Tyrol Południowy: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
grafika |
m poprawa linków |
||
| Linia 7: | Linia 7: | ||
Południowy Tyrol jest zamieszkany przez ludność [[Tyrolczycy|tyrolską]], [[Włosi|włoską]] i [[Retoromanie|ladyńską]]. Najważniejsze miasta, a zarazem stolice prowincji to [[Trydent]] (niem. ''Trient'', wł. ''Trento'') i [[Bolzano]] (niem. ''Bozen''). |
Południowy Tyrol jest zamieszkany przez ludność [[Tyrolczycy|tyrolską]], [[Włosi|włoską]] i [[Retoromanie|ladyńską]]. Najważniejsze miasta, a zarazem stolice prowincji to [[Trydent]] (niem. ''Trient'', wł. ''Trento'') i [[Bolzano]] (niem. ''Bozen''). |
||
Do [[1919]] Południowy Tyrol stanowił część [[Austria|austriackiego]] kraju koronnego Tyrol w [[Austro-Węgry|monarchii habsburskiej]]. Z mocy [[ |
Do [[1919]] Południowy Tyrol stanowił część [[Austria|austriackiego]] kraju koronnego Tyrol w [[Austro-Węgry|monarchii habsburskiej]]. Z mocy [[Traktat pokojowy z Austrią 1919|traktatu pokojowego]] w [[Saint-Germain-en-Laye|Saint-Germain]] został wcielony do [[Włochy|Włoch]] jako region ''Trentino-Alto Adige''. |
||
Po dojściu [[Benito Mussolini|Mussoliniego]] do władzy we Włoszech nastąpiła przymusowa italianizacja niemieckojęzycznej części Południowego Tyrolu, powodując głęboki konflikt polityczny i narodowościowy. Zabroniono używania języka niemieckiego, zmieniano oryginalne nazwy miejscowości i obiektów topograficznych na włoskie, rozwiązano administracyjnie niemieckojęzyczne organizacje kulturalne i zagarnięto ich majątek. Dochodziło nawet do ustalanych drogą administracyjną zmian oryginalnych nazwisk rodowitych mieszkańców na włoskie. Czynny opór rdzennej ludności spowodował surowe represje władz. |
Po dojściu [[Benito Mussolini|Mussoliniego]] do władzy we Włoszech nastąpiła przymusowa italianizacja niemieckojęzycznej części Południowego Tyrolu, powodując głęboki konflikt polityczny i narodowościowy. Zabroniono używania języka niemieckiego, zmieniano oryginalne nazwy miejscowości i obiektów topograficznych na włoskie, rozwiązano administracyjnie niemieckojęzyczne organizacje kulturalne i zagarnięto ich majątek. Dochodziło nawet do ustalanych drogą administracyjną zmian oryginalnych nazwisk rodowitych mieszkańców na włoskie. Czynny opór rdzennej ludności spowodował surowe represje władz. |
||
Wersja z 18:45, 10 sie 2008
.png)
Południowy Tyrol - historyczna część Tyrolu położona na południe od głównej grani Alp.
Południowy Tyrol jest zamieszkany przez ludność tyrolską, włoską i ladyńską. Najważniejsze miasta, a zarazem stolice prowincji to Trydent (niem. Trient, wł. Trento) i Bolzano (niem. Bozen).
Do 1919 Południowy Tyrol stanowił część austriackiego kraju koronnego Tyrol w monarchii habsburskiej. Z mocy traktatu pokojowego w Saint-Germain został wcielony do Włoch jako region Trentino-Alto Adige. Po dojściu Mussoliniego do władzy we Włoszech nastąpiła przymusowa italianizacja niemieckojęzycznej części Południowego Tyrolu, powodując głęboki konflikt polityczny i narodowościowy. Zabroniono używania języka niemieckiego, zmieniano oryginalne nazwy miejscowości i obiektów topograficznych na włoskie, rozwiązano administracyjnie niemieckojęzyczne organizacje kulturalne i zagarnięto ich majątek. Dochodziło nawet do ustalanych drogą administracyjną zmian oryginalnych nazwisk rodowitych mieszkańców na włoskie. Czynny opór rdzennej ludności spowodował surowe represje władz.
Problem statusu niemieckojęzycznej ludności Południowego Tyrolu stał się przyczyną długotrwałego konfliktu austriacko-włoskiego. Zatwierdzony w 1972 "Statut Autonomiczny Prowincji Bozen", zwany Pakietem, gwarantujący równouprawnienie języków niemieckiego i włoskiego w całej prowincji, dwujęzyczność napisów w miejscach publicznych, nauczanie w szkołach w języku niemieckim, tworzenie niemieckojęzycznych organizacji kuturalnych, rozwiązał w znacznym stopniu narodowościowe i polityczne problemy Południowego Tyrolu.
Obecnie ze względu na duży ruch turystyczny Południowy Tyrol jest jedną z najbogatszych części Włoch.
Linki zewnętrzne
