Proterozoik

Proterozoik (algonkium, algonk, eozoik) - eon w historii Ziemi, zaliczany do prekambru; trwał od 2,6 mld do 570 mln lat temu.

Według periodyzacji wprowadzonej przez Międzynarodową Unię Nauk Geologicznych w 2004 r. proterozoik trwał od 2,5 mld do 542 mln lat temu.

Klimat

Klimat jest zróżnicowany: w pobliżu ówczesnych biegunów powstają lądolody, a obszary międzyzwrotnikowe charakteryzuje klimat gorący i miejscami suchy. Około 2,3 mld lat temu oraz w okresie od 750 mln do 580 mln lat pojawiają się bardzo silne zlodowacenia. Istnieje hipoteza Ziemi-śnieżki, zgodnie z którą podczas obu tych okresów lodowcowych nie tylko lądy, lecz również wszystkie oceany pokryły się grubszą niż 1 km warstwą lodu.

Geologia

W proterozoiku lądy Ziemi skupione są razem, tworząc wielki ląd o nazwie Rodinia. Skorupa ziemska powoli stawała się grubsza i stabilniejsza, nasiliły się procesy sedymentacji, dzięki którym pojawiły się skały osadowe. W tym długim czasie nastąpiło kilka orogenez, które spowodowały metamorfozę wcześniej powstałych utworów osadowych, wulkanicznych i po części plutonicznych, oraz kilka etapów niszczenia gór. Były to: orogeneza algomijska na pograniczu archaiku i proterozoiku, orogeneza karelska, hudsońska, penakaen, grenwilska, dalslandzka, katangijska, kadomijska (kadomska), orogeneza assyntyjska, bajkalska. Początkowo atmosfera ziemska była pozbawiona tlenu. Dzięki rozwojowi życia na Ziemi, pod koniec proterozoiku następuje znaczny wzrost zawartości tlenu w atmosferze.

Flora

Wiciowce, zielenice, krasnorosty.

Fauna

Ewolucja zwierząt zapoczątkowana w Archaiku postępuje. Pod koniec Proterozoiku pojawiają się prymitywne tkankowce, takie jak jamochłony, gąbki, pierścienice, stawonogi. Życie ograniczone jest wyłącznie do morza. Środowiska ekstremalne powszechnie zasiedlają archeowce i bakterie.

Skamieniałości

Skamieniałości z tego okresu są wyjątkowo rzadkie, co wiąże się z brakiem szkieletu u ówczesnych zwierząt. Wprawdzie nie udało się wyróżnić jednoznacznie skamieniałości przewodnich dla proterozoiku, ale wiele informacji o tamtym okresie dostarczyła tzw. fauna ediakarańska, o której wszakże trudno powiedzieć by występowała powszechnie, miała szerokie spektrum środowiskowe, szybko ewoluowała i była łatwa do identyfikacji - a to są właśnie cechy wyróżniające skamieniałość przewodnią.

Zobacz też: tabela stratygraficzna