Medal Waleczności (Austria)

Medal za Odwagę (niem. Tapferkeitsmedaille) - austro-węgierskie odznaczenie wojskowe.

Złoty Medal za Odwagę - awers	Srebrny Medal za Odwagę I klasy - awers
Srebrny Medal za Odwagę I klasy - awers, wersja po kwietniu 1917	Brązowy Medal za Odwagę - awers

Złoty lub srebrny medal dla żołnierzy i podoficerów wyróżniających się w walce został po raz pierwszy ustanowiony 19 lipca 1789 przez cesarza Józefa II. Od 1809 otrzymał on nazwę Medal za Odwagę (Tapferkeitsmedaille). W 1848 podzielono srebrny medal na dwie klasy (I i II - potocznie duży i mały srebrny medal), a 14 lutego 1915 cesarz Franciszek Józef wprowadził klasę brązową.

Medal ten do 1917 mógł być nadawany jedynie żołnierzom i podoficerom. Od 15 września 1917 nadawano złoty i srebrny medal także oficerom - wersja oficerska wyróżniała się złotą lub srebrną literą "K" na wstążce. Ordery dla żołnierzy i podoficerów nadawali dowódcy, natomiast ordery oficerskie - cesarz.

Kawalerowie złotego lub srebrnego Medalu za Odwagę mieli prawo do dożywotniej pensji miesięcznej, w wysokości (w październku 1914): 30 koron za złoty medal, 15 i 7,50 koron za srebrne I i II klasy.

Najczęściej dekorowanym podoficerem armii austro-węgierskiej był as myśliwski Julius Arigi, który otrzymał czterokrotnie złoty Medal za Odwagę, czterokrotnie Srebrny Medal I klasy i dwukrotnie Srebrny medal II klasy i brązowy. Oprócz niego, czterokrotnie złoty medal otrzymał jedynie as Kurt Gruber, a 6 osób otrzymało go trzykrotnie (z tego 3 pośmiertnie). Zgodnie z praktyką dowództwa austriackiego, kawalerów złotego medalu starano się odsyłać do służby tyłowej, wyjątek czyniono jedynie dla lotników. Po I wojnie światowej medal został zniesiony wraz z rozpadem cesarstwa austriackiego. Podczas I wojny światowej nadano ok. 3700 medali złotych, 143 000 srebrnych I klasy, 384 000 srebrnych II klasy i 950 000 brązowych.

Opis odznaki medalu

Medal jest w kształcie okręgu, z profilem głowy panującego cesarza na awersie, otoczonej napisem. W przypadku Franciszka Józefa, profil jego głowy zmieniał się trzykrotnie podczas długiego panowania, a napis od 1859 brzmiał: "FRANZ JOSEPH I. V. G. G. KAISER V. OESTERREICH". Na rewersie widniało sześć skrzyżowanych flag otoczonych wieńcem laurowym i napis: "Der Tapferkeit". Od 4 kwietnia 1917, po śmierci cesarza Franciszka Józefa, na awersie widniał portret cesarza Karola otoczony napisem: "CAROLVS D. G. IMP. AVST. REX BOH. ETC. ET REX APOST. HVNG.", a na rewersie napis: "FORTITVDINI".

Średnica medali złotego i srebrnego I klasy wynosi 40mm (masa odpowiednio 28 g i 17 g), a średnica medalu srebrnego II klasy i brązowego wynosi 31 mm. Od 1848 medal jest zawieszony na trójkątnej biało-czerwonej wstążce. Dekret z 29 listopada 1915 wprowadził metalowe poprzeczki szerokości 8 mm na wstążce, oznaczające kolejne nadania medalu.

Julius Arigi - wśród odznaczeń od lewej widoczny czterokrotny złoty Medal za Odwagę (z trzema poprzeczkami), pod nim czterokrotny srebrny medal

Źródła:

• The Austrian Golden, Silver and Bronze Bravery Medals 1914-1918 (ang.)

Zobacz też:

• Order Marii Teresy.
• Medal za Odwagę (ZSRR)