Echidna: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m robot dodaje: no:Ekidna |
m robot dodaje: bn:একিদ্না |
||
Linia 49: | Linia 49: | ||
[[als:Echidna (Mythologie)]] |
[[als:Echidna (Mythologie)]] |
||
[[ast:Equidna (mitoloxía)]] |
[[ast:Equidna (mitoloxía)]] |
||
[[bn:একিদ্না]] |
|||
[[bg:Ехидна (митология)]] |
[[bg:Ехидна (митология)]] |
||
[[ca:Equidna (mitologia)]] |
[[ca:Equidna (mitologia)]] |
Wersja z 04:19, 1 lut 2010
Echidna (stgr. Ἔχιδνα – "Żmija") – potwór w mitologii greckiej, o ciele w połowie młodej kobiety, w połowie cętkowanego węża. Miała czarne oczy, przerażający wygląd i była stale żądna krwi, żywiła się ludzkim mięsem. Hezjod pisze o niej [Theog. 304]:
- Ona też inny zrodziła stwór, niepokonany, ogromny
- niepodobny ni ludziom, ni nieśmiertelnym bogom,
- w grocie wydrążonej – boską gwałtowną Echidnę,
- wpół bystrooką dziewczynę młodą, o pięknych policzkach
- wpół ogromnego węża, wielkiego i potężnego,
- w cętki, okrutnego, w głębinach ziemi przeświętej.
- Przeł. Jerzy Łanowski
Według Apollodorosa była córką Tartarosa i Gai [II 1.2], według Hezjoda Chrysaora (syna Posejdona) i Kallirhoe (córki Okeanosa) [Theog. 295], według Pauzaniasza nieznanego bliżej Peirasa i Styksu [Paus. VIII 18.1].
Według Hezjoda żyła razem z Tyfonem w jaskini w w kraju Arimów (Arima) – poświadczonym także w Iliadzie [II 783], lokalizowanym w różnych miejscach, przeważnie w Cylicji lub na końcu świata.
Grecy znad Morza Czarnego byli jednak przekonani, że żyła w Scytii. Według ich opowieści, przekazanej przez Herodota [IV 7], gdy Herakles uprowadził woły Geriona, odwiedził także Scytię, kraj wtedy wciąż bezludny. Zasnął tam, a kiedy spał, jego konie zniknęły. Kiedy się obudził, wyruszył na ich poszukiwanie i zawędrował do kraju Hylaja. Znalazł tam w jaskini potworną Echidnę, którą spytał, czy wie, gdzie są jego konie. Echidna odpowiedziała, że ma je ona sama, ale nie odda ich, jeśli Herakles nie odbędzie z nią stosunku. Heros zgodził się, ale Echidna zwlekała z oddaniem mu koni, bo pragnęła jak najdłużej zatrzymać go przy sobie. Kiedy w końcu je zwróciła i odchodził, oświadczyła, że ma z nim troje synów. Spytała, co ma z nimi zrobić – osiedlić ich w bezludnej dotąd Scytii, czy odesłać. Herakles pozostawił jej swój pas ze złotą czarą i jeden z łuków, każąc osiedlić tego, kto będzie umieć ich używać, odesłać tego, kto nie będzie tego potrafił. Gdy dorośli, Echidna nadała synom imiona – Agatyrsos, Gelonos i Skytes. Jedynie Skytes potrafił używać łuku i pasa Heraklesa, osiadł więc w Scytii i został jej pierwszym królem, od którego wywodzą się wszyscy inni – odtąd królowie Scytów noszą czarę u pasa.
Według Apollodorosa [II 1.2] Echidna została zgładzona w czasie snu przez Argosa Panoptesa.
Potomstwo
O potwornym potomstwie Echidny zrodzonym ze związku z Tyfonem mówi wielu autorów – Hezjod [Theog. 307], Apollodoros [II 3.1–5., II 3.10–11, III 5.8], Hyginus [Fab. Praef.; Fab. 151]. Wymieniają oni:
- Chimerę
- dwugłowego psa Orthrosa
- stugłowego smoka Ladona, który strzegł jabłek Hesperyd
- smoka kolchidzkiego
- Sfinksa
- Cerbera
- Scyllę
- Gorgonę
- Hydrę Lernejską
- orła, który pożerał wątrobę Prometeusza
- Lwa Nemejskiego
Według Hezjoda Orthos zgwałcił własną matkę, a Sfinks i Lew Nemejski byli ich dziećmi.
Według wersji mieszkańców kolonii greckich nad Morzem Czarnym, Herakles przemierzając Scytię ze stadami Geriona spłodził z Echidny troje dzieci:
Bibliografia
- Smith, Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology
- Robert Graves, Mity greckie, Warszawa 1974