[Sulla|Sullą]] a [[Gajusz Mariusz|Mariuszem]]. Pokonani przez Sullę pod Rzymem w [[82 p.n.e.]] zostali okrutnie potraktowani – jeńców wymordowano, a do Samnium wysłano ekspedycję karną. Zniszczyła ona kraj tak, że nie powrócił już do pierwotnego stanu, zaś mieszkańców sprzedano w niewolę.
{{Fakt|Korzystając z nadarzających się okazji, Samnici wielokrotnie buntowali się przeciw władzy Rzymu – podczas walk z [[Pyrrus]]em, [[Hannibal]]em i w [[Wojna Rzymu ze sprzymierzeńcami|wojnie sprzymierzeńców]] w latach 91–88 p.n.e. Ostatnie powstanie Samnitów miało miejsce podczas wojny domowej w Rzymie między [[Sulla|Sullą]] a [[Gajusz Mariusz|Gajuszem Mariuszem]]. Pokonani przez Sullę w [[Bitwa przy Bramie Kollińskiej|bitwie przy Bramie Kollińskiej]] w 82 p.n.e. zostali okrutnie potraktowani – jeńców wymordowano, a do Samnium wysłano ekspedycję karną. Zniszczyła ona kraj tak, że nie powrócił już do pierwotnego stanu, zaś mieszkańców sprzedano w niewolę|data=2021-08}}.


== Przypisy ==
== Przypisy ==
{{Przypisy}}
{{Przypisy}}


== Linki zewnętrzne ==
⚫
[[Kategoria:Ludy starożytnej Italii]]
{{Commonscat|Samnites}}
* {{Cytuj stronę | url = http://www.sanniti.it/ | tytuł = Strona internetowa poświęcona Samnitom | nazwisko = | imię = | autor = | autor link = | data = | rok = | miesiąc = | praca = | opublikowany = | oznaczenie = | strony = | język = it en | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2021-08-30}}


⚫
[[Kategoria:Ludy starożytnej Italii]]
[[en:Sabellians]]
[[zh:萨贝利人]]

Wersja z 17:48, 30 sie 2021

Wojownicy samniccy na fresku odnalezionym w grobowcu w Noli, IV wiek p.n.e.
Mapa Samnium

Samnici (łac. Samnites) – jeden z ludów italskich z grupy osko-umbryjskiej, zamieszkujący środkową i południową część Apeninów (Samnium), tworzący luźną federację o charakterze wojskowym[1]. Głównym miastem Samnitów było Maleventum, przemianowane później przez Rzymian na Benewent.

W okresie walk o panowanie nad Italią w IV wieku p.n.e. utworzyli Związek Samnicki, który obejmował większy obszar niż Związek Latyński podporządkowany Rzymowi. Rywalizacja ta doprowadziła do trzech wojen samnickich, z których, mimo wielu zwycięstw (między innymi w bitwie w Wąwozie Kaudyńskim), Samnici ostatecznie wyszli pokonani i podporządkowali się Rzymowi, uzyskując ograniczone obywatelstwo, bez prawa głosu[potrzebny przypis]. Jeszcze do I wieku p.n.e. termin Samnita i gladiator znaczyły to samo. Później tym terminem określano występujących na arenie specjalnych gladiatorów[2].

Korzystając z nadarzających się okazji, Samnici wielokrotnie buntowali się przeciw władzy Rzymu – podczas walk z Pyrrusem, Hannibalem i w wojnie sprzymierzeńców w latach 91–88 p.n.e. Ostatnie powstanie Samnitów miało miejsce podczas wojny domowej w Rzymie między Sullą a Gajuszem Mariuszem. Pokonani przez Sullę w bitwie przy Bramie Kollińskiej w 82 p.n.e. zostali okrutnie potraktowani – jeńców wymordowano, a do Samnium wysłano ekspedycję karną. Zniszczyła ona kraj tak, że nie powrócił już do pierwotnego stanu, zaś mieszkańców sprzedano w niewolę[potrzebny przypis].

Przypisy

  1. ↑ Nowa encyklopedia powszechna PWN, tom 5 (P-S), Warszawa 1996, s. 713.
  2. ↑ Michael Grant: Miasta Wezuwiusza - Pompeje i Herculanum, PIW, Warszawa 1986, s. 75.

Linki zewnętrzne

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Samnici&oldid=64426147”