Witenes: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
{{Szablon:Władcy Litwy}} |
|||
| Linia 29: | Linia 29: | ||
{{Władca-Litwa|lata=[[1295]]-[[1316]]|urząd=Wielki Książę Litwy|poprzednik=[[Butywid|Butywid (Pukuwer)]]|następca=[[Giedymin]]}} |
{{Władca-Litwa|lata=[[1295]]-[[1316]]|urząd=Wielki Książę Litwy|poprzednik=[[Butywid|Butywid (Pukuwer)]]|następca=[[Giedymin]]}} |
||
{{Szablon:Władcy Litwy}} |
|||
[[Kategoria:Władcy Litwy]] |
[[Kategoria:Władcy Litwy]] |
||
[[Kategoria:Zmarli w 1316]] |
[[Kategoria:Zmarli w 1316]] |
||
Wersja z 18:05, 8 gru 2007
Witenes (lit. Vytenis zm. 1316) – wielki książę litewski w latach 1295-1316, starszy brat (najprawdopodobniej stryjeczny) Giedymina.
Pochodzenie Witenesa jest dyskusyjne. Część badaczy uważa go za syna Butywida (Pukuwera)[1].
Z woli ojca w 1291 najechał Kujawy, a w 1294 roku Mazowsze. Wielkim księciem litewskim został między latem 1294 (wtedy żył jeszcze jego ojciec) a 1296.
Witenes ze swymi wojownikami dotarł w swoich łupieżczych wyprawach między innymi do Łęczycy. Tam w Zielone Świątki 1293 (albo 1294) zdołał zdobyć warowną kolegiatę w Tumie; część ludności, która się schroniła w kościele powiódł ze sobą w niewolę, a pozostałych wyciął w pień lub wraz z kolegiatą spalił.
W 1296, 1300, 1302 i 1306 najeżdżał ziemie polskie.
Musiał toczyć ciężkie walki z Krzyżakami. Ci ostatni w latach 1297-1315 zorganizowali co najmniej 27 wypraw na Litwę. W 1298 roku wmieszał się w konflikt między Rygą a Zakonem Krzyżackim.
Wojska Witenesa pobite zostały na Krwawej Górze koło Wopławki w dniu 28 kwietnia 1311 r. przez marszałka zakonu krzyżackiego Heinricha von Plötzkau. Krzyżacy odbili 1200 jeńców uprowadzonych z Warmii, a z czterotysięcznego oddziału litewskiego udało się zbiec tylko kilkudziesięciu wojom.
Bitwa odbyła się obok osady Góry (niem. Uri), a zakończyła przy osadzie Strzyże (niem. Streitz). Niedaleko tej osady przypuszczalnie znajdowała się kaplica związana z polem bitwy, o której zapomniano w czasie reformacji. Obok osady Góry w kępie drzew (dawny cmentarz) znajduje się głaz z wykutą datą "1311" oraz dwoma skrzyżowanymi mieczami.
W muzeum w Kętrzynie znajdują się znaleziska z pola bitwy: topory bojowe i groty strzał.
Ruskie źródła milczą o działaniach litewskich na Rusi za panowania Witenesa, stąd przypuszcza się, że na wschodzie prowadził politykę ugodową[2].
Zmarł w roku 1316, wedle legendy rażony piorunem na dowód wielkiej łaski Perkuna. Pochówek odbył się zgodnie z obyczajem pogańskim: ubrany w zbroję, z koniem i niewolnikami został spalony na stosie.
Bibliografia
- Marcin Murinius, Kronika mistrzów pruskich, Pojezierze, Olsztyn, 1989, ISBN 83-7002-290-1
- Krzyżaniakowa J., Ochmański J., Władysław II Jagiełło, wyd. 2, Wrocław 2006, s. 26-27.
| Wielkie Księstwo Litewskie (XIII w.-1385) |
|
|---|---|
| Wielkie Księstwo Litewskie (w unii z Koroną Królestwa Polskiego) (1385-1569) |
|
| Wielkie Księstwo Litewskie (jako część Rzeczypospolitej Obojga Narodów) (1569-1795) |
|
