Lockheed Constellation

Lockheed Constellation samolot pasażerski wytwórni Lockheed budowany w latach 1943 - 1958

Connie.

Lockheed Model 49 Excalibur A zaprojektowano na zamówienie linii lotniczych Transcontinental and Western Airlines (TWA , po wojnie przemianowanych skromnie na Trans World Airlines) oblatany w 1943 roku pod lepiej znaną nazwą Constellation. Od razu po przystąpieniu USA do wojny całość produkcji przejęto na potrzeby wojska i samolot otrzymał oznaczenie C-69. C-69 okazał się szybszy niż większość istniejących myśliwców marynarki (nawet słynny Mitsubishi A6M3 Zero), więc był używany do transportu VIPów i szczególnie cennego zaopatrzenia między USA i oddalonymi teatrami działań wojennych. Z początku używane w L-49 i C-69 silniki Wright R-3350 słynęły z częstych awarii. Krążył nawet dowcip że C-69 jest najszybszym trójmotorowym transportowcem świata.

Po wojnie wznowiono produkcję cywilną na potrzeby linii lotniczych. W miarę rosnących potrzeb pojawiały się coraz większe wersje. Oryginalny 40 - miejscowy L-49 został zastąpiony modelem L-649, zabierającym od 48 d0 81 pasażerów. W roku 1947 wprowadzono wersję L-749 o wydłużonym zasięgu. Dla L-749 opracowano konforemny pojemnik na bagaż o nazwie Speedpack, podwieszany pod kadłubem na wysokości krawędzi natarcia skrzydła.

Po nich, w roku 1949 przyszła kolej na najbardziej znaną odmianę L-1049 Super Constellation. Przedłużony kadłub pozwalał przewieźć do 109 pasażerów. Na zdjęciu powyżej jest właśnie L-1049 w wersji G, tak zwana Super G Constellation (Zdjęcie z archiwum TWA). Ostatnią wersją Connie był L-1649A Starliner z roku 1957. L-1649A miał o metr dłuższy kadłub i całkowicie nowe skrzydło o rozpiętości 45,7 m, co daje powierzchnię nośną 171,5 m2. Skrzydło mieściło więcej paliwa; zasięg samolotu wynosił od 8000 do 11500 km. Starliner nie zdobył popularności, podobnie jak planowany następca serii Constellation, 128 - miejscowy L89 Constitution.

Wojskowe wersje Connie długo był podstawowym transportowcem dalekiego zasięgu amerykańskich sił zbrojnych. C-69 został zastąpiony przez zmodernizowany C-121 o dłuższym zasięgu i powiększonej ładowności. Był produkowany w 20 różnych wariantach, w tym VC-121B, przeznaczony dla prezydenta i VIPów, C-121J (R7V1) polarnego rozpoznania lodowego i EC-121 (WV-2Q) z aparaturą walki radioelektronicznej.

Najciekawszą z wersji wojskowych był PO-1W, pierwszy z powietrznych posterunków radarowych wczesnego ostrzegania (powyżej). Kopuła pod samolotem mieściła antenę dwuwspółrzędnego radaru obserwacji okrężnej, natomiast górna owiewka kryła antenę wysokościomierza radarowego.

Connie była ostatnim z samolotów liniowych z silnikami tłokowymi. Była też jednym z ostatnich samolotów pasażerskich, o których można było powiedzieć że są po prostu ładne. Od końca lat pięćdziesiątych XX wieku ich miejsce zaczęły zajmować samoloty odrzutowe i turbośmigłowe. Ogółem wyprodukowano 856 egzemplarzy wszystkich wersji Constellation i Super Constellation. Do dziś lata bodajże pięć.

Dane techniczne wersji L-1049G Super G Constellation z silnikami Wright R-3350-DA3 Turbo Compound: Rozpiętość: 37,49 m Długość: 34,60 m Wysokość: 7,52 m Powierzchnia nośna: 153,29 m2 Masa własna: 31789 kg Masa całkowita: 62368 kg Prędkość maksymalna: 589 km/h Prędkość przelotowa: 505 km/h Pułap: 7800 m Zasięg maks.: 7660 km Zasięg z pełnym ładunkiem: 4634 km

Jacek Tomczak - Janowski 14-12-2002