Konstancja wrocławska: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
drobne redakcyjne, drobne merytoryczne
Linia 17: Linia 17:


== Śmierć ==
== Śmierć ==
Dwa nekrologi informujące o śmierci Konstancji zawierają różne daty dzienne: ''Nekrolog strzeleński'' podaje, że zmarła [[21 lutego]], według ''Nekrologu opactwa św. Wincentego we Wrocławiu'' jej śmierć nastąpiła [[23 lutego]]<ref>O. Balzer, ''op cit.'', s. 299 opowiedział się za datą wcześniejszą, K. Jasiński, ''Rodowód Piastów śląskich'', cz. I, wyd. II, Kraków 2007, s. 120-121 oraz ''Rodowód Piastów małopolskich i kujawskich'', Poznań – Wrocław 2001, s. 62 uznał obydwie za równie prawdopodobne.</ref>. W źródłach po raz ostatni jako żyjąca występuje w dokumencie z [[25 maja]] [[1252]], natomiast jako zmarła jest wymieniona w dokumencie z [[3 maja]] [[1257]]. Zmarła zatem 21 lub 23 lutego między [[1253]] a 1257. Z uwagi na to, że jedyne trzy wzmianki o jej śmierci w dokumentach Kazimierza I pochodzą z roku 1257 (3 maja, 16 września, 10 listopada) uznaje się, że zmarła w tym samym roku<ref>O. Balzer, ''op. cit.'', s. 298-299, za nim K. Jasiński, ''Rodowód Piastów małopolskich i kujawskich'', Poznań – Wrocław 2001, s. 62-63; Wcześniej K. Jasiński w książce ''Rodowód Piastów śląskich. Tom I. Piastowie wrocławscy i legnicko brzescy'', Wrocławskie Towarzystwo Naukowe, Wrocław 1973 uznał pogląd Balzera za prawdopodobny, nie za pewny. Opowiedział się za datą 21 lub 23 lutego między 1253 a 1257, najprawdopodobniej 21 lub 23 lutego 1257. Zob. K. Jasiński, ''Rodowód Piastów śląskich'', cz. I, wyd. II, Kraków 2007, s. 121.</ref>.
Dwa nekrologi informujące o śmierci Konstancji zawierają różne daty dzienne: ''Nekrolog strzeleński'' podaje, że zmarła [[21 lutego]], według ''Nekrologu opactwa św. Wincentego we Wrocławiu'' jej śmierć nastąpiła [[23 lutego]]<ref>O. Balzer, ''op cit.'', s. 299 opowiedział się za datą wcześniejszą, K. Jasiński, ''Rodowód Piastów śląskich'', cz. I, wyd. II, Kraków 2007, s. 120-121 oraz ''Rodowód Piastów małopolskich i kujawskich'', Poznań – Wrocław 2001, s. 62 uznał obydwie za równie prawdopodobne.</ref>. W źródłach po raz ostatni jako żyjąca występuje w dokumencie z [[25 maja]] [[1252]], natomiast jako zmarła jest wymieniona w dokumencie z [[3 maja]] [[1257]]. Zmarła zatem 21 lub 23 lutego między [[1253]] a 1257. Z uwagi na to, że jedyne trzy wzmianki o jej śmierci w dokumentach Kazimierza I pochodzą z roku 1257 (3 maja, 16 września, 10 listopada), uznaje się, że zmarła w tym samym roku<ref>O. Balzer, ''op. cit.'', s. 298-299, za nim K. Jasiński, ''Rodowód Piastów małopolskich i kujawskich'', Poznań – Wrocław 2001, s. 62-63; Wcześniej K. Jasiński w książce ''Rodowód Piastów śląskich. Tom I. Piastowie wrocławscy i legnicko brzescy'', Wrocławskie Towarzystwo Naukowe, Wrocław 1973 uznał pogląd Balzera za prawdopodobny, nie za pewny. Opowiedział się za datą 21 lub 23 lutego między 1253 a 1257, najprawdopodobniej 21 lub 23 lutego 1257. Zob. K. Jasiński, ''Rodowód Piastów śląskich'', cz. I, wyd. II, Kraków 2007, s. 121.</ref>.


Miejsce pochówku Konstancji nie jest znane.
Miejsce pochówku Konstancji nie jest znane.

Wersja z 13:11, 30 cze 2008

Konstancja (ur. najpóźniej w 1227, zm. 21 lub 23 lutego 1257) – księżniczka śląska, księżna kujawska z dynastii Piastów.

Córka księcia śląskiego, krakowskiego i wielkopolskiego Henryka II Pobożnego oraz Anny, córki króla Czech Przemysła Ottokara I. Żona księcia kujawskiego Kazimierza I. Matka księcia sieradzkiego, łęczyckiego, sandomierskiego i krakowskiego Leszka Czarnego oraz księcia inowrocławskiego Ziemomysła.

Narodziny

Konstancja została wydana za mąż w 1239 – musiała mieć wtedy ukończonych 12 lat. Urodziła się zatem najpóźniej w 1227[1]. Spośród jej sióstr tylko Gertruda wcześniej została żoną, stąd uważa się Konstancję za drugą pod względem starszeństwa córkę Henryka II Pobożnego i Anny czeskiej[2]. Umownie wśród dzieci książęcej pary jest umieszczana na czwartym miejscu[3].

Jej imię nawiązywało do babki ze strony matki – Konstancji, królowej czeskiej, córki króla Węgier Beli III[3].

Małżeństwo z Kazimierzem I kujawskim

Kazimierz I kujawski na patenie fundacji Konrada I mazowieckiego

W 1239 została wydana za mąż za księcia kujawskiego Kazimierza I. Małżeństwo to było wynikiem polityki jej ojca, Henryka II Pobożnego, który poprzez ślub córki z synem Konrada I mazowieckiego chciał osłabić mazowieckiego rywala, z którym od lat wraz z ojcem, Henrykiem I Brodatym, prowadził walki o Kraków. Związek ten przypieczętowywał sojusz polityczny książąt śląskiego i kujawskiego. Rozwścieczony tymi planami Konrad nakazał zamordować prowadzącego przedmałżeńskie negocjacje scholastyka płockiego Jana Czaplę, za co została nałożona na niego klątwa, a jego ziemie zostały obłożone interdyktem. W posagu Piastówna wniosła mężowi kasztelanię lądzką.

Kazimierz I kujawski urodził się między 1210 a 1213[4]. Był drugim synem Konrada I mazowieckiego i Agafii Światosławówny. Za życia ojca, w 1230 lub 1231, objął panowanie na Kujawach, a po jego śmierci w 1247 do swojej domeny dołączył także ziemie łęczycką i sieradzką. Był trzykrotnie żonaty. Przed poślubieniem Konstancji zawarł związek małżeński z Jadwigą, której pochodzenie nie jest znane – prawdopodobnie była ona córką Władysława Odonica[5]. Małżeństwo to zapewne pozostało bezdzietne[6]. Natomiast po śmierci Henrykówny pojął za żonę Eufrozynę, córkę Kazimierza I opolskiego. Z tego związku pochodził m.in. król Polski Władysław I Łokietek. Mąż Konstancji zmarł 14 grudnia 1267.

W czasie trwającego kilkanaście lat małżeństwa Konstancja urodziła dwóch synów: Leszka Czarnego i Ziemomysła inowrocławskiego[7].

Śmierć

Dwa nekrologi informujące o śmierci Konstancji zawierają różne daty dzienne: Nekrolog strzeleński podaje, że zmarła 21 lutego, według Nekrologu opactwa św. Wincentego we Wrocławiu jej śmierć nastąpiła 23 lutego[8]. W źródłach po raz ostatni jako żyjąca występuje w dokumencie z 25 maja 1252, natomiast jako zmarła jest wymieniona w dokumencie z 3 maja 1257. Zmarła zatem 21 lub 23 lutego między 1253 a 1257. Z uwagi na to, że jedyne trzy wzmianki o jej śmierci w dokumentach Kazimierza I pochodzą z roku 1257 (3 maja, 16 września, 10 listopada), uznaje się, że zmarła w tym samym roku[9].

Miejsce pochówku Konstancji nie jest znane.

  1. ↑ K. Jasiński, Rodowód Piastów małopolskich i kujawskich, Poznań – Wrocław 2001, s. 62. Wcześniej K. Jasiński w książce Rodowód Piastów śląskich. Tom I. Piastowie wrocławscy i legnicko-brzescy, Wrocławskie Towarzystwo Naukowe, Wrocław 1973 zaznaczył, że jako młodsza od Gertrudy urodziła się zapewne po 1220. Zob. K. Jasiński, Rodowód Piastów śląskich, cz. I, wyd. II, Kraków 2007, s. 120. W tablicy I/2 na końcu książki: zap. 1221-1227.
  2. ↑ Córki wydawano za mąż z reguły w kolejności starszeństwa, zaś najmłodsze potomstwo przeznaczano do stanu duchownego. Gertruda w 1233 poślubiła Bolesława I mazowieckiego, Elżbieta w 1244 wyszła za mąż za Przemysła I wielkopolskiego, natomiast Agnieszka została cysterką trzebnicką, a Jadwiga wstąpiła do klasztoru klarysek wrocławskich. Zob. K. Jasiński, Rodowód Piastów śląskich, cz. I, wyd. II, Kraków 2007, s. 120.
  3. ↑ a b K. Jasiński, Rodowód Piastów śląskich, cz. I, wyd. II, Kraków 2007, s. 120.
  4. ↑ K. Jasiński, Rodowód Piastów małopolskich i kujawskich, Poznań – Wrocław 2001, s. 57-58. O. Balzer, Genealogia Piastów, Kraków 1895, s. 292 kładł narodziny Kazimierza na ok. 1211; Podobnie wcześniej K. Jasiński w książce Rodowód Piastów śląskich. Tom I. Piastowie wrocławscy i legnicko-brzescy, Wrocławskie Towarzystwo Naukowe, Wrocław 1973. Zob. K. Jasiński, Rodowód Piastów śląskich, cz. I, wyd. II, Kraków 2007, s. 121.
  5. ↑ Jest to pogląd D. Karczewskiego. Przemawiają za nim to samo imię żony Odonica, Jadwigi, a także przyjazne stosunki między księciem wielkopolskim a ojcem Kazimierza, Konradem mazowieckim. Zob. K. Jasiński, Rodowód Piastów małopolskich i kujawskich, Poznań – Wrocław 2001, s. 61.
  6. ↑ K. Jasiński, Rodowód Piastów małopolskich i kujawskich, Poznań – Wrocław 2001, s. 63.
  7. ↑ O. Balzer, op. cit., s. 337-339 do dzieci z tego związku zaliczył także Adelajdę, dominikankę sandomierską. K. Jasiński, Rodowód Piastów śląskich, cz. I, wyd. II, Kraków 2007, s. 121, przyp. 7 obalił tę hipotezę, zarzucając poglądowi Balzera brak podstaw źródłowych, oparcie się na domysłach i ryzykownych rekonstrukcjach tekstu źródłowego, a także wskazując na brak występowania Adelajdy w Genealogii św. Jadwigi. Zob. też K. Jasiński, Rodowód Piastów małopolskich i kujawskich, Poznań – Wrocław 2001, s. 19-20.
  8. ↑ O. Balzer, op cit., s. 299 opowiedział się za datą wcześniejszą, K. Jasiński, Rodowód Piastów śląskich, cz. I, wyd. II, Kraków 2007, s. 120-121 oraz Rodowód Piastów małopolskich i kujawskich, Poznań – Wrocław 2001, s. 62 uznał obydwie za równie prawdopodobne.
  9. ↑ O. Balzer, op. cit., s. 298-299, za nim K. Jasiński, Rodowód Piastów małopolskich i kujawskich, Poznań – Wrocław 2001, s. 62-63; Wcześniej K. Jasiński w książce Rodowód Piastów śląskich. Tom I. Piastowie wrocławscy i legnicko brzescy, Wrocławskie Towarzystwo Naukowe, Wrocław 1973 uznał pogląd Balzera za prawdopodobny, nie za pewny. Opowiedział się za datą 21 lub 23 lutego między 1253 a 1257, najprawdopodobniej 21 lub 23 lutego 1257. Zob. K. Jasiński, Rodowód Piastów śląskich, cz. I, wyd. II, Kraków 2007, s. 121.

Bibliografia

  • Balzer O., Genealogia Piastów, Polska Akademia Umiejętności, Kraków 1895, s. 292 i 297-299.
  • Jasiński K., Rodowód Piastów małopolskich i kujawskich, Wydawnictwo Historyczne, Poznań – Wrocław 2001, s. 19-20, 57-58 i 62-63.
  • Jasiński K., Rodowód Piastów śląskich, cz. I, wyd. II, Wydawnictwo Avalon, Kraków 2007, s. 120-122.
  • Jurek T., Konstancja, (w:) Piastowie. Leksykon biograficzny, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1999, s. 413-414.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Konstancja_wrocławska&oldid=13152422”