Nasciturus

Nasciturus (łac. "mający się urodzić") - dziecko poczęte, ale jeszcze nie narodzone. Nasciturus w prawie rzymskim miał warunkową zdolność prawną, tzn. mógł być podmiotem praw i obowiązków jednocześnie sam nie mogąc (ze zrozumiałych względów) zaciągać zobowiązań pod warunkiem że urodził się żywy (ochrona dziecka poczętego a nie narodzonego miała i ma zastosowanie głównie w prawie spadkowym, gdzie dziecko takie może dziedziczyć). Zastosowanie ma tu paremia: nasciturus pro iam nato habetur, quotiens de commodis eius agitur - "dziecko poczęte uważa się za już narodzone, o ile chodzi o korzyści dla niego" (fikcja prawna). Dla ochrony jego praw można było powołać specjalnego kuratora (curator ventris).

W prawie polskim instytucję nasciturusa przewiduje w szczególności prawo spadkowe (kodeks cywilny): Art. 927.§ 2. (...) dziecko w chwili otwarcia spadku już poczęte może być spadkobiercą, jeżeli urodzi się żywe - jest to instytucja nasciturusa funkcjonująca tak samo jak w prawie rzymskim. A więc jest to wyjątek od ogólnie przyjętej zasady kodeksu cywilnego, że: Każdy człowiek od chwili urodzenia ma zdolność prawną (Art.8 § 1).

W prawie międzynarodowym o nabywaniu praw przez dziecko poczęte, lecz nienarodzone, rozstrzyga prawo właściwe dla praw i obowiązków, o których nabycie chodzi.