Elvis Presley

{{{nazwa}}}

Ilustracja
Pseudonim	Elvis, King, Elvis The Pelvis, Król
Miejsce urodzenia	Tupelo
Instrumenty	gitara, fortepian
Gatunki	rockabilly, rock and roll, gospel, blues, country
Zawód	piosenkarz, aktor
Aktywność	1954-1977
Strona internetowa

{{Artysta muzyczny infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | faksymile = | data urodzenia = | wydawnictwo = | nazwa oryginalna = | alt zdjęcia = | nazwa = | imię i nazwisko = | typ głosu = | miejsce urodzenia = | wyróżniony instrument = | opis zdjęcia = | odznaczenia = | miejsce śmierci = | data śmierci = | opis faksymile = Nieznane pola: "rok_rozwiązania", "opis_zdjęcia", "wielkość_zdjęcia", "data_urodzenia", "cytaty", "rok_założenia", "członkowie", "wyróżniony_instrument", "imię_nazwisko", "byli_członkowie", "miejsce_urodzenia", "data_śmierci", "wytwórnia", "wykonawca", "tło" oraz "miejsce_śmierci".

Elvis Aaron Presley (ur. 8 stycznia 1935 w East Tupelo, zm. 16 sierpnia 1977 w Memphis) – piosenkarz i aktor amerykański. Elvis Presley był prekursorem rock and rolla i jedną z najbardziej znaczących postaci w kulturze masowej XX wieku. Po jego śmierci został pożegnany przez prezydenta USA Jimmiego Cartera słowami: "Jego muzyka, jego osobowość zmieniły oblicze amerykańskiej kultury. Elvis Presley był symbolem buntowniczego ducha naszego narodu".

Biografia

Elvis Presley na planie musicalu Jailhouse Rock; 1957

Elvis Presley urodził się w niezamożnej rodzinie w Tupelo w stanie Missisipi. Od dzieciństwa śpiewał w chórze kościelnym. W 1954 roku w wytwórni Sun Records nagrał pierwszy singel z piosenką That's All Right Mama, który stał się hitem miejscowych rozgłośni radiowych. Z czasem jego popularność zaczęła rosnąć, by niedługo potem osiągnąć nieznaną wcześniej skalę. W roku 1955 na jednym z jego koncertów pojawił się pułkownik Tom Parker, który widząc jego szybko wzrastającą popularność podpisał z nim kontrakt. Wkrótce Elvis przeszedł do wytwórni RCA. Jednym z pierwszych jego przebojów dla RCA była piosenka Heartbreak Hotel, która wywołała niewiarygodne emocje wśród młodych słuchaczy i podzieliła konserwatywny świat Ameryki na młodych i starych. W 1956 Presley rozpoczął również karierę aktorską, grając w westernie "Love Me Tender". W grudniu 1956 roku Presleyowi nadano nieformalny tytuł "króla rock and rolla", który przylgnął do niego do końca jego kariery. W okresie 1956-1958 nagrał wiele wspaniałych utworów, które na stałe zapisały się w historii muzyki rozrywkowej. Po wspomnianej Heartbreak Hotel, warte podkreślenia są tu I Got a Woman, Hound Dog, Don't Be Cruel, Jailhouse Rock, Teddy Bear czy One Night.

W 1958 został powołany do armii. Dwa lata służył w bazach amerykańskich w Niemczech Zachodnich. Dwuletnia nieobecność nie odbiła się jednak negatywnie na jego karierze. Materiały nagrane wcześniej pozwalały na stałe publikacje jego muzyki nawet pod jego nieobecność. Pobyt w wojsku wręcz przysporzył mu popularności, zjednując mu fanów pośród bardziej konserwatywnej i starszej publiczności. Po powrocie z armii kontynuował karierę piosenkarską i filmową. Filmy z lat sześćdziesiątych to w przeważającej większości komedie muzyczne. Stworzył też wtedy swój image, który odcisnął znaczące piętno na kulturze popularnej Ameryki. Mimo dość podobnej formuły swoich filmów, Elvis stał się jednym z bardziej rozpoznawalnych i opłacanych artystów Hollywood. Grał wiele ról w różnych gatunkach filmowych od dramatów (Wild in the country, Flaming Star), poprzez westerny (Charro, Stay Away Joe) po wspomniane wcześniej komedie muzyczne (Viva las Vegas).

Elvis był jednym z popularniejszych muzyków popowych w USA nawet w czasach wielkiej brytyjskiej inwazji (zob. rock), od kiedy to rynek muzyczny zdominował nowoczesny, europejski rock and roll, a potem rock. Był uniwersalną gwiazdą. Z powodzeniem śpiewał muzykę country, rhythm and blues, pop, rock, a także gospel, za którą trzy razy otrzymał Grammy Awards (za album How Great Thou Art z 1966 roku oraz He Touched Me z 1971 roku oraz za wykonanie na żywo utworu gospel How Great Thou Art 20 marca 1974 r. w Memphis).

1 maja 1967 roku poślubił Priscillę Beaulieu, którą poznał podczas służby wojskowej w Niemczech.

Po ośmioletniej przerwie wrócił do koncertów specjalnym programem telewizyjnym zrealizowanym dla telewizji NBC "Elvis Comeback Special", wyemitowanym w grudniu 1968 roku. Program pozwolił mu ponownie wrócić na szczyty list przebojów oraz na scenę. W roku 1969 zainspirowany sukcesem nagrał w American Sound Studio w Memphis jeden z najlepszych materiałów w swojej karierze, mieszając gatunki gospel, blues i rock'n'roll. Piosenki, które wyszły na światło dzienne podczas tej sesji to m.in. Suspicious Minds (1 miejsce na liście przebojów w sierpniu 1969 i stały element jego koncertów), In the Ghetto, Don't Cry Daddy, Kentucky Rain i wiele wiele innych. W sierpniu 1969 roku Elvis z nowym materiałem i image powrócił na scenę do Las Vegas, czym rozpoczął kolejny rozdział w swojej bogatej karierze. Występy w Vegas oraz w Lake Tahoe mieszały się z przeprowadzanymi tournée po całej Ameryce oraz nagrywaniem nowych płyt. Sukcesem stały się filmy dokumentalne z jego koncertów z Las Vegas z 1970 roku ("That's the way it is") oraz z jego trasy koncertowej z 1972 roku ("Elvis on Tour"). Nie można zapomnieć również o legendarnych koncertach w Madison Square Garden z czerwca 1972 roku. W ciągu 4 dni wyprzedano ponad 80 000 biletów a na widowni zasiedli m.in. David Bowie, John Lennon, George Harrison oraz Bob Dylan. 14 stycznia 1973 roku dał porywający koncert charytatywny na Hawajach, był to pierwszy w historii koncert transmitowany na cały świat przez satelitę. Zgromadził wtedy przed telewizorami ponad 1,5 miliarda widzów (co 3 człowiek na Ziemi oglądał jego koncert).

Prezydent USA Richard Nixon i Elvis Presley; Biały Dom rok 1970

Elvis koncertował do końca swojego życia. Lata 1974-1977 to kolejne sukcesy (m.in. słynne koncerty z Memphis). W 1974 roku za wykonanie na żywo w Memphis utworu gospel How great thou art dostał nagrodę Grammy. Ostatni koncert Elvis dał w Indianapolis 26 czerwca 1977 roku. Od powrotu na scenę w 1969 roku Elvis miał na koncie 1131 koncertów i miliony sprzedanych płyt. Za najlepsze należy uznać sesje z Nashville z 1970 roku (35 nagranych utworów w przeciągu 4 dni), oraz w Memphis 1973 roku. W latach 70. powstały najlepsze jego płyty ukazujące jego uniwersalność w muzyce (mieszanka utworów country, blues, gospel i rock'n'roll) – m.in. Elvis Coutry (1970), That's the Way It Is (1970), Elvis Now (1972), Promised Land (1973), Good Times (1973), Today (1975). Ostatnią jego płytą była Moody Blue, zawierający m.in. materiał z sesji z lutego i października 1976 roku.

Małżeństwo z Priscillą trwało sześć lat. 1 lutego 1968 roku przyszło na świat ich jedyne dziecko-Lisa Marie Presley. Po rozwodzie z Priscillą, Elvis miał parę przelotnych romansów m.in. z Sheilą Ryan (w latach 1974-1976) czy z Lindą Thompson (lata 1972-1976). Ostatnią jego dziewczyną była Ginger Alden.

Elvis zmarł 16 sierpnia 1977 we własnej posiadłości w Memphis. Oficjalną przyczyną było zatrzymanie akcji serca.

Presley stał się legendą już za życia. Pozostawił po sobie niezwykłe dziedzictwo muzyczne. Za życia stał się niekwestionowanym Królem Rozrywki. Łączyło to niezwykła uniwersalność i oryginalność w muzyce oraz na scenie. Śpiewał blues, rock, rock'n'roll, country, pop i gospel. Wzbogacał swoje koncerty m.in. tematem Straussa Also Sprach Zaratustra (temat przewodni do filmu Odyseja kosmiczna 2001), grywanym zawsze na początku przed jego wejściem na scenę.

Prywatnie kolekcjonował broń, od 1956 roku uprawiał karate (zdobył czarny pas), co również wzbogacało jego koncerty, wielokrotnie demonstrując pokaz walki na scenie.

W 1970 roku spotkał się z prezydentem Nixonem.

Jego sława i osobowość wzbudzały podziw i szacunek wielu sławnych obywateli i gwiazd Ameryki. Nawiązywał przyjaźnie m.in. z Muhammadem Alim, Cher, Sophią Loren, Ann Margaret, Barbrą Streisand, Frankiem Sinatrą, Tomem Jonesem, The Beatles i wieloma innymi..

Śmierć

Grób Presleya w Graceland

Elvis był przez wiele lat uzależniony od różnych lekarstw, przede wszystkim od pobudzających (oraz antydepresyjnych i nasennych), z którymi po raz pierwszy zetknął się w czasie służby wojskowej w Niemczech. W 1973 roku po rozwodzie z żoną, Presley zaczął intensywnie koncertować i chcąc utrzymać mordercze tempo życia przyjmował coraz większe dawki leków: nasennych na noc, pobudzających na dzień, jak również wielu innych, np. przeciwbólowych. Z tego powodu, a także przez upodobanie do nadmiernego spożywania bardzo kalorycznych posiłków, w ostatnich latach życia był bardzo otyły. Zmarł na atak serca 16 sierpnia 1977 w Memphis. Przez jakiś czas wokół jego śmierci krążyło wiele wątpliwości, gdyż wielu fanów nie mogło i nie chciało w nią uwierzyć. Według nich, Elvis wcale nie umarł, a jego śmierć była wielką mistyfikacją. Według jednej z wersji skremowano jego "brata bliźniaka" lub jego woskową figurę, a on sam wiedzie do dziś życie na marginesie świata. Obecnie aspekt jego śmierci został skwapliwie wyjaśniony, np. w biografiach napisanych przez najbliższe mu osoby. Stał się legendą za życia i do tej pory jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych artystów na świecie. W 1997 r. Rudi Gassner, prezes BMG, wygłosił w Graceland mowę, w której stwierdził, że Elvis sprzedał ponad miliard płyt.

W 2027 roku zostanie ujawnione sprawozdanie z sekcji zwłok Elvisa Presleya.

Legenda

Legenda "króla rock-and-rolla" przetrwała jego śmierć. Miliony jego fanów w ogóle nie przyjęły tego faktu do wiadomości, wierząc, że uciekł on w prywatność i wiedzie gdzieś spokojne życie na marginesie wielkiego świata. Do dziś, choć coraz rzadziej, bulwarowe pisma przynoszą informacje o jego miejscach schronienia. Żywy, czy martwy, Elvis Presley stał się legendą. Jego muzyka ciągle utrzymuje popularność. Doczekał się też największej liczby trybutowych artystów, którzy z mniejszym lub większym powodzeniem naśladują jego muzykę i sceniczną osobowość.

Ciekawostki

• Zanim Elvis rozpoczął karierę, pracował jako kierowca ciężarówki.
• Miał brata bliźniaka, który urodził się jednak martwy. Przyczyną tego było wypicie przez matkę zbyt dużej ilości alkoholu.
• Rodzice kupili dziesięcioletniemu Elvisowi gitarę, ponieważ była o wiele tańsza niż upragniony rower.
• Był posiadaczem czarnego pasa w sportach walki – koreańskich taekwondo, który zdobył w 1960 roku.
• Jego piosenka A Little Less Conversation została wykorzystana w reklamie firmy Nike, Wedel, w filmie Bruce Wszechmogący oraz Next, a także Ocean's Eleven: Ryzykowna gra.
• W filmie "Forrest Gump" pokazano wyimaginowaną historię "kroku Elvisa".
• "Francuskim Elvisem" nazywano francuskiego piosenkarza Johnny'ego Hallyday'a.
• "Czarnym Elvisem" nazywano Jimiego Hendriksa
• "Wku***onym Elvisem"(eng. wulg.-badass elvis ) nazywano Glenna Danziga

Filmografia

• Kochaj mnie czule (Love me tender, 1956) jako Clint Reno
• Kochając Ciebie (Loving You, 1957) jako Jimmy Tompkins (Deke Rivers)
• Więzienny rock (Jailhouse Rock, 1957) jako Vince Everett
• Król Kreol (King Creole, 1958) jako Danny Fisher
• Żołnierski blues (G.I. Blues, 1960) jako Tulsa McLean
• Płonąca Gwiazda (Flaming Star, 1960) jako Pacer Burton
• Wild in the Country (1961) jako Glenn Tyler
• Błękitne Hawaje (Blue Hawaii, 1961) jako Chad Gates
• Dziewczyny! Dziewczyny! Dziewczyny! (Girls! Girls! Girls!, 1962) jako Ross Carpenter
• Follow That Dream (1962) jako Toby Kwimper
• Kid Galahad (1962) jako Walter Gulick
• Co się zdarzyło na Targach Światowych (It Happened at the World's Fair, 1963) jako Mike Edwards
• Zabawa w Acapulco (Fun in Acapulco, 1963) jako Mike Windgren
• Miłość w Las Vegas (Viva Las Vegas, 1964) jako Lucky Jackson
• Kochający się kuzyni (Kissin' Cousins, 1964) jako Josh Morgan/Jodie Tatum
• Wagabunda (Roustabout, 1964) jako Charlie Rogers
• Szczęśliwa dziewczyna (Girl Happy, 1965) jako Rusty Wells
• Tickle Me (1965) jako Lonnie Beale
• Harum Scarum (1965) jako Johnny Tyronne
• Spinout (1966) jako Mike McCoy
• Podrap mnie w plecy (Paradise, Hawaiian Style, 1966) jako Rick Richards
• Frankie i Johnny (Frankie and Johnny, 1966) jako Johnny
• Wielkie kłopoty (Double Trouble, 1967) jako Guy Lambert
• Łatwo przyszło, łatwo poszło (Easy Come, Easy Go, 1967) jako Porucznik Ted Jackson
• Tylko ją kochaj (Live a Little, Love a Little, 1968) jako Greg Nolan
• Trzymaj się z daleka, Joe (Stay Away, Joe, 1968) jako Joe Lightcloud
• Wyścigi (Speedway, 1968) jako Steve Grayson
• Clambake (1968) jako Scott Heyward
• Kłopoty z dziewczynami (The Trouble with Girls, 1969) jako Walter Hale
• Change of Habit (1969) jako Dr. John Carpenter
• Charro! (1969) jako Jess Wade

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona (en)

Szablon:Link FA Szablon:Link FA Szablon:Link FA