Hals (żeglarstwo): Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Jrmo (dyskusja | edycje)
m poprawa linków
SilvonenBot (dyskusja | edycje)
m robot dodaje: fi:Halssi
Linia 24: Linia 24:
[[no:Gå over stag]]
[[no:Gå over stag]]
[[ru:Оверштаг]]
[[ru:Оверштаг]]
[[fi:Halssi]]
[[sv:Stagvändning]]
[[sv:Stagvändning]]

Wersja z 12:39, 31 sie 2009

Hals – strona (prawa lub lewa), z której wieje wiatr na płynącym żaglowcu. Ogólny kierunek wiatru w stosunku do poruszającej się pod żaglami jednostki, gdy wiatr wieje z dowolnego kierunku innego niż dokładnie od tyłu (z rufy). Np. iść lewym halsem znaczy mieć wiatr z lewej strony. Pojęcie halsu oznacza skierowanie lin i żagli na konkretną burtę, a zmiana halsu, szczególnie przy ożaglowaniu skośnym, wymusza szereg skomplikowanych czynności zwanych zwrotami (przez sztag lub przez rufę).

Płynięcie halsem prawym lub lewym określa się od położenia głównego żagla grota. Hals jest liną mocującą przedni dolny róg żagla (róg halsowy). Jeśli bom głównego żagla (i główny żagiel) jest wychylony w prawo, to, patrząc na bom z rufy (od steru), hals jest przy lewym końcu bomu - w skrócie "hals jest lewy". I vice versa. Zdarzają się sytuacje, że wiatr wieje np. z lewego baksztagu a żagiel główny jest silnie wyłożony na lewą burtę. Zgodnie z powyższym wywodem "hals jest prawy", co, w takiej sytuacji, jest wyraźnie widoczne na innych jednostkach. A odnoszenie w takiej sytuacji halsu do "strony skąd wieje wiatr" bywa mocno kłopotliwe, np. przy kręcących wiatrach na wąskich przejściach między wysokimi brzegami oraz przy fordewindzie (wymaga zbędnych, wg mnie, dopowiedzeń). "Prawy hals" ma pierwszeństwo przed "lewym halsem".

Pojęcie halsu dotyczy również kilku pokrewnych zagadnień:

Hals jako długość drogi, którą pokonuje statek podczas jednego halsu (w poprzednim znaczeniu tego słowa), czyli pomiędzy sąsiednimi zwrotami jednostki przecinającymi linię (kierunek) wiatru.

Hals jako lina olinowania ruchomego, służąca do napinania wysoko pracującego żagla (np. latacza czy topsla), czyli żagla, którego róg halsowy (dolny przedni róg żagla trójkątnego) znajduje się wysoko nad pokładem. Lina ta przymocowana jest właśnie do tego rogu. Może ona także służyć do ściągania żagla na pokład, aczkolwiek zasadniczo służyć do tego powinien kontrafał, czyli lina zamocowana do górnego rogu żagla (rogu fałowego).

Zobacz też