Charles Taze Russell

{{{imię i nazwisko}}}

[[Plik:{{{grafika}}}|240x240px|alt={{{alt grafiki}}}|{{{opis grafiki}}}]] {{{opis grafiki}}}
Data i miejsce urodzenia	{{{data urodzenia}}} {{{miejsce urodzenia}}}
Data i miejsce śmierci	{{{data śmierci}}} {{{miejsce śmierci}}}
Odznaczenia
{{{odznaczenia}}}

{{Biogram infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | data śmierci = | grafika = | data urodzenia = | imię i nazwisko = | commons = | opis grafiki = | miejsce urodzenia = | odznaczenia = | miejsce śmierci = | alt grafiki = Nieznane pola: "miejsce_urodzin", "miejsce_smierci", "data_smierci", "zmarl", "data_urodzin", "Nazwa_grafiki", "on" oraz "Biogram_osoby".

Charles Taze Russell (ur. 16 lutego 1852 w Pittsburghu w Pensylwanii w USA, zm. 31 października 1916), w środowisku badackim znany jako Pastor Russell – amerykański kaznodzieja i reformator religijny, twórca ruchu Badaczy Pisma Świętego (tak zwany ruch "badacki").

Dzieciństwo i młodość

Charles Taze Russell był drugim dzieckiem Josepha L. Russell i Anny Elizy (z domu Birney) Russell. Rodzice byli kupiecką rodziną prezbiterian pochodzenia szkocko-irlandzkiego. Od wczesnego dzieciństwa Charles Russell odbierał gruntowne wychowanie religijne w duchu prezbiteriańskim. Mając zaledwie 11 lat zaczął pracować jako subiekt w sklepie z męską odzieżą należącym do ojca, a później został jego wspólnikiem.

Pomimo prezbiteriańskiego wychowania Charles przyłączył się do Kościoła kongregacjonalistów, a także iluminatów. W wieku 14 lat został również członkiem YMCA (Chrześcijańskiego Stowarzyszenia Młodzieży Męskiej). Wypisując na chodnikach i ścianach domów wersety Pisma Świętego zachęcał ludzi do pokuty i wiary. W wieku 15 lat powiększył firmę rodzinną i w końcu założył sieć sklepów, czego sukcesorem jest dzisiejsza sie

Nauka i działalność Russella

W 1870 roku wraz z grupą przyjaciół (około 6 osób) Russell zaczął wnikliwie badać Pismo Święte niezależnie od dogmatów kościelnych. Była to pierwsza "klasa" studium Biblii i dała początek Badaczom Pisma Świętego. Posługiwali się metodą, żeby niezrozumiałe fragmenty Biblii "tłumaczyła Biblia". Przed studium modlili się do Boga o zrozumienie, następnie wyszukiwali i wypisywali wszystkie wersety biblijne poruszające jakiś temat. Na zakończenie formułowali wnioski.

W 1871 roku Russell w wyniku tych studiów odrzucił nauki o Trójcy, nieśmiertelności duszy i wiecznych mękach. W 1872 roku zaczął głosić koncepcję "Okupu i Restytucji". W 1874 doznał zawodu. Oczekiwany (w październiku) przez niego Chrystus nie przyszedł widzialnie na ziemię. Rok później uznał i nauczał, że Jezus ma przyjść niewidzialnie, nie zna jednak daty Jego powrotu. Temu tematowi poświęcił wydaną w 1875 roku broszurę pt. "Cel i sposób powrotu naszego Pana".

W 1876 roku Russell spotkał się z adwentystą Nelsonem Barbourem, którego poglądy na powtórne przyjście Jezusa podzielał i doszli obaj do przekonania, że niewidzialna obecność Chrystusa rozpoczęła się w roku 1874. Uważał, że od 1874 r. zaczęło się szczęśliwe 1000-lecie. Tą początkową jego fazę nazwał Brzaskiem Tysiąclecia. Nauczał też, że w 1799 r. zaczęły się czasy ostateczne.

Postanowili rozpocząć energiczną kampanię głoszenia "powrotu Pana". Od roku 1874 grupa Badaczy Pisma Świętego z Pittsburgha zaczęła obchodzić doroczną uroczystość upamiętniającą śmierć Jezusa tzw. Pamiątkę Śmierci Chrystusa – obrzęd polegający na piciu wina i łamaniu chleba. W październiku 1876 roku ukazał się jeden z pierwszych artykułów Russella w piśmie "The Bible Examiner", którego redaktorem był George Storrs z Brooklynu. W tym artykule Russell wykazywał, że "Czasy Pogan" zakończą się w 1914 roku. Żydzi mają być przywróceni do dawnego stanu, królestwa pogańskie mają być rozbite w kawałki 'jak naczynia garncarskie', a królestwa tego świata staną się królestwami naszego Pana i jego Chrystusa i zostanie wprowadzony wiek sądu.

Od października 1876 roku do stycznia 1879 roku Russell, Barbour i Patton wydawali wspólnie miesięcznik "Herald of the Morning". Russell wniósł własne środki finansowe, które postawiły czasopismo na nogi, i został jego współredaktorem. W tym okresie Charles Russell przestał zajmować się swoimi interesami, sprzedał swoje sklepy i poświęcił się całkowicie głoszeniu obecności Chrystusa i nauki o Okupie.

W 1878 r. spodziewał się wraz ze swymi sympatykami zabrania do nieba. Później twierdził, że w tym roku zaczęło się niewidzialne zmartwychwstanie "klasy niebiańskiej". W lipcu 1879 roku zaczął wydawać czasopismo "Zion's Watch Tower and Herald of the Christ's Presence" ("Strażnica Syjońska i Zwiastun Obecności Chrystusa"), której był także redaktorem. Pierwszy numer ukazał się w nakładzie 6 tysięcy egzemplarzy, by w 1914 roku ukazywać się w 50. tysiącach egzemplarzy. Równocześnie z ukazaniem się tego czasopisma, Russell rozpoczął objazd po USA. Zaraz po rozpoczęciu wydawania "Strażnicy Syjońskiej" Russell zaczął zachęcać czytelników, aby zapraszali go lub któregoś ze współpracowników do siebie. Odwiedził w ten sposób Pensylwanię, New Jersey, Massachusetts i Nowy Jork. W 1879 roku Russell zawarł związek małżeński z Marią Frances Ackley (dzieci nie mieli).

W 1881 roku powstało w Pittsburgu Stowarzyszenie pod nazwą "Zion's Watch Tower Tract Society" (Towarzystwo Traktatowe – Strażnica Syjońska), którego prezesem został W. H. Conley , a sekretarzem-skarbnikiem i rzeczywistym liderem sam Russell . Towarzystwo w tym czasie służyło jedynie koordynowaniu działalności różnych zborów, a także drukowaniu i rozpowszechnianiu literatury religijnej. Aby ułatwić zarządzanie ofiarowanymi na ten cel datkami, Russell zarejestrował Towarzystwo 15 grudnia 1884 roku według praw stanu Pensylwania i został jego prezesem.

Od czerwca 1881 roku nastąpiła intensyfikacja działalności wydawniczej Russella. W tym czasie najważniejsze znaczenie miało czasopismo "Strażnica", książka "Cel i sposób przyjścia naszego Pana" oraz podróżowanie po kraju z wykładami. Russell przygotował traktat wyjaśniający kwestię, dlaczego Bóg dopuszcza zło pod tytułem "Pokarm dla myślących chrześcijan", wydanej pierwotnie jako specjalny numer "Strażnicy" z września 1881 roku. W dużych miastach Wielkiej Brytanii do rąk ludzi chodzących do kościoła trafiło 300 tysięcy egzemplarzy publikacji "Pokarm dla myślących chrześcijan". Inną używaną wówczas książką były "Cienie Przybytku".

Na jesieni 1881 roku przeciwnicy Russella zaczęli przedstawiać go jako kupca, który próbuje zdobyć wielkie bogactwo używając religii i handlu. Potem nastąpił konflikt z żoną, która domagała się rozwodu początkowo oskarżając go o cudzołóstwo. Zarzucano mu także podawanie się za osobę biegle znającą języki hebrajski i grecki. W takich okolicznościach Russell napisał i wydał w 1886 roku pierwszy tom "Wykładów Pisma Świętego" pt. "Boski Plan Wieków". Naucza w nim, że Pan Bóg w swoim zachowaniu wobec ludzi kieruje się ściśle określonym planem, którego zarysy przedstawia w książce. W 1882 zaczęto Russela nazywać Pastor.

W następnych latach Charles Russell wybudował nową siedzibę Towarzystwa Strażnica (Dom Biblijny) i równocześnie prowadził pracę nad drugim tomem Wykładów Pisma Świętego, wydanych w 1889 roku pod tytułem "Nadszedł czas". W tym dziele Russell zawarł swoje wyjaśnienia czasu i sposobu powrotu Chrystusa na ziemię oraz umieścił obszerne wyjaśnienia utożsamiające Wielki Babilon z Apokalipsy z papiestwem jako systemem.

W 1890 roku Russell wprowadził regularną objazdową służbę pielgrzymską obsługującą zainteresowane tym zbory. W 1891 roku odbyła się w Allegheny w Pensylwanii pierwsza konwencja (zgromadzenie) Badaczy Pisma Świętego. W tym roku Russell wydał trzeci tom "Wykładów Pisma Świętego" pod tytułem "Przyjdź Królestwo Twoje". Tom ten zawierał nauki na temat oczyszczenia wierzących chrześcijan. W nim także opisywał, jakoby piramida Cheopsa (której autorstwo Russell przypisywał Melchizedekowi) była Bożym Świadkiem i Biblią w Kamieniu, ze względu na układ korytarzy i komnat, które mierzone w odpowiednich proporcjach i jednostce dawały liczby kojarzone z biblijnymi proroctwami.

Ponadto, w 1891 roku Russell pojechał do Kanady, gdzie na konwencji w Toronto przemawiał do 700 osób i jeszcze w tym samym roku odwiedził Europę (Irlandia, Szkocja, Anglia, Włochy, Austria, Niemcy, Norwegia, Szwecja, Dania, Szwajcaria, dzisiejsza Mołdawia oraz Turcja). Po zakończeniu europejskiej podróży podwoił wysiłki przy tłumaczeniu publikacji na języki europejskie.

W 1891 na okładce "Strażnicy" umieścił krzyż (wraz z koroną), który widniał na niej aż do 1931 r. W tym samym roku zorganizował zgromadzenie – pierwszy walny zjazd swoich sympatyków.

W latach 1891-1897 Russell napisał czwarty tom Wykładów Pisma Świętego pod tytułem "Walka Armagieddonu", w którym wykazał błędy tzw. nominalne chrześcijaństwo za to, że jego zdaniem nie przyniosło od Boga spodziewanego owocu. W 1896 roku podjęto decyzję zmiany nazwy Towarzystwa Traktatowego – Strażnica Syjońska na Towarzystwo Biblijne i Traktatowe-Strażnica – Watch Tower Bible And Tract Society (W.T.B.&T.S.).

Lata 1896 i 1897 były dla Russella szczególnie bolesne, gdyż żona nie chciała pogodzić się z faktem, że nie mogła publikować artykułów w "Strażnicy" i w listopadzie 1897 roku ich pożycie małżeńskie faktycznie się rozpadło. Od roku 1897 do 1899 Russell napisał piąty tom Wykładów Pisma Świętego pod tytułem "Pojednanie pomiędzy Bogiem a człowiekiem", w którym przedstawił swoje opinie o dziele Okupu i pojednaniu człowieka z Bogiem, dokonane przez Jezusa Chrystusa.

Począwszy od roku 1898 Badacze Pisma Świętego zaczęli regularnie urządzać generalne konwencje. W miarę pojawiania się potrzeb Russell otwierał nowe biura Towarzystwa Strażnica w innych krajach (w tym czasie w 28 krajach). Pierwsze biuro w Europie powstało 23 kwietnia 1900 roku w Londynie, w Anglii. W owym czasie istniało w Wielkiej Brytanii już dziewięć zborów, skupiających 138 braci. Następnie w latach 1899-1904 napisał szósty tom Wykładów Pisma Świętego, wydając go w 1904 roku pod tytułem "Nowe Stworzenie". W 1902 roku Towarzystwo Strażnica opublikowało Biblię paralelną Holmana z "Pomocami do bereańskiego badania Pisma Świętego".

W październiku 1903 roku Russell wziął udział w publicznej dyskusji przeciw E. L. Eatonowi, rzecznikowi zrzeszenia kaznodziejów protestanckich w zachodniej Pensylwanii. W tej debacie Russell dowodził, że umarli są naprawdę martwi, i że nie żyją ani w niebie, ani w piekle. W owym czasie żona Russella zaczęła głosić idee praw kobiet, prohibicję i prawo żony do stania się faktyczną głową domu, co doprowadziło na wiosnę 1903 roku do sprawy rozwodowej (sprawę do sądu wniosła pani Russell). Kilka lat później, w roku 1908, pani Russell przyznano alimenty i orzeczono separację od stołu i łoża, ale nie rozwód.

W 1902 roku otworzono biura Towarzystwa Strażnica w Elberfeld w Niemczech, a w 1904 roku w Melbourne w Australii. W 1903 roku Russell ponownie udał się z podróżą do Europy. W latach 1905-1907 Russell wziął udział w serii wykładów publicznych, na temat: "Do piekła i z powrotem! Kto w nim przebywa? Nadzieja, że wielu powróci".

Od lutego 1908 roku do czerwca 1911 roku działalność Russella wzmogła się do tego stopnia, że wynajęto parę wagonów kolejowych, którymi Russell i grupa współpracowników jeździli z konwencji na konwencję. Russell odbył również kolejne podróże do Europy, w latach 1908, 1909, 1910 (dwa razy) i 1911 (dwa razy). Podczas wizyty w Austrii, podczas przemówienia w Wiedniu w 1911 roku, tłum ludzi przerwał zebranie, na którym miał przemawiać. Również w Niemczech doszło do podobnych incydentów. W trakcie podróży w 1909 roku Russell odwiedził Palestynę, gdzie zaprzyjaźnił się z żydowskimi liderami i dał wykład w Jerozolimie. Odwiedzał również ziemie polskie.

W owym czasie dotychczasowy "Dom Biblijny" w Allegheny okazał się za mały na potrzeby ruchu religijnego stworzonego przez Russella i z tego powodu Towarzystwo Strażnica przeniesiono w 1908 r. do nowej siedziby w Brooklynie (dziś dzielnica Nowego Jorku) przy Hicks Street. Inauguracyjne otwarcie miało miejsce 31 stycznia 1909 roku.

W 1909 roku Russell podjął pierwsze kroki zmierzające do nawiązania kontaktu z Żydami syjonistami. W miesięczniku "Overland Monthly" zamieszczono dwanaście artykułów Russella pt. "Wybrany Lud Boży". Były one skierowane do Żydów. W październiku 1910 roku wygłosił publiczny wykład do Żydów w hali wyścigów konnych w Nowym Jorku na temat "Syjonizm w proroctwie", którego wysłuchało 4 tysiące osób. Podobne wykłady wygłaszał do Żydów w Anglii. W 1912 roku wydał broszurkę "Pocieszenie dla Żydów", przedstawiającą ideę powrotu łaski Bożej dla narodu żydowskiego.

Na przełomie 1911 i 1912 roku Russell ruszył z cyklem wykładów dookoła ziemi. Trasa podróży wiodła przez Honolulu, Tokio, Hongkong, Singapur, Pjongjang, Bengal, Manilę, Cejlon, Kalkutę, Madras, Bombaj, Memfis, Aleksandrię, Ateny oraz liczne miasta europejskie. Wykładów wysłuchało wiele tysięcy osób, utworzono wiele zborów. Po powrocie przygotowano tłumaczenia literatury na cztery języki używane w Azji.

W 1913 założył w Londynie filię europejską Towarzystwa Strażnica pod nazwą Międzynarodowe Stowarzyszenie Badaczy Pisma Świętego (International Bible Students Association, IBSA). Zarejestrowana w Londynie korporacja, która dysponowała drukarnią, zajmowała się kolportażem i propagowaniem pism Russella, a także wysyłała wykładowców do różnych krajów europejskich. W 1916 roku powstała europejska filia Towarzystwa Strażnica w Zurychu. Russell tłumaczył istnienie wielu towarzystw względami prawnymi.

W 1913 r. Russell wygrał sprawę w sądzie przeciw gazetom, rozpowszechniającym na jego temat nieprawdziwe informacje.

W tym czasie Russell i jego współpracownicy, oczekujący końca Czasów Pogan, zrealizowali zestaw filmów i kolorowych przezroczy, zsynchronizowanych z nagraniami płytowymi muzyki i tekstów komentarza pod nazwą Fotodrama Stworzenia (było to pionierskie osiągnięcie w dziedzinie filmu dźwiękowego i kolorowego), który przedstawiał dzieje ziemi od jej stworzenia do końca 1000-letniego panowania Chrystusa. Premiera "Fotodramy Stworzenia" odbyła się w styczniu 1914. Do końca tego roku "Fotodramę Stworzenia" obejrzało osiem milionów ludzi w Ameryce Północnej, Europie, Nowej Zelandii i w Australii.

Przed 1914 r. Russell odbył jeszcze wiele podróży z wykładami, których wysłuchały dziesiątki tysięcy osób. Rozpowszechniono miliony książek, setki milionów traktatów oraz ogromną liczbę innych publikacji w 35 językach. W prasie, również świeckiej, szeroko drukowano jego kazania już od roku 1904.

W październiku 1914 r. dobiegł kresu oczekiwany przez Badaczy i głoszony od 1879 roku okres "Czasów Pogan". Według Badaczy w tym momencie Jezus Chrystus objął w niebie rządy, jako "Szilo" a skończyło się "deptanie Jerozolimy przez pogan". Od sierpnia tego roku trwała już I wojna światowa, co wielu utożsamiało z tym proroctwem. Część oczekiwań Russela i Badaczy nie spełniła się jednak. Wcześniej oczekiwano "zawalenia się" wszystkich struktur światowych, kościołów, zmartwychwstania umarłych (szczególnie świętych ST) i porwania żywych badaczy do nieba (tego ostatniego spodziewał się najpierw wcześniej, tuż przed 1914 r.). Później przeniósł to na lata 1915 i 1918.

Plik:Ctrussell2.jpg

Charles Taze Russell (1852-1916)

16 października 1916 roku pastor Russell oraz jego sekretarz Menta Sturgeon wyruszyli w podróż z wykładami do zachodniej części USA. Russell był już wtedy ciężko chory. Podróż prowadziła przez Kanadę, Detroit, stany Illinois, Kansas i Teksas do Kalifornii. Russell wygłosił swój ostatni wykład w Los Angeles, w niedzielę 29 października 1916 roku. Dwa dni później zmarł w wagonie kolejowym w miejscowości Pampa, w stanie Teksas w wieku 64 lat. Obok jego grobu ustawiono miniaturę piramidy Cheopsa. Na nagrobku umieszczono napis "Anioł Laodycejski".

Uroczystości pogrzebowe odbyły się w sali Temple w Nowym Jorku i w Carnegie Hall w Pittsburghu. Zgodnie z ostatnią wolą brata Russella, został pochowany w Allegheny na parceli rodziny Betel.

Dziedzictwo Russella

Po śmierci Russella nastąpił kryzys w ruchu Badaczy Pisma Świętego. Jego następcą na stanowisku prezesa Towarzystwa "Strażnica" dnia 6 stycznia 1917 został mianowany przez walny zjazd akcjonariuszy Joseph Franklin Rutherford.

Część Badaczy odrzuciła ten wybór, uważając siebie za prawdziwych zwolenników Russella. W Polsce do nich należą m.in. Stowarzyszenie Badaczy Pisma Świętego, Zrzeszenie Wolnych Badaczy Pisma Świętego, Świecki Ruch Misyjny "Epifania".

Natomiast główna grupa związana z założonymi przez Russella Towarzystwem "Strażnica" i czasopismem "Strażnica" w roku 1931 przyjęła nazwę Świadkowie Jehowy. W związku z narastającą krytyką wobec Świadków Jehowy, na stronach internetowych poświeconych Russellowi pojawiły się artykuły apologetyczne, zdecydowanie zaprzeczające poglądowi, że Pastor jest założycielem tego wyznania.

Zobacz też

• Wolni Badacze Pisma Świętego
• Badacze Pisma Świętego
• Świadkowie Jehowy
• Strażnica – Towarzystwo Biblijne i Traktatowe
• Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy

Linki zewnętrzne

• Serwis poświęcony Charlesowi T. Russellowi