Towarzystwo Naukowe Warszawskie

Towarzystwo Naukowe Warszawskie (TNW), polskie towarzystwo naukowe z siedzibą w Warszawie, o strukturze akademickiej z dwustopniowym członkostwem na podstawie wyboru.

Celem TNW jest popieranie i rozwijanie badań naukowych we wszystkich dziedzinach wiedzy, przez organizowanie zebrań naukowych, wykładów i odczytów, a także ogłaszanie konkursów na prace naukowe i przyznawanie nagród i prowadzenie działalności wydawniczej.

Historia

Powstało w roku 1907 i stanowiło kontynuację działalności Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Warszawie. Jego celem było rozwijanie i popieranie badań we wszystkich dziedzinach wiedzy oraz ogłaszanie po polsku prac naukowych.

Członkowie założyciele TNW wywodzili się głównie z koła warszawskiego członków Polskiej Akademii Umiejętności oraz z kręgu absolwentów Szkoły Głównej i członków Kasy im. Józefa Mianowskiego. Przed I wojną światową TNW stało się największą instytucją naukową na obszarze zaboru rosyjskiego.

Prace z Pracowni Neurobiologicznej Towarzystwa Naukowego Warszawskiego wydane przez Edwarda Flatau.

W październiku 1911 Edward Flatau przekazał TNW założoną przez siebie przy Towarzystwie Psychologicznym pracownię neurologiczną wraz z całym inwentarzem i zasiłkiem w wysokości 2000 rb. Towarzystwo Naukowe Warszawskie otrzymało w darze od hr. Józefa Potockiego dom przy ul. Śniadeckich 8 gdzie mieściła się pracownia neurobiologiczna. Przez wiele lat Flatau był jej kierownikiem. Wg Hermana "Dzień w dzień o godzinie 9 zjawiał się Flatau w pracowni neurobiologicznej przy ul. Śniadeckich 8. Tu wykonywał doświadczenia na zwierzętach, przeglądał preparaty histologiczne, zbierał piśmiennictwo, konferował ze swoimi współpracownikami. O godzinie 11 szedł na kawę do pobliskiej kawiarni Ostrowskiego przy zbiegu ul. Koszykowej i Marszałkowskiej i już po 15 minutach jechał do Szpitala na Czystem przy ul. Dworskiej 15". Pracownia prowadziła badania w zakresie anatomii ogólnej i porównawczej ustroju nerwowego, fizjologii, anatomii patologicznej, patologii doświadczalnej oraz terapii doświadczalnej układu nerwowego.

W trakcie II wojny światowej TNW działało konspiracyjnie, organizując zebrania i wspomagając działanie tajnego szkolnictwa wyższego w Warszawie. Straty osobowe z czasu wojny sięgnęły jednej trzeciej stanu przedwojennego. Zniszczeniu uległa siedziba TNW w Pałacu Staszica w Warszawie oraz liczne naukowe zakłady, pracownie i laboratoria.

Utworzenie Polskiej Akademii Nauk w 1951 r. połączone było z likwidacją TNW, którego majątek przekazano PAN.

W maju 1981 r. na zebraniu przyjęto uchwałę o reaktywowaniu TNW. Lista członków założycieli liczyła 40 osób, a na jej czele stanął chemik Wiktor Kemula. Oficjalnej rejestracji Towarzystwa dokonano 4 grudnia 1981 r.

Struktura TNW

W 1995 r. skupiało ok. 400 uczonych z kilku ośrodków naukowych kraju, w 6 wydziałach:

• językoznawstwa i historii literatury
• nauk historycznych, społecznych i filozoficznych
• nauk matematycznych i fizycznych
• nauk biologicznych
• nauk medycznych
• nauk technicznych z sekcją rolniczą

Oprócz tego 3 komisje zarządu głównego: rewizyjna, wydawnicza i archiwalno-biblioteczna, a także 2 komisje wydziałowe: kultury słowa i językowa komisja slawistyczna. W ramach TNW działa też biblioteka. Wydawany jest Rocznik Towarzystwa Naukowego Warszawskiego.

Prezesi TNW

• Aleksander Jabłonowski (1907-1913)
• Teodor Dydyński (1913-1916)
• Bronisław Chlebowski (1916-1918)
• Jan Karol Kochanowski (1918-1925)
• Kazimierz Żórawski (1925-1931)
• Wacław Sierpiński (1931-1952)
• Wiktor Kemula (1981-1985)
• Aleksander Gieysztor (1986-1992)
• Bolesław Górnicki (1992-1995)
• Witold Rudowski (1995-2001)
• Andrzej Paszewski (2001-2007)
• Janusz Lipkowski (2007-)

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona internetowa Towarzystwa Naukowego Warszawskiego