Strajk w Sempericie: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
poprawa linków |
drobne merytoryczne, ilustracja |
||
| Linia 3: | Linia 3: | ||
[[Plik:Pomnik Czynu Zbrojnego Proletariatu Krakowa.jpg|thumb|Pomnik Czynu Zbrojnego Proletariatu Krakowa]] |
[[Plik:Pomnik Czynu Zbrojnego Proletariatu Krakowa.jpg|thumb|Pomnik Czynu Zbrojnego Proletariatu Krakowa]] |
||
Do trwającego od początku marca 1936 roku strajku okupacyjnego w Fabryce Czekolady „[[Suchard]]” SA, przyłączyli się pracownicy innych krakowskich zakładów, w tym [[Semperit|Polskich Zakładów Gumowych „Semperit”]]. 20 marca [[Policja Państwowa|policja]] siłą rozpędziła robotników strajkujących w Sempericie, |
Do trwającego od początku marca 1936 roku strajku okupacyjnego w Fabryce Czekolady „[[Suchard]]” SA, przyłączyli się pracownicy innych krakowskich zakładów, w tym [[Semperit|Polskich Zakładów Gumowych „Semperit”]]. 20 marca [[Policja Państwowa|policja]] siłą rozpędziła robotników strajkujących w Sempericie, pobito kilka osób. W odpowiedzi Okręgowy Komitet Robotniczy [[Polska Partia Socjalistyczna|PPS]] i Rada Związków Zawodowych ogłosiły na 23 marca jednodniowy [[strajk]] powszechny. Rozpoczął się on wiecem na 10 tysięcy osób w ogrodzie Związku Zawodowego Kolejarzy przy ul. Warszawskiej, po czym protestujący, pomimo braku zezwolenia, rozpoczęli marsz w kierunku [[Rynek Główny w Krakowie|Rynku Głównego]]. Na ul. [[Ulica Basztowa w Krakowie|Basztowej]] został on zatrzymany przez policję, która użyła broni. W wyniku starć osiem osób zginęło, a kilkadziesiąt zostało rannych.<br />Dwa dni później odbył się manifestacyjny pogrzeb ofiar strajku na [[Cmentarz Rakowicki|Cmentarzu Rakowickim]]. Wzięło w nim udział kilkadziesiąt tysięcy osób. Poprzedzony był przemarszem ulicami Krakowa uczestników uroczystości. "Każdą trumnę, sporządzoną z desek malowanych na czarno, z wielkim srebrnym krzyżem na wieku - nieśli towarzysze pracy zmarłego, a otaczało ich sześciu robotników z płonącymi pochodniami"<ref name=interia />. |
||
W Krakowie wydarzenia te upamiętnione zostały pomnikiem na [[Planty (Kraków)|Plantach]] w pobliżu [[Ulica Basztowa w Krakowie|ulicy Basztowej]] i [[Ulica Szpitalna w Krakowie|Szpitalnej]] oraz Pomnikiem Czynu Zbrojnego Proletariatu Krakowa na [[Aleja Ignacego Daszyńskiego w Krakowie|al. Ignacego Daszyńskiego]] z 1986 roku autorstwa [[Antoni Hajdecki|Antoniego Hajdeckiego]]<ref>{{Cytuj książkę |nazwisko = Rożek |imię = Michał |tytuł = Przewodnik po zabytkach i kulturze Krakowa |wydawca = Wydawnictwo Naukowe PWN |miejsce = Warszawa-Kraków |data = 19972004 |strony = 410 |isbn = 83-01-10989-0}}</ref>.<br />Na Cmentarzu Rakowickim znajduje się zaprojektowany przez [[Maria Jarema|Marię Jaremę]] pomnik robotników fabryki "Semperit z 1951 roku, poległych w czasie strajku w 1936 roku<ref>{{Cytuj książkę | tytuł = 200 lat Cmentarza Rakowickiego | wydawca = Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa | miejsce = Kraków | rok = 2005 | strony = 56-57 | rozdział = O nowej rzeźbie na „starym cmentarzu” | nazwisko r = Król | imię r = Anna | isbn = 83-89131-02-1 }}</ref> |
|||
[[Plik:Grave and memorial to the Fallen Workers of Semperit of 1936, 1951 design. Maria Jarema, Rakowice Cemetery, 26 Rakowicka street, Kraków, Polanda.jpg|thumb|Pomnik z 1951 roku, nad grobami zastrzelonych przez policję w 1936, robotników Semperitu Kraków, Cmentarz Rakowicki]] |
|||
== Przypisy == |
|||
<references responsive> |
|||
<ref name=interia>{{Cytuj stronę | url= https://historia.interia.pl/kartka-z-kalendarza/news-23-marca-1936-rozruchy-robotnicze-w-krakowie-8-osob-zabitych,nId,1362306 | tytuł = 23 marca 1936. Rozruchy robotnicze w Krakowie - 8 osób zabitych | data dostępu = 2022-03-26}}</ref> |
|||
</references> |
|||
Wydarzenia te upamiętnione zostały pomnikiem na [[Planty (Kraków)|Plantach]] w pobliżu ulicy Basztowej oraz Pomnikiem Czynu Zbrojnego Proletariatu Krakowa na [[Aleja Ignacego Daszyńskiego w Krakowie|al. Ignacego Daszyńskiego]]. |
|||
== Bibliografia == |
== Bibliografia == |
||
Wersja z 10:59, 27 mar 2022
Strajk w Sempericie – krwawe wydarzenia, do których doszło w Krakowie 23 marca 1936 roku.
Do trwającego od początku marca 1936 roku strajku okupacyjnego w Fabryce Czekolady „Suchard” SA, przyłączyli się pracownicy innych krakowskich zakładów, w tym Polskich Zakładów Gumowych „Semperit”. 20 marca policja siłą rozpędziła robotników strajkujących w Sempericie, pobito kilka osób. W odpowiedzi Okręgowy Komitet Robotniczy PPS i Rada Związków Zawodowych ogłosiły na 23 marca jednodniowy strajk powszechny. Rozpoczął się on wiecem na 10 tysięcy osób w ogrodzie Związku Zawodowego Kolejarzy przy ul. Warszawskiej, po czym protestujący, pomimo braku zezwolenia, rozpoczęli marsz w kierunku Rynku Głównego. Na ul. Basztowej został on zatrzymany przez policję, która użyła broni. W wyniku starć osiem osób zginęło, a kilkadziesiąt zostało rannych.
Dwa dni później odbył się manifestacyjny pogrzeb ofiar strajku na Cmentarzu Rakowickim. Wzięło w nim udział kilkadziesiąt tysięcy osób. Poprzedzony był przemarszem ulicami Krakowa uczestników uroczystości. "Każdą trumnę, sporządzoną z desek malowanych na czarno, z wielkim srebrnym krzyżem na wieku - nieśli towarzysze pracy zmarłego, a otaczało ich sześciu robotników z płonącymi pochodniami"[1].
W Krakowie wydarzenia te upamiętnione zostały pomnikiem na Plantach w pobliżu ulicy Basztowej i Szpitalnej oraz Pomnikiem Czynu Zbrojnego Proletariatu Krakowa na al. Ignacego Daszyńskiego z 1986 roku autorstwa Antoniego Hajdeckiego[2].
Na Cmentarzu Rakowickim znajduje się zaprojektowany przez Marię Jaremę pomnik robotników fabryki "Semperit z 1951 roku, poległych w czasie strajku w 1936 roku[3]
Przypisy
- ↑ 23 marca 1936. Rozruchy robotnicze w Krakowie - 8 osób zabitych. [dostęp 2022-03-26].
- ↑ Michał Rożek: Przewodnik po zabytkach i kulturze Krakowa. Warszawa-Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN, 19972004, s. 410. ISBN 83-01-10989-0.
- ↑ Anna Król: O nowej rzeźbie na „starym cmentarzu”. W: 200 lat Cmentarza Rakowickiego. Kraków: Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, 2005, s. 56-57. ISBN 83-89131-02-1.
Bibliografia
- Krwawe strajki w II RP. Tygodnik Przegląd, 2016-05-30. [dostęp 2018-10-01].
- 23 marca 1936. Rozruchy robotnicze w Krakowie – 10 osób zabitych – nowahistoria.interia.pl. nowahistoria.interia.pl, 2014-03-23. [dostęp 2018-10-01].
- 80. rocznica krwawego strajku w krakowskim Sempericie. Historia mniej znana i zapomniana, 2016-03-21. [dostęp 2018-10-01].