Konstytucja weimarska

Konstytucja weimarska (niem. Die Verfassung des Deutschen Reiches) - konstytucja niemiecka z 11 sierpnia 1919 r., uchwalona przez rewolucyjne Zgromadzenie Narodowe .

Niemcy (Deutsches Reich) były republiką, a władza pochodziła od narodu. Na obszar Rzeszy składało się 18 krajów związkowych z wyjątkiem terenów wyłączonych przez traktat wersalski. Były to:

• Anhalt
• Badenia
• Bawaria
• Brunszwik(niem.)
• Brema
• Hamburg
• Hesja
• Lippe
• Lubeka
• Meklemburgia-Schwerin
• Meklemburgia-Strelitz
• Oldenburg
• Prusy
• Saksonia
• Schaumburg-Lippe
• Turyngia
• Waldeck
• Wirtembergia

Każdy z krajów musiał mieć swój parlament, złożony z członków wybranych w piecioprzymiotnikowych wyborach. W sprawach Rzeszy władzę państwową wykonują:

• parlament Rzeszy (Reichstag)
• prezydent Rzeszy (Reichspräsident)
• rząd Rzeszy
• rada Rzeszy (Reichsrat).

Parlament Rzeszy

Składa się z posłów wybranych przez naród. Uchwala ustawy bez współdziałania innego organu.

Prezydent Rzeszy

Wybierany jest przez naród na 7-letnią kadencję w wyborach powszechnych. Może nim zostać każdy Niemiec, który ukończył 35 lat. Prezydent reprezentuje państwo na zewnątrz, zawiera w imienu Rzeszy traktaty, przyjmuje ambasadorów, mianuje kanclerza (szefa rządu) i ministrów, oraz posiada władzę nad siłami zbrojnymi, podpisuje i ogłasza ustawy oraz ma prawo łaski. Wszystkie rozporządzenia prezydenta wymagają kontrasygnaty kanclerza i odpowiedniego ministra. Prezydent może zostać odwołany przez parlament za naruszenie konstytucji lub ustawy. Wypowiedzenie wojny i zawarcie pokoju musi być dokonane ustawą. Prezydent zwołuje obrady parlamentu. Mógł zawiesić prawa obywatelskie po powiadomieniu parlamentu.

Rząd Rzeszy

Składa się z kanclerza i ministrów. Rząd musi uzyskać poparcie parlamentu. Każdy członek rządu może być oskarżony podobnie jak prezydent. Wytyczne polityki rządu określa kanclerz, który ponosi za nią odpowiedzialność.

Rada Rzeszy

Stanowi reprezentację krajów w procesie ustawodawstwa i administracji. Kraje związkowe reprezentowane są przez członków swoich rządów. Każdy kraj ma jeden głos, a w większych krajach przypada jeden głos na 1 milion mieszkańców. Połowa głosów pruskich jest obsadzana przez zarządy pruskich prowincji. Rada nie posiada prawa ustawodawczego, ma tylko prawo wniosku i opinii o wnioskach rządu. Inicjatywa ustawodawcza przysługuje parlamentowi i rządowi, który jednak musi uwzględnić wnioski na życzenie rady Rzeszy, narodu lub Rady Gospodarczej (jeżeli takie będą). W razie sprzeciwu rady Rzeszy do ustawy już uchwalonej, wymagana jest większość kwalifikowana przy powtórnym uchwalaniu ustawy. Zawetowaną ustawę prezydent może poddać pod głosowanie ludowe.

Wyłącznie Rzeszy przysługuje prawo ustawodawcze, dotyczące spraw zagranicznych, kolonii, przynależności państwowej, wolności przesiedlania, migracji, sił zbrojnych, spraw monetarnych, celnych i pocztowych. W pozostałych sprawach ustawodawstwo Rzeszy jest uprzywilejowane wobec prawa krajów związkowych.

Sądownictwo

Rzesza przejęła model sądownictwa uchwalony przez ustawy z 1877 i 1878 roku, dostosowując je w pewnych punktach do ówczesnego nazewnictwa.

Linki zewnętrzne

• Die Verfassung des Deutschen Reichs ("Weimarer Reichsverfassung") vom 11.08.1919 in Volltext