Republika Serbskiej Krajiny

Republika Serbskiej Krajiny (serb. Република Српска Крајина) – państwo historyczne na Bałkanach, istniejące w latach 1991-1995.

W latach 80. XX wieku nastąpił wzrost konfliktów pomiędzy Serbami a Chorwatami zamieszkującymi Krajinę. Po wyborze Franjo Tuđmana na prezydenta Chorwacji w kwietniu 1990 Serbowie zażądali niepodległości. W lipcu powstała Serbska Rada Narodowa na czele z Milanem Babićiem. W przeprowadzonym przez SRN w sierpniu referendum 99,7% ludności opowiedziało się za oderwaniem od Chorwacji.

21 grudnia 1990 serbska administracja uznała Krajinę za autonomiczną republikę w ramach Chorwacji. 1 kwietnia 1991 zażądano od rządu Chorwacji uznania niepodległości Krajiny.

Sytuację zaogniło ostateczne wystąpienie Chorwacji z Federacji Jugosłowiańskiej 25 czerwca 1991. Armia chorwacka rozpoczęła czystki etniczne na terenie Krajiny, zaczęła też prowadzić regularne walki z armią RSK. Od sierpnia armię RSK zaczęły wspierać wojska Serbii, wskutek czego cała Krajina została opanowana przez Serbów.

19 grudnia 1991 Republika Serbskiej Krajiny oficjalnie ogłosiła swoją niepodległość. Nowe państwo objęło 17,028 km² powierzchni, zamieszkany przez ponad 468 tysięcy ludzi. Stolicą został Knin.

W styczniu 1992 Chorwacja i Serbia podpisały zawieszenie broni. Rząd Chorwacji nie uznał jednak niepodległości RSK, proponując jedynie autonomię.

Podział administracyjny Jugosławii w czasie wojny (RSK na fioletowo)

Również społeczność międzynarodowa nie uznała Republiki Serbskiej Krajiny, choć posiadała ona wszystkie cechy niepodległego państwa (własny rząd, administracja, armia, waluta, znaczki pocztowe) i de facto sama kontrolowała swoje terytorium.

Sytuację zmienił dopiero wybuch wojny w Bośni. We wrześniu 1993 do Krajiny wkroczyły wojska chorwackie, znów rozpoczynając wojnę. Główny trzon sił serbskich stanowiło komando pod dowództwem Željko Ražnatovića ps. "Arkan".

W 1995 Chorwaci dokonali ostatecznego uderzenia, zajmując całą Krajinę.

Rząd Chorwacji zgodził się na utworzenie autonomicznej republiki serbskiej w regionie Srem-Baranja (Wschodnia Slawonia, Baranja i Zachodni Srem). 7 lutego 1998 autonomia serbska została zlikwidowana.

Prezydenci Republiki Serbskiej Krajiny

• Milan Babić 1991-1992
• Mile Paspalj 1992 (tymczasowo)
• Goran Hadžić 1992-1994
• Milan Martić 1994-1995

Premierzy Republiki Serbskiej Krajiny

• Milan Babić 1991
• Dusan Vjestica 1991-1992
• Risto Matković 1992 (tymczasowo)
• Zdravko Zecević 1992-1993
• Djordje Bjegović 1993-1994
• Borislav Mikelić 1994-1995
• Milan Babić 1995

Zobacz też

• Wojna w Chorwacji
• Pogranicze Wojskowe