Strategic Arms Limitation Treaty (II): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
m lit. |
Strategic Arms Limitation Treaty |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
[[Grafika:Carter Brezhnev sign SALT II.jpg|right|thumb|Podpisanie porozumienia przez głowy państw ZSRR i USA]] |
[[Grafika:Carter Brezhnev sign SALT II.jpg|right|thumb|Podpisanie porozumienia przez głowy państw ZSRR i USA]] |
||
' |
'''Strategic Arms Limitation Treaty (SALT II)''' – druga runda rokowań w sprawie ograniczenia zbrojeń strategicznych między [[Stany Zjednoczone|USA]] a [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]], zakończona podpisaniem traktatu ustalającego limity ilościowe i jakościowe systemów broni strategicznej. |
||
== Negocjacje == |
== Negocjacje == |
||
Wersja z 23:39, 12 lip 2009
Strategic Arms Limitation Treaty (SALT II) – druga runda rokowań w sprawie ograniczenia zbrojeń strategicznych między USA a ZSRR, zakończona podpisaniem traktatu ustalającego limity ilościowe i jakościowe systemów broni strategicznej.
Negocjacje
W dniach od 27 czerwca do 3 lipca 1974 r. doszło do spotkania w Moskwie Breżniewa z Nixonem, którego pozycja w związku z aferą Watergate była już bardzo osłabiona. Było to ostatnie spotkanie obu przywódców. Wyniki tego szczytu okazały się nader skromne. Objęły układ pozwalający na utrzymanie tylko jednego systemu obrony przeciw pociskom balistycznym, a nie dwóch jak postanowiono w 1972 r. (SALT I).
Nadspodziewanie poważne wyniki osiągnęli Gerald Ford i Leonid Breżniew podczas zapoznawczego spotkania we Władywostoku, na którym ustalono wstępnie, że w wyniku porozumienia SALT II obydwie strony zredukują arsenał środków przenoszenia broni jądrowej do 2300 sztuk, przy czym tylko 1320 z nich wyposażonych będzie w wielogłowicowe ładunki nuklearne. Układ SALT II, w znacznej mierze opierający się na uzgodnionych we Władywostoku zasadach, podpisany został 18 czerwca 1979 r. podczas szczytu w Wiedniu, na którym spotkali się Jimmy Carter i Leonid Breżniew. Już w chwili podpisywania budził on liczne wątpliwości i nie został ratyfikowany przez Senat USA, niemniej obydwa kraje przestrzegały zgodnie jego postanowień.
Kulisy porozumień
Głównym powodem rozpoczęcia rozmów, były rozmieszczone w Europie radzieckie rakiety średniego zasięgu SS-20 Saber. Chcąc utrzymać równowagę na starym kontynencie, prezydent USA J. Carter, prezydent Francji V. Giscard d'Estaing, kanclerz RFN H. Schmidt oraz premier brytyjski J. Callaghan podczas obrad w Gwadelupie podjęli 6 stycznia 1979 r. jedną z najważniejszych decyzji strategicznych Zachodu po II wojnie światowej. Zdecydowali o rozmieszczeniu w Europie 464 supernowoczesnych manewrujących pocisków typu Cruise (BGM-109 Tomahawk) i 108 nie mniej nowoczesnych rakiet MGM-31 Pershing. Decyzja ta połączona była z ofertą niezwłocznych rozmów rozbrojeniowych na temat broni średniego zasięgu. Gospodarka radziecka nie była w stanie w tak krótkim czasie wyprodukować porównywalnej broni. W rezultacie ZSRR musiał albo powrócić do polityki odprężenia i wycofać rakiety SS-20, albo pogodzić się z tymczasową przewagą militarna NATO i jednocześnie uruchomić ogromne środki finansowe, konieczne do technologicznego współzawodnictwa z Zachodem.
Zobacz też
Bibliografia
- Artur Patek, Jan Rydel, Janusz Józef Węc, Andrzej Mania, Tadeusz Czekalski: Najnowsza historia świata. T. 2, 1963-1979. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2009. ISBN 978-83-08-04287-8.