Iwo Jima

Iō-jima / 硫黄島

{{{nazwa oryginalna}}}

{{{opis zdjęcia}}}
Kontynent	Azja
Państwo	Japonia
Akwen	{{{akwen}}}
Archipelag	Wyspy Ogasawara
Powierzchnia	{{{powierzchnia}}} km²
Długość linii brzegowej	{{{długość brzegu}}}
Najwyższy punkt	{{{najwyższy punkt}}} m n.p.m.
Populacja  • liczba ludności • gęstość	{{{liczba ludności}}} {{{gęstość zaludnienia}}} os./km²
Położenie na mapie brak Brak mapy: {{państwo dane Japonia | mapa/core | wariant = Japonia }} Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie świata Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|}
[[Plik:{{{mapa wyspy}}}|240x240px|alt=Mapa wyspy|]] {{{opis mapy wyspy}}}

{{Wyspa infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | długość brzegu = | współrzędne = | gęstość zaludnienia = | commons = | akwen = | mapa wyspy = | najwyższy punkt = | opis zdjęcia = | liczba ludności = | opis mapy wyspy = | nazwa oryginalna = | powierzchnia = Nieznane pola: "populacja", "sekundN", "stopniW", "opis_zdjęcia", "stopniS", "morze", "galeria_commons", "minutW", "gęstość", "stopniN", "sekundW", "stopniE", "minutE", "mapa_wyspy", "minutN", "sekundS", "sekundE", "miejscepow", "wielkość" oraz "minutS".

Iō-jima (jap. 硫黄島 Iō-jima, Iō-tō; dosł.: "wyspa siarki", hist. Iwo Jima) – wyspa w archipelagu wysp Ogasawara (znanych też pod angielską nazwą wysp "Volcano") na Oceanie Spokojnym, ok. 650 mil morskich na południe od Honshū; należąca do Japonii. Pod koniec II wojny światowej Iō-jima była terenem ciężkich walk toczonych podczas zdobywania wyspy przez Amerykanów.

Iō-jima jest wyspą pochodzenia wulkanicznego (21 km² pow.) o kształcie wydłużonego trójkąta. Najwyższy punkt to wulkan Suribachi o wysokości 166 m n.p.m. Klimat podzwrotnikowy. Pora chłodna trwa od grudnia do kwietnia. Średnia temperatura powietrza wynosi 17-21 °C w porze chłodnej, a 23-27 °C w ciepłej. Średnie roczne opady 1500 mm; brak źródeł słodkiej wody, cieków wodnych i jezior. Z powodu znacznej izolacji fauna i flora słabo rozwinięte.

W XIX wieku Japończycy skolonizowali dotychczas niezamieszkaną wyspę. W pięciu osadach w północnej jej części wyspy osiedliło się ok. 1 000 mieszkańców, którzy pracowali przy przetwórstwie trzciny cukrowej i wydobyciu siarki.

W 2007 r. w Japonii oficjalnie przywrócono przedwojenną wymowę nazwy wyspy: Iō-tō. Zmianie uległo czytanie znaku "wyspa" (jap. 島) - służącego jako temin rodzajowy - z japońskiego jima na sino-japońskie tō.

Bitwa o Iwo Jimę

Podczas II wojny światowej wyspa została silnie ufortyfikowana, zbudowano m.in. 2 lotniska polowe dla wzmocnienia wewnętrznego pasa obronnego Wysp Japońskich; stacjonował tu ok. 21. tysięczny garnizon (dowódca gen. Tadamichi Kuribayashi).

Plaża, na której w 1945 wylądowały odziały amerykańskie - w tle wulkan Suribachi. Amerykańskie amfibie opancerzone podczas obchodów 58 rocznicy bitwy. Zdjęcie z marca 2003.

Zdjęcie wyspy zrobione z satelity Landsat, 1999 r.

W 1944 Amerykanie podjęli decyzję o zajęciu wyspy, aby uzyskać lotniska dla myśliwców, które miały eskortować wyprawy bombowców B-29 (stacjonujących na Marianach) na Japonię . Wyspa, położona w połowie drogi między Marianami i Wyspami Japońskimi, z lotniskami wybudowanymi przez Japończyków, leżąca około 1200 km od Tokio, teoretycznie pozwalałaby myśliwcom P-51 na wykonywanie takich misji.

19 lutego 1945 po czterodniowym bombardowaniu morskim i lotniczym, Amerykanie rozpoczęli desant. Mimo zaciekłego oporu obrońców 20 lutego zajęli lotnisko, do 27 lutego opanowali połowę wyspy. 21 lutego w efekcie ataku ok. 20 kamikaze utracili lotniskowiec. Formalnie walki trwały do 16 marca, do niewoli dostało się zaledwie 216 Japończyków, a straty amerykańskie wyniosły ok. 6800 zabitych.

Po zdobyciu wyspy okazało się, że operacje myśliwców z jej lotnisk przeciwko Japonii nie są praktyczne. Długi lot (1200 km w jedną stronę) nad oceanem okazał się zbyt trudnym przedsięwzięciem dla jednoosobowych myśliwców bez zaawansowanych przyrządów nawigacyjnych. Co więcej, osiągi bombowców B-29 były na tyle dobre, że ich straty nad Japonią były niskie, nawet bez eskorty myśliwców. Ponadto tuż po zajęciu Iwo Jimy wojska amerykańskie wylądowały na wyspie Okinawa, położonej dużo bliżej Japonii (tylko 500 km od wyspy Kiusiu) i oferującej dogodne bazy dla myśliwców.

Jednak ogromne straty poniesione podczas zajęcia wyspy wymagały przedstawienia amerykańskiej opinii publicznej celowości operacji. Ukuto więc mit o tym, jakoby lądowania awaryjne bombowców B-29 na wyspie uratowały życie tysiącom amerykańskich lotników. Mit ten jest oparty na przyjęciu, że większość z 2251 lądowań bombowców B-29 na wyspie podczas wojny uratowało życie ich załogom. Ponieważ każdy bombowiec miał załogę składającą się z 11 osób, więc zdobycie wyspy uratowało życie prawie 25 tys. lotników. Jest to oczywistą nieprawdą, ponieważ wiele tych lądowań przeprowadzono w celach szkoleniowych lub dla zatankowania paliwa w celu ataku na dalej położone cele (na przykład w Korei). Nawet lądowania awaryjne niekoniecznie dowodzą, że bez lądowania na wyspie załoga poniosłaby pewną śmierć, gdyż istniał przecież system ratujący załogi zmuszone do lądowania w wodzie. Ponadto pewna część uszkodzonych bombowców, które wylądowały na wyspie, najprawdopodobniej byłaby w stanie dolecieć do Marianów.</br.> W praktyce wyspa, choć nie uratowała życie tysiącom lotników, okazała się użyteczną bazą zwiększającą możliwości operacyjne bombowców B-29, pozwalając im atakować bardziej odległe cele z większym ładunkiem bomb i mniejszą rezerwą paliwa, ponieważ w razie potrzeby były w stanie pobrać dodatkowe paliwo na wyspie. Korzyści te nie były jednak warte utraty prawie 7 tys. zabitych żołnierzy w trakcie zajęcia wyspy. W opinii dzisiejszych historyków narasta przekonanie, że lądowanie na wyspie było tragiczną pomyłką.

Zdjęcie Joe Rosenthala, przedstawiające zatknięcie amerykańskiego sztandaru na szczycie Suribachi przez grupę marines (w tym Indianina Irę Hayesa) otrzymało w 1945 roku Nagrodę Pulitzera i znalazło się na znaczku pocztowym USA. W 1954 roku rzeźbiarz Felix de Weldon stworzył – na podstawie tego zdjęcia – monumentalny pomnik Wysiłku Wojennego Korpusu Piechoty Morskiej (ang. USMC War Memorial) w Waszyngtonie.

Amerykańska okupacja Iō-jimy trwała do 1968; obecnie jest to baza japońskich Morskich Sił Samoobrony, w zasadzie niedostępna dla cywilów.

Linki zewnętrzne

• http://archive.spaceimaging.com/ikonos/2/kpms/2003/12//browse.222384.crss_sat.0.0.jpg Zdjęcie satelitarne wykonane 4 grudnia 2003, ze strony www.spaceimaging.com