Fotogrametria

Fotogrametria - dziedzina nauki i techniki zajmująca się odtwarzaniem kształtów, rozmiarów i wzajemnego położenia obiektów w terenie na podstawie zdjęć fotogrametrycznych (fotogramów).

Praktycznym zastosowaniem fotogrametrii jest jej wykorzystanie jako źródła podczas tworzenia map. W geodezji służy jako pomoc przy pomiarach dużych obszarów i odległości. Jest też jedną z metod wyznaczania wysokości obiektów.

Do wykonywania zdjęć fotogrametrycznych są wykorzystywane specjalne, na ogół wielkoformatowe, aparaty fotograficzne wyposażone w specjalne obiektywy pozbawione aberracji.

W zależności od sposobu wykonywania zdjęć rozróżnia się fotogrametrię naziemną (terrofotogrametrię) oraz fotogrametrię lotniczą (aerofotogrametrię). Zależnie od sposobu wykorzystania zdjęć rozróżnia się fotogrametrię płaską (jednoobrazową) i fotogrametrię przestrzenną (dwuobrazową), zwaną też stereofotogrametrią, w której przestrzenny obraz przedmiotu lub terenu uzyskuje się za pomocą stereogramu – pary zdjęć wykonanych z dwóch punktów przestrzeni.

Rozwój fotogrametrii

Fotogrametria	-analogowa	-analityczna	-cyfrowa
Rok	1921	1961	1991
Podstawowy instrument	autograf analogowy	autograf analityczny	autograf cyfrowy -fotogrametryczna stacja cyfrowa
Podstawowa postać danych	analogowa	rastrowa	cyfrowa
Stopień automatyzacji	niski	średni	wysoki

Fotogrametria w geodezji i kartografii

Pierwsze zdjęcia fotogrametryczne wykonano z balonu na uwięzi w 1858-1859 w Paryżu. W Polsce inicjatorem wykorzystania fotogrametrii był K. Weigel, który w 1918 zastosował stereofotogrametrię do opracowania mapy topograficznej części Tatr, wykonanej w skali 1:20 000 w latach 1924–1934. Fotogrametrię stosuje się też m.in. w geologii do poszukiwań surowców mineralnych, w architekturze do inwentaryzacji zabytków, a także w archeologii, meteorologii i leśnictwie. Coraz częściej jednak zamiast zdjęć lotniczych stosuje się zdjęcia satelitarne.

Fotogrametria w medycynie

Zastosowania głównie do pomiaru kształtu całego ciała lub jego części. Dla pomiaru całego ciała stosuje się system dwóch kamer umieszczonych po obu stronach ciała. Człowiek ustawiony jest w specjalnym statywie, gdzie jest unieruchomiony i który posiada system punktów umożliwiających odtworzenie orientacji zewnętrzną zdjęć. Graficzna prezentacja pomiarów całego ciała (w postaci warstwic i profilów) pozwala na analizę: skrzywień kręgosłupa i jego kontrolnych pomiarów w czasie rehabilitacji. Szeroką popularnością cieszy się tu technika mory, czyli dwa jednakowe rastry liniowe zrzutowane optycznie na przestrzenny obiekt o ograniczonej głębi tworzą na powierzchni obiektu topografie mory, która reprezentuje mapę warstwicową. Pomiary głowy dla analizy kształtu twarzy (wykonywana dla analizy przeprowadzonych operacji plastycznych). Pomiary kształtu zębów (przed przeprowadzeniem operacji i wykonania protez lub urządzeń korekcyjnych). Pomiary oka zarówno jego wewnętrznej jak i zewnętrznej części w celu analizy zmian kształtu soczewki ocznej i optycznego dysku na dnie oka. Pomiar oka przeprowadza się specjalną kamera okulistyczną (fundus camera). Dodatkowo pomiary oka maja zastosowania do produkcji szkieł kontaktowych. Pomiary części ciała dla produkcji protez. Do automatyzacji takiego procesu potrzebne jest stworzenie numerycznego modelu opisującego ich kształt.

Zobacz też: przegląd zagadnień z zakresu fotografii.