Sakja Pandita

Sakja Pandita Kunga Gyeltsen, Kunga Gylatshan Pal Zangpo (1182–1251) - wielki tybetański przywódca duchowy, jeden z najbardziej wpływowych buddyjskich uczonych oraz scholastyków. Był czwartym z pięciu znamienitych mistrzów - twórców jednej z głównych tradycji duchowej Tybetu, tradycji sakja. Bratanek wielkiego mistrza Sonam Tsemo, dzierżawcy tradycji sakja. Ze względu na jego wkład dla historii buddyzmu w Tybecie jest uważany obecnie wraz z Tsongkhapą i Longczenpą za główną postać buddyzmu tybetańskiego, która jest niczym emanacją Mandziuśriego. Kunga Gyeltsen jest powszechnie znany jako Sakja Pandita, czyli pandita, "wielki uczony" tradycji sakja. Znawca i twórca w wielu dziedzinach w tym medycyny, filozofii, gramatyki, dialektyki, poezji, sanskrytu, astrologii oraz przede wszystkim wielki mistrz tantryczny i twórca dzieł tantrycznych, w szczególności systemu Lamdre. Jego sława była tak wielka, że dotarła do Indii, skąd przybyło wielu mistrzów tradycji niebuddyjskich, których nawrócił w debatach doktrynalnych. W momencie gdy Tybet znalazł się pod panowaniem Chana Kubilaja, wezwał on go na swój dwór jako najdostojniejszego przedstawiciela Tybetańczyków i uznał jako swojego mistrza religijnego. Był to początek długich związków między sakjapami, a mongolskimi zwierzchnikami Tybetu, które wiele wieków później zastąpiły relacje z Dalajlamami. Sakja Pandita zawarł traktat pokojowy i zainicjował zakończoną sukcesem misję nawracania państwa Mongołów na buddyzm.

Wykaz głównych dzieł Sakja Pandity

1) Wyjaśnienie Intencji Świętego (ang. Elucidating the Sage's Thought, sanskryt. Munimataprakasha) - Dzieło harmonizujące poglądy madhjamaka Nagardżuny i Natura Buddy Majtreji zebrana w siedmiu działach

2) Pramanayuktinidhi (Kopalnia o Logice, ang. mine of logic-reasoning) - Dzieło epokowe w zaistnieniu wiedzy o logice, analitycznym wnioskowaniu w nauce tybetańskiej zebrane w jedenastu działach

3) Trisambvaraprabedha (Rozróżnienie Trzech Kodeksów Moralnego Postępowania, ang. Differentiation of the Three Vows) - Dzieło o kodeksie moralnego postępowania w buddyzmie harmonizujące podejścia Pratimokszy Winaji, postępowania mahajanistycznego Bodhisattwy oraz postępowania według wadżrajany

Bibliografia

• Sakya Pandita Kunga Gyaltshen, CLEAR DIFFERENTIATION OF THE THREE CODES: Essential Distinctions Among Individual Liberation, Great Vehicle & Tantric Systems, tłum. Jared Rhoton, Snow Lion Publication, 2002