Titicaca: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
AlleborgoBot (dyskusja | edycje)
m robot dodaje: az:Titikaka Gölü
Issyk-kul
Linia 45: Linia 45:
==Problemy ekologiczne==
==Problemy ekologiczne==
W ostatnich latach wody jeziora są poważnie zagrożone poprzez ścieki komunalne z peruwiańskich miast Puno i [[Juliaca]] oraz z boliwijskiej Copacabany. Miasta te nie posiadają oczyszczalni ścieków. Zwłaszcza zanieczyszczona jest zatoka miasta Puno, pokryta grubą warstwą zielonej [[Rzęsa drobna|rzęsy]]. Dodatkowym zagrożeniem jest spływanie do jeziora wód z pól wraz z nawozami sztucznymi. Poprzez wprowadzenie [[pstrąg]]a kanadyjskie zaburzono równowagę ekosystemu, co doprowadziło do zubożenia mikro fauny i flory i wyginięcia prawie połowy gatunków i tak nielicznych ryb. Sytuację pogarsza fakt podzielenia jeziora pomiędzy Peru i Boliwię oraz nie najlepsze ostatnio stosunki polityczne pomiędzy tymi państwami, co utrudnia skoordynowane akcję ochrony wód jeziora. Nie bez znaczenia jest także ocieplenie klimatu, które może spowodować zwiększone parowanie wód jeziora i obniżenie jego poziomu.
W ostatnich latach wody jeziora są poważnie zagrożone poprzez ścieki komunalne z peruwiańskich miast Puno i [[Juliaca]] oraz z boliwijskiej Copacabany. Miasta te nie posiadają oczyszczalni ścieków. Zwłaszcza zanieczyszczona jest zatoka miasta Puno, pokryta grubą warstwą zielonej [[Rzęsa drobna|rzęsy]]. Dodatkowym zagrożeniem jest spływanie do jeziora wód z pól wraz z nawozami sztucznymi. Poprzez wprowadzenie [[pstrąg]]a kanadyjskie zaburzono równowagę ekosystemu, co doprowadziło do zubożenia mikro fauny i flory i wyginięcia prawie połowy gatunków i tak nielicznych ryb. Sytuację pogarsza fakt podzielenia jeziora pomiędzy Peru i Boliwię oraz nie najlepsze ostatnio stosunki polityczne pomiędzy tymi państwami, co utrudnia skoordynowane akcję ochrony wód jeziora. Nie bez znaczenia jest także ocieplenie klimatu, które może spowodować zwiększone parowanie wód jeziora i obniżenie jego poziomu.

==Zobacz też==
*[[Issyk-kul]]


{{commons|Lake Titicaca}}
{{commons|Lake Titicaca}}

Wersja z 00:04, 15 sty 2008

Jezioro Titicaca
{{{nazwa oryginalna}}}
{{{inne nazwy}}}
Ilustracja
{{{opis grafiki}}}
Położenie
Państwo

{{{państwo}}}

Lokalizacja

{{{lokalizacja}}}

Miejscowości nadbrzeżne

{{{miasta nadbrzeżne}}}

Region

{{{region}}}

Wysokość lustra

{{{wysokość lustra}}} m n.p.m.

Wyspy

{{{wyspy}}}

Morfometria
Powierzchnia

8300

Wymiary
• max długość
• max szerokość


{{{max długość}}}
{{{max szerokość}}}

Głębokość
• średnia
• maksymalna


{{{głębokość średnia}}} m
{{{głębokość max}}} m

Długość linii brzegowej

{{{długość brzegu}}}

Hydrologia
Jakość wody

{{{jakość}}}

Rzeki zasilające

{{{rzeki zasilające}}}

Rzeki wypływające

{{{rzeki wypływające}}}

Rodzaj jeziora

tektoniczne

Położenie na mapie brak
Mapa konturowa brak
Brak mapy: {{państwo dane {{{państwo}}} | mapa/core | wariant = {{{państwo}}} }}
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie świata
Mapa konturowa świata
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:waterbody}
[[Plik:{{{mapka jeziora}}}|240x240px|alt=Mapka jeziora|]]
{{{opis mapki jeziora}}}

Titicaca (hiszp. Lago Titicaca) - drugie pod względem wielkości jezioro w Ameryce Południowej, położone w północnej części zagłębienia Altiplano, pomiędzy wschodnimi i zachodnimi pasmami Andów (obszar Andów Środkowych) na terenie Peru i Boliwii. Jest to najwyżej położone jezioro żeglowne dla dużych statków i zarazem największe jezioro wysokogórskie na Ziemi.

Jezioro Titicaca
Święto na Wyspie Taquile
Wyspa Uros
Tubylec w łodzi na jeziorze Titicaca

Jezioro Titicaca znajduje się na wysokości 3821 m n.p.m, a jego przeciętna głębokość wynosi od 140 do 180 m (maksymalna 304). Jest ono długie na ponad 230 km i szerokie na 97 km. Powierzchnia jeziora wynosi 8 300 km² . Jezioro składa się z dwóch części (Lago Huinaymarca i Lago Chucuito) połączonych cieśniną Tiquina.

Poziom wody jeziora zmienia się okresowo nawet o pięć metrów. Jezioro to było w przeszłości większe na co wskazują ślady dawnej linii brzegowej. Titicaca jest pozostałością dawnego, śródlądowego morza nazwanego Lago Ballivian, które pokrywało niegdyś całe Altiplano. Niekorzystne procesy geologiczne i intensywne parowanie doprowadziły jednak do opadnięcia poziomu wód. Jezioro powstało najprawdopodobniej już w miocenie, jest to jezioro tektoniczne.

Do jeziora wpływa co najmniej 25 rzek (Suches, Ilave, Coata, Ramis, powierzchnia zlewiska wynosi 22 400 km²), a wypływa z niego jedna (Desaguadero, łączy ona Titicaca z bezodpływowym jeziorem Poopó). Na jeziorze Titicaca znajduje się 41 wysp, z czego część jest zamieszkana.

Najchętniej odwiedzana przez turystów jest słynąca z zabytków z czasów inkaskich Isla del Sol (czyli Wyspa Słońca) - według legend Inków tutaj narodził się biały bóg Viracocha oraz pierwsi Inkowie: Manco Capac oraz jego siostra, a zarazem żona Mama Ocllo, a także samo Słońce czyli Inti. Wyspa ta jest wciąż miejscem świętym dla zamieszkujących Boliwię oraz Peru Indian Ajmara i Keczua. Wyspa Słońca ma 10 km długości i 5 km szerokości. Zamieszkana jest przez 2 tys Indian. Na terenie całej wyspy zachowały się pozostałości z okresu inkaskiego, z których najsłynniejsze to Pilko Kaina oraz kompleks Chincana, w skład którego wchodzi święta skała związana z inkaską legendą stworzenia. W Challapampa znajduje się muzeum przedmiotów znalezionych tu przez archeologów, z których część wykonano ze szczerego złota. Nieco mniejsza od Isla del Sol jest Isla de la Luna (czyli Wyspa Księżyca), gdzie znajduje się klasztor kapłanek słońca.

Mieszkańcy miast znajdujących się nad jeziorem Titicaca (największe z nich to Puno w Peru i Guaquí w Boliwii) utrzymują się przede wszystkim z rybołówstwa i turystyki. Na południowo-wschodnim brzegu jeziora (na terenie Boliwii) znajdują się pozostałości prekolumbijskich budowli, m.in. w Tiahuanaco, gdzie mieścił się główny ośrodek kultury o tej samej nazwie. Miejscowość Copacabana słynie z pielgrzymek do niewielkiej drewnianej figury Matki Boskiej Opiekunki Jeziora, który pojawił się w tamtejszym kościele w XVI w., a którego wykonanie przypisuje się potomkowi Inki. Posążek na czas mszy ustawiany jest przodem do wiernych, w pozostałym czasie zwraca się go w kierunku Jeziora, tak aby Matka Boska miała baczenie na wszystko co się na jeziorze dzieje.

Problemy ekologiczne

W ostatnich latach wody jeziora są poważnie zagrożone poprzez ścieki komunalne z peruwiańskich miast Puno i Juliaca oraz z boliwijskiej Copacabany. Miasta te nie posiadają oczyszczalni ścieków. Zwłaszcza zanieczyszczona jest zatoka miasta Puno, pokryta grubą warstwą zielonej rzęsy. Dodatkowym zagrożeniem jest spływanie do jeziora wód z pól wraz z nawozami sztucznymi. Poprzez wprowadzenie pstrąga kanadyjskie zaburzono równowagę ekosystemu, co doprowadziło do zubożenia mikro fauny i flory i wyginięcia prawie połowy gatunków i tak nielicznych ryb. Sytuację pogarsza fakt podzielenia jeziora pomiędzy Peru i Boliwię oraz nie najlepsze ostatnio stosunki polityczne pomiędzy tymi państwami, co utrudnia skoordynowane akcję ochrony wód jeziora. Nie bez znaczenia jest także ocieplenie klimatu, które może spowodować zwiększone parowanie wód jeziora i obniżenie jego poziomu.

Zobacz też