Jan Mayen: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
m robot dodaje: gl |
m nowa kat., drbn. |
||
| Linia 3: | Linia 3: | ||
Powierzchnia 372,5 [[km²]] większość obszaru zajmują tereny wyżynne i górskie (najwyższy [[szczyt]] - czynny [[wulkan]] [[Beerenberg]] - 2277 m [[n.p.m.]], drugi co do wysokości w [[Europa|Europie]]; ostatnia erupcja [[1985]]), liczne [[lodowiec|lodowce]]. Strefa [[klimat polarny|klimatu polarnego]], występuje roślinność [[tundra|tundrowa]]. Liczne [[kolonia|kolonie]] [[ptaki|ptaków]] i [[foki|fok]]. |
Powierzchnia 372,5 [[km²]] większość obszaru zajmują tereny wyżynne i górskie (najwyższy [[szczyt]] - czynny [[wulkan]] [[Beerenberg]] - 2277 m [[n.p.m.]], drugi co do wysokości w [[Europa|Europie]]; ostatnia erupcja [[1985]]), liczne [[lodowiec|lodowce]]. Strefa [[klimat polarny|klimatu polarnego]], występuje roślinność [[tundra|tundrowa]]. Liczne [[kolonia|kolonie]] [[ptaki|ptaków]] i [[foki|fok]]. |
||
== Historia |
== Historia == |
||
Wyspa została odkryta przez [[Henry Hudson|Henry'ego Hudsona]] w [[1607]] W późniejszych latach stanowiła bazę holenderskich [[wielorybnictwo|wielorybników]]. Sezonowo przebywało na niej do 1000 osób. Opuszczona w związku z wytępieniem [[wieloryb|wielorybów]] żyjących w okolicznych wodach, od połowy XVII w. była zapomnianym skrawkiem lądu, kilkakrotnie tylko odwiedzanym przez statki. <BR> |
Wyspa została odkryta przez [[Henry Hudson|Henry'ego Hudsona]] w [[1607]] W późniejszych latach stanowiła bazę holenderskich [[wielorybnictwo|wielorybników]]. Sezonowo przebywało na niej do 1000 osób. Opuszczona w związku z wytępieniem [[wieloryb|wielorybów]] żyjących w okolicznych wodach, od połowy XVII w. była zapomnianym skrawkiem lądu, kilkakrotnie tylko odwiedzanym przez statki. <BR> |
||
W związku z ogłoszeniem pierwszego Międzynarodowego Roku Polarnego 1882/83, austrowęgierska ekspedycja spędziła na Jan Mayen cały rok, prowadząc badania i [[kartowanie|kartując]] powierzchnię wyspy.<BR> |
W związku z ogłoszeniem pierwszego Międzynarodowego Roku Polarnego 1882/83, austrowęgierska ekspedycja spędziła na Jan Mayen cały rok, prowadząc badania i [[kartowanie|kartując]] powierzchnię wyspy.<BR> |
||
Na początku XX w. pojawiali się na niej norwescy myśliwi, polujący na [[lis polarny|lisy]] i [[niedźwiedź polarny|niedźwiedzie polarne]], jednak przetrzebienie ich populacji i skrajnie trudne warunki życia szybko zmusiły ich do opuszczenia wyspy. W [[1921]] powstała tu norweska [[stacja meteorologiczna]], zaś w [[1930]] uznano ją za część terytorium Norwegii. <BR> |
Na początku XX w. pojawiali się na niej norwescy myśliwi, polujący na [[lis polarny|lisy]] i [[niedźwiedź polarny|niedźwiedzie polarne]], jednak przetrzebienie ich populacji i skrajnie trudne warunki życia szybko zmusiły ich do opuszczenia wyspy. W [[1921]] powstała tu norweska [[stacja meteorologiczna]], zaś w [[1930]] uznano ją za część terytorium Norwegii. <BR> |
||
W czasie [[II wojna światowa|II wojny światowej]] wyspa, w przeciwieństwie do reszty kraju, nie dostała się pod okupację niemiecką. W [[1941]] stacja meteorologiczna wznowiła, przerwaną rok wcześniej, działalność. W [[1943]] Amerykanie wybudowali w północnej części wyspy [[stacja radiolokacyjna|stację radiolokacyjną]]. W okresie powojennym, aż do [[1959]] aktywność ludzka na wyspie ograniczała się do obserwacji meteorologicznych, powstała również stacja radiowa, utrzymująca kontakt ze statkami rybackimi. W 1959 r. podjęto decyzję o lokalizacji na Jan Mayen stacji systemu radionawigacyjnego LORAN (Long Range Navigation) dla potrzeb [[NATO]]. |
W czasie [[II wojna światowa|II wojny światowej]] wyspa, w przeciwieństwie do reszty kraju, nie dostała się pod okupację niemiecką. W [[1941]] stacja meteorologiczna wznowiła, przerwaną rok wcześniej, działalność. W [[1943]] Amerykanie wybudowali w północnej części wyspy [[stacja radiolokacyjna|stację radiolokacyjną]]. W okresie powojennym, aż do [[1959]] aktywność ludzka na wyspie ograniczała się do obserwacji meteorologicznych, powstała również stacja radiowa, utrzymująca kontakt ze statkami rybackimi. W 1959 r. podjęto decyzję o lokalizacji na Jan Mayen stacji systemu [[radionawigacja|radionawigacyjnego]] [[LORAN]] (Long Range Navigation) dla potrzeb [[NATO]]. |
||
Wyspa nie ma stałych mieszkańców, z wyjątkiem obsługi wspominanych stacji (kilkadziesiąt osób). |
Wyspa nie ma stałych mieszkańców, z wyjątkiem obsługi wspominanych stacji (kilkadziesiąt osób). |
||
| Linia 15: | Linia 15: | ||
{{PanstwaEuropy}} |
{{PanstwaEuropy}} |
||
[[Kategoria: |
[[Kategoria:geografia Norwegii]] |
||
[[Kategoria:Wyspy Oceanu Arktycznego]] |
|||
[[ast:Jan Mayen]] |
[[ast:Jan Mayen]] |
||
Wersja z 10:42, 5 sie 2005
Jan Mayen – niewielka wyspa wulkaniczna w Arktyce, ok. 500 km na wschód od Grenlandii; oblewają ją wody Oceanu Arktycznego: Morze Grenlandzkie od północy, Cieśnina Duńska od zachodu i Morze Norweskie od południa i wschodu. Od 1930 r. administracyjnie przynależy do Norwegii.
Powierzchnia 372,5 km² większość obszaru zajmują tereny wyżynne i górskie (najwyższy szczyt - czynny wulkan Beerenberg - 2277 m n.p.m., drugi co do wysokości w Europie; ostatnia erupcja 1985), liczne lodowce. Strefa klimatu polarnego, występuje roślinność tundrowa. Liczne kolonie ptaków i fok.
Historia
Wyspa została odkryta przez Henry'ego Hudsona w 1607 W późniejszych latach stanowiła bazę holenderskich wielorybników. Sezonowo przebywało na niej do 1000 osób. Opuszczona w związku z wytępieniem wielorybów żyjących w okolicznych wodach, od połowy XVII w. była zapomnianym skrawkiem lądu, kilkakrotnie tylko odwiedzanym przez statki.
W związku z ogłoszeniem pierwszego Międzynarodowego Roku Polarnego 1882/83, austrowęgierska ekspedycja spędziła na Jan Mayen cały rok, prowadząc badania i kartując powierzchnię wyspy.
Na początku XX w. pojawiali się na niej norwescy myśliwi, polujący na lisy i niedźwiedzie polarne, jednak przetrzebienie ich populacji i skrajnie trudne warunki życia szybko zmusiły ich do opuszczenia wyspy. W 1921 powstała tu norweska stacja meteorologiczna, zaś w 1930 uznano ją za część terytorium Norwegii.
W czasie II wojny światowej wyspa, w przeciwieństwie do reszty kraju, nie dostała się pod okupację niemiecką. W 1941 stacja meteorologiczna wznowiła, przerwaną rok wcześniej, działalność. W 1943 Amerykanie wybudowali w północnej części wyspy stację radiolokacyjną. W okresie powojennym, aż do 1959 aktywność ludzka na wyspie ograniczała się do obserwacji meteorologicznych, powstała również stacja radiowa, utrzymująca kontakt ze statkami rybackimi. W 1959 r. podjęto decyzję o lokalizacji na Jan Mayen stacji systemu radionawigacyjnego LORAN (Long Range Navigation) dla potrzeb NATO.
Wyspa nie ma stałych mieszkańców, z wyjątkiem obsługi wspominanych stacji (kilkadziesiąt osób).