Śmierć w Wenecji

Śmierć w Wenecji (niem. Der Tod in Venedig) – nowela Tomasza Manna wydana w 1912 roku. Jest uważana za najważniejszą krótką formę Manna – również dlatego że porusza homoseksualny wątek platonicznej miłości do młodego chłopca. Cezary Pazura uważa, żejest to film o "facecie w łódce". Na podstawie tej noweli Luchino Visconti nakręcił film o tym samym tytule z Dirkiem Bogarde w roli głównej, który wszedł na ekrany w 1971 r. Nowela jest również podstawą libretta dla opery Benjamina Brittena o takim samym tytule.

Fabuła

Der Tod in Venedig 1912

Nowela opowiada historię starzejącego się utytułowanego literata Gustawa von Aschenbacha, który udaje się w podróż do Wenecji, gdzie zakochuje się w polskim chłopcu Tadziu. Aschenbach spędza czas na plaży Lido i w hotelu w pewnym stopniu śledząc chłopca i jego rodzinę. W momencie rozpaczy chce uciec z wydającej się mu duszną Wenecji – jednak przez przypadek zostaje. Okazuje się, że kufer z jego rzeczami zostaje wysłany przez pomyłkę niewłaściwym pociągiem. Wraca do Hotelu Kąpielowego. Ostatecznie pobyt w Wenecji doprowadza do jego śmierci, ponieważ wybucha epidemia cholery, na którą Aschenbach umiera patrząc na bawiącego się z kolegami na plaży Tadzia. Uczucie do Tadzia przedstawione jest jako platoniczne uwielbienie dla piękna chłopca – które Aschenbach oddaje przez np. mityczne porównania chłopca do Feaka, Apolla. Szablon:Endspoiler

Inspiracja

Tomasz Mann przebywał w 1912 roku z rodziną na wakacjach w Wenecji – gdzie, jak wspomina w pamiętnikach żona Manna Katja, zobaczył pierwowzór Tadzia. Prawdopodobnie był nim zmarły w 1986 roku Baron Władysław Moes. Zmiana imienia miałaby być pomyłką Manna, który błędnie zinterpretował skrót imienia Władzio jako Adzio.

Odniesienia w kulturze popularnej

W 1971 roku na podstawie książki powstał film. Został on użyty w polskiej komedii z 2001 roku, "Chłopaki nie płaczą". Jest tam opisany przez bohaterów jako film o facecie w łódce. Gangsterzy oglądający go spodziewali się filmu sensacyjnego.

Linki zewnętrzne

• Prawdziwy Tadzio – artykuł na temat inspiracji Tomasza Manna
• Tadzio – strona poświęcona miłości Tomasza Manna do Tadzia
• Władysław Moes – zdjęcia dorosłego Tadzia, czyli Władysława Moesa