Chengde: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Luckas-bot (dyskusja | edycje)
m robot dodaje: da:Chengde
AlohaBOT (dyskusja | edycje)
m naprawa linków, zmiany kosmetyczne
Linia 57: Linia 57:
'''Chengde''' ([[język chiński|chiń.]] 承德, [[hanyu pinyin|pinyin]]: ''Chéngdé'', [[Język mandżurski|mandż.]] ''Jehol'', ''Dżehol'') - miasto we wschodnich [[Chińska Republika Ludowa|Chinach]], w prowincji [[Hebei]], w kotlinie śródgórskiej, na północny wschód od [[Pekin]]u. Około 3,6 mln. mieszkańców. Zachował się tu wpisane na [[lista światowego dziedzictwa UNESCO|listę światowego dziedzictwa]] [[UNESCO]] pozostałości po największych w Chinach ogrodach królewskich wraz z letnim pałacem [[dynastia Qing|dynastii Qing]], a także zespół świątyń [[buddyzm|buddyjskich]].
'''Chengde''' ([[język chiński|chiń.]] 承德, [[hanyu pinyin|pinyin]]: ''Chéngdé'', [[Język mandżurski|mandż.]] ''Jehol'', ''Dżehol'') - miasto we wschodnich [[Chińska Republika Ludowa|Chinach]], w prowincji [[Hebei]], w kotlinie śródgórskiej, na północny wschód od [[Pekin]]u. Około 3,6 mln. mieszkańców. Zachował się tu wpisane na [[lista światowego dziedzictwa UNESCO|listę światowego dziedzictwa]] [[UNESCO]] pozostałości po największych w Chinach ogrodach królewskich wraz z letnim pałacem [[dynastia Qing|dynastii Qing]], a także zespół świątyń [[buddyzm|buddyjskich]].


==Historia==
== Historia ==
Przez większą część swojej historii Chengde było niewielką mieściną. Rozwój miasta rozpoczął się dopiero w [[1703]] roku, kiedy cesarz [[Kangxi]] rozpoczął budowę letniego pałacu. W kolejnych latach Chengde pełniło funkcję siedziby rządu. Szczyt świetności miasta przypada na koniec wieku [[XVIII]], tj. czasy rządów cesarza [[Qianlong]]a, wnuka Kangxi. Powstało tu wówczas wiele replik budowli mniejszości narodowych, w tym replika [[Pałac Potala|Pałacu Potala]] (oryginalna budowla znajduje się w [[Lhasa|Lhasie]]). Zamysłem cesarza było, aby wysłannicy innych narodów czuli się pewnie.
Przez większą część swojej historii Chengde było niewielką mieściną. Rozwój miasta rozpoczął się dopiero w [[1703]] roku, kiedy cesarz [[Kangxi]] rozpoczął budowę letniego pałacu. W kolejnych latach Chengde pełniło funkcję siedziby rządu. Szczyt świetności miasta przypada na koniec wieku [[XVIII]], tj. czasy rządów cesarza [[Qianlong]]a, wnuka Kangxi. Powstało tu wówczas wiele replik budowli mniejszości narodowych, w tym replika [[Pałac Potala|Pałacu Potala]] (oryginalna budowla znajduje się w [[Lhasa|Lhasie]]). Zamysłem cesarza było, aby wysłannicy innych narodów czuli się pewnie.


Współcześnie Chengde straciło na znaczeniu, a działania w czasie [[rewolucja kulturalna|rewolucji kulturalnej]] doprowadziły do ruiny wiele tutejszych zabytków. Nierestaurowane pałace i świątynie zaczęły się rozsypywać, rozbito buddyjskie posągi, świątyniom zamurowano okna. Obecnie trwa stopniowa odbudowa historycznego kompleksu pod patronatem [[UNESCO]].
Współcześnie Chengde straciło na znaczeniu, a działania w czasie [[rewolucja kulturalna|rewolucji kulturalnej]] doprowadziły do ruiny wiele tutejszych zabytków. Nierestaurowane pałace i świątynie zaczęły się rozsypywać, rozbito buddyjskie posągi, świątyniom zamurowano okna. Obecnie trwa stopniowa odbudowa historycznego kompleksu pod patronatem [[UNESCO]].


==Zabytki==
== Zabytki ==


===Letni Pałac i ogrody królewskie===
=== Letni Pałac i ogrody królewskie ===
Letni Pałac Cesarski (避暑山庄, ''Bìshǔ Shānzhuāng'') otoczony jest 10-kilometrowym murem i leży wśród kompleksu 590 ha zaniedbanych dziś ogrodów. Około 90% powierzchni ogrodów zajmują jeziora, wzgórza, lasy i równiny ze sporadycznie poustawianymi pawilonami widokowymi. W północnej części parku cesarze oglądali pokazy [[łucznictwo|łucznictwa]] i [[jeździectwo|jeździectwa]], a także [[sztuczne ognie|ogni sztucznych]]. Odbywały się tu też pikniki dla książąt mniejszości narodowych. Na terenach przypominających mongolskie stepy, stawiano nawet [[jurta|jurty]].
Letni Pałac Cesarski (避暑山庄, ''Bìshǔ Shānzhuāng'') otoczony jest 10-kilometrowym murem i leży wśród kompleksu 590 ha zaniedbanych dziś ogrodów. Około 90% powierzchni ogrodów zajmują jeziora, wzgórza, lasy i równiny ze sporadycznie poustawianymi pawilonami widokowymi. W północnej części parku cesarze oglądali pokazy [[łucznictwo|łucznictwa]] i [[jeździectwo|jeździectwa]], a także [[sztuczne ognie|ogni sztucznych]]. Odbywały się tu też pikniki dla książąt mniejszości narodowych. Na terenach przypominających mongolskie stepy, stawiano nawet [[jurta|jurty]].


Tuż przy głównej bramie znajduje się Zheng Gong (正宫, ''Zhèng Gōng''; ''Pałac Frontowy''), kryjący główną salę tronową oraz Salę Prostoty i Szczerości zbudowaną z drewna ''[[Phoebe nanmu]]''. Działa tu muzeum, w którym obejrzeć można pamiątki po cesarzać, broń, stroje itp, a także kompletnie umeblowane sypialnie cesarskie.
Tuż przy głównej bramie znajduje się Zheng Gong (正宫, ''Zhèng Gōng''; ''Pałac Frontowy''), kryjący główną salę tronową oraz Salę Prostoty i Szczerości zbudowaną z drewna ''[[Phoebe nanmu]]''. Działa tu muzeum, w którym obejrzeć można pamiątki po cesarzać, broń, stroje itp, a także kompletnie umeblowane sypialnie cesarskie.
Na północno-zachodnim brzegu stawu na obszarze parku stoi Yun Yu Lou (云雨楼, ''Yún Yǔ Lóu''; ''Wieża Obłoków i Deszczu''), w której znajdował się kiedyś gabinet cesarski.
Na północno-zachodnim brzegu stawu na obszarze parku stoi Yun Yu Lou (云雨楼, ''Yún Yǔ Lóu''; ''Wieża Obłoków i Deszczu''), w której znajdował się kiedyś gabinet cesarski.


===Świątynie===
=== Świątynie ===
Osiem Świątyń Zewnętrznych (外八庙, ''Wàibā Miào''), położonych poza obrębem murów w odległości 3-5 km od głównej bramy, powstało w latach [[1750]]-[[1780]]. Większość z nich popadła w ruinę w czasie rewolucji kulturalnej, obecnie są odbudowywane. Całkowicie odbudowano świątynie Puren Si (溥仁寺, ''Pǔrén Sì'') w stylu chińskim i Shuxiang Si (殊像寺, ''Shūxiàng Sì'') w stylu szanghajskim. Inne ważniejsze świątynie w Chengde to:
Osiem Świątyń Zewnętrznych (外八庙, ''Wàibā Miào''), położonych poza obrębem murów w odległości 3-5 km od głównej bramy, powstało w latach [[1750]]-[[1780]]. Większość z nich popadła w ruinę w czasie rewolucji kulturalnej, obecnie są odbudowywane. Całkowicie odbudowano świątynie Puren Si (溥仁寺, ''Pǔrén Sì'') w stylu chińskim i Shuxiang Si (殊像寺, ''Shūxiàng Sì'') w stylu szanghajskim. Inne ważniejsze świątynie w Chengde to:
*Świątynia Doktryny Potaraka (普陀宗乘之庙, ''Pǔtuózōngchéngzhī Miào'') jest największą świątynią w Chengde. Zbudowano ją jako miniaturę [[Pałac Potala|Pałacu Potala]] w [[Lhasa|Lhasie]] dla uczczenia sześćdziesiątych urodzin cesarza [[Qianlong]]a. Świątynia była również miejscem zgromadzeń religijnych i fortecą. Na dziedzińcu stoją kolumny z inskrypcjami [[pismo chińskie|chińskimi]], [[pismo tybetańskie|tybetańskimi]], [[pismo mongolskie|mongolskimi]] i [[pismo mandżurskie|mandżurskimi]].
* Świątynia Doktryny Potaraka (普陀宗乘之庙, ''Pǔtuózōngchéngzhī Miào'') jest największą świątynią w Chengde. Zbudowano ją jako miniaturę [[Pałac Potala|Pałacu Potala]] w [[Lhasa|Lhasie]] dla uczczenia sześćdziesiątych urodzin cesarza [[Qianlong]]a. Świątynia była również miejscem zgromadzeń religijnych i fortecą. Na dziedzińcu stoją kolumny z inskrypcjami [[pismo chińskie|chińskimi]], [[pismo tybetańskie|tybetańskimi]], [[pismo mongolskie|mongolskimi]] i [[pismo mandżurskie|mandżurskimi]].
*Świątynia Sumeru, Pomyślności i Długowieczności (须弥福寿之庙, ''Xūmífúshòuzhī Miào'') wzorowana jest na świątyni w [[Xigazê]]. Została wzniesiona w mieszanym stylu chińsko-tybetańskim na cześć szóstego [[panczenlama|panczenlamy]] [[Lobsang Palden Yeshe]]go, który gościł tu w [[1781]] roku. W najwyższej części znajduje się pawilon ze złoconymi [[smok chiński|smokami]] z [[miedź|miedzi]] przy krawędzi dachu, a z tyłu [[stupa|pagoda]] z glazurowanymi dachówkami.
* Świątynia Sumeru, Pomyślności i Długowieczności (须弥福寿之庙, ''Xūmífúshòuzhī Miào'') wzorowana jest na świątyni w [[Xigazê]]. Została wzniesiona w mieszanym stylu chińsko-tybetańskim na cześć szóstego [[panczenlama|panczenlamy]] [[Lobsang Palden Yeshe]]go, który gościł tu w [[1781]] roku. W najwyższej części znajduje się pawilon ze złoconymi [[smok chiński|smokami]] z [[miedź|miedzi]] przy krawędzi dachu, a z tyłu [[stupa|pagoda]] z glazurowanymi dachówkami.
*Świątynia Powszechnego Spokoju (普宁寺, ''Pǔnìng Sì'') upamiętnia zwycięstwo cesarza Qianlonga nad [[Mongołowie|Mongołami]]. Mieści wysoki na 22 metry drewniany posąg [[Guanyin]] - bogini miłosierdzia. Posąg ma 42 ramiona, w każdym ręku znajduje się oko i instrument muzyczny. Cała budowla wzniesiona jest w stylu tybetańskim.
* Świątynia Powszechnego Spokoju (普宁寺, ''Pǔnìng Sì'') upamiętnia zwycięstwo cesarza Qianlonga nad [[Mongołowie|Mongołami]]. Mieści wysoki na 22 metry drewniany posąg [[Guanyin]] - bogini miłosierdzia. Posąg ma 42 ramiona, w każdym ręku znajduje się oko i instrument muzyczny. Cała budowla wzniesiona jest w stylu tybetańskim.
*Świątynia Rozprzestrzeniającego się Pokoju (安远庙, ''Ānyuǎn Miào'') jest wzorowana na [[Świątynia Gurza|Świątyni Gurza]] w [[Sinkiang]]u. Zachował się tylko jeden pawilon ze zniszczonymi, buddyjskimi [[fresk]]ami.
* Świątynia Rozprzestrzeniającego się Pokoju (安远庙, ''Ānyuǎn Miào'') jest wzorowana na [[Świątynia Gurza|Świątyni Gurza]] w [[Sinciang]]u. Zachował się tylko jeden pawilon ze zniszczonymi, buddyjskimi [[fresk]]ami.
*Świątynia Powszechnej Pomyślności (普乐寺, ''Pǔlè Sì'') została wzniesiona w [[1776]] roku dla wysłanników podbitych narodów, m.in. [[Kazachowie|Kazachów]]. W ostatnich latach została odnowiona. Na jej tyłach znajduje się Okrągły Pawilon, nawiązujący stylem architektonicznym do [[Świątynia Niebios|Świątyni Niebios]] w [[Pekin]]ie.
* Świątynia Powszechnej Pomyślności (普乐寺, ''Pǔlè Sì'') została wzniesiona w [[1776]] roku dla wysłanników podbitych narodów, m.in. [[Kazachowie|Kazachów]]. W ostatnich latach została odnowiona. Na jej tyłach znajduje się Okrągły Pawilon, nawiązujący stylem architektonicznym do [[Świątynia Niebios|Świątyni Niebios]] w [[Pekin]]ie.


==Galeria==
== Galeria ==
<gallery>
<gallery>
Grafika:Dafuosi.jpg|Świątynia Powszechnego Spokoju
Grafika:Dafuosi.jpg|Świątynia Powszechnego Spokoju
Linia 85: Linia 85:
Grafika:Chengde, China - 013.jpg|Architektura Chengde
Grafika:Chengde, China - 013.jpg|Architektura Chengde
</gallery>
</gallery>
==Bibliografia==
== Bibliografia ==
* {{cytuj książkę |nazwisko = | imię = | autor link = | tytuł = Praktyczny przewodnik:Chiny | wydawca = Wydawnictwo Pascal| miejsce = Bielsko-Biała | rok =2001 | strony = 209-212| isbn =}}
* {{cytuj książkę |nazwisko = | imię = | autor link = | tytuł = Praktyczny przewodnik:Chiny | wydawca = Wydawnictwo Pascal| miejsce = Bielsko-Biała | rok =2001 | strony = 209-212| isbn =}}


[[kategoria:Miasta w prowincji Hebei]]
[[Kategoria:Miasta w prowincji Hebei]]
[[Kategoria:Obiekty z listy dziedzictwa UNESCO w Chinach]]
[[Kategoria:Obiekty z listy dziedzictwa UNESCO w Chinach]]
[[Kategoria:Buddyzm chiński]]
[[Kategoria:Buddyzm chiński]]

Wersja z 10:48, 3 lip 2010

Szablon:Miasto zagranica infobox

Rezydencja górska z przyległymi świątyniami w Chengde[a]
Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
Ilustracja
{{{opis grafiki}}}
Państwo

{{{państwo}}}

Typ

kulturowe

Spełniane kryterium

ii, iv

Numer ref.

703

Region[b]

Azja i Pacyfik

Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę

{{{data wpisu}}}
na {{{sesja wpisu}}}. sesji

Dokonane zmiany

{{{dokonane zmiany}}}

Położenie na mapie brak
Mapa konturowa brak
Brak mapy: {{państwo dane {{{państwo}}} | mapa/core | wariant = {{{państwo}}} }}
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie świata
Mapa konturowa świata
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|}

Chengde (chiń. 承德, pinyin: Chéngdé, mandż. Jehol, Dżehol) - miasto we wschodnich Chinach, w prowincji Hebei, w kotlinie śródgórskiej, na północny wschód od Pekinu. Około 3,6 mln. mieszkańców. Zachował się tu wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO pozostałości po największych w Chinach ogrodach królewskich wraz z letnim pałacem dynastii Qing, a także zespół świątyń buddyjskich.

Historia

Przez większą część swojej historii Chengde było niewielką mieściną. Rozwój miasta rozpoczął się dopiero w 1703 roku, kiedy cesarz Kangxi rozpoczął budowę letniego pałacu. W kolejnych latach Chengde pełniło funkcję siedziby rządu. Szczyt świetności miasta przypada na koniec wieku XVIII, tj. czasy rządów cesarza Qianlonga, wnuka Kangxi. Powstało tu wówczas wiele replik budowli mniejszości narodowych, w tym replika Pałacu Potala (oryginalna budowla znajduje się w Lhasie). Zamysłem cesarza było, aby wysłannicy innych narodów czuli się pewnie.

Współcześnie Chengde straciło na znaczeniu, a działania w czasie rewolucji kulturalnej doprowadziły do ruiny wiele tutejszych zabytków. Nierestaurowane pałace i świątynie zaczęły się rozsypywać, rozbito buddyjskie posągi, świątyniom zamurowano okna. Obecnie trwa stopniowa odbudowa historycznego kompleksu pod patronatem UNESCO.

Zabytki

Letni Pałac i ogrody królewskie

Letni Pałac Cesarski (避暑山庄, Bìshǔ Shānzhuāng) otoczony jest 10-kilometrowym murem i leży wśród kompleksu 590 ha zaniedbanych dziś ogrodów. Około 90% powierzchni ogrodów zajmują jeziora, wzgórza, lasy i równiny ze sporadycznie poustawianymi pawilonami widokowymi. W północnej części parku cesarze oglądali pokazy łucznictwa i jeździectwa, a także ogni sztucznych. Odbywały się tu też pikniki dla książąt mniejszości narodowych. Na terenach przypominających mongolskie stepy, stawiano nawet jurty.

Tuż przy głównej bramie znajduje się Zheng Gong (正宫, Zhèng Gōng; Pałac Frontowy), kryjący główną salę tronową oraz Salę Prostoty i Szczerości zbudowaną z drewna Phoebe nanmu. Działa tu muzeum, w którym obejrzeć można pamiątki po cesarzać, broń, stroje itp, a także kompletnie umeblowane sypialnie cesarskie. Na północno-zachodnim brzegu stawu na obszarze parku stoi Yun Yu Lou (云雨楼, Yún Yǔ Lóu; Wieża Obłoków i Deszczu), w której znajdował się kiedyś gabinet cesarski.

Świątynie

Osiem Świątyń Zewnętrznych (外八庙, Wàibā Miào), położonych poza obrębem murów w odległości 3-5 km od głównej bramy, powstało w latach 1750-1780. Większość z nich popadła w ruinę w czasie rewolucji kulturalnej, obecnie są odbudowywane. Całkowicie odbudowano świątynie Puren Si (溥仁寺, Pǔrén Sì) w stylu chińskim i Shuxiang Si (殊像寺, Shūxiàng Sì) w stylu szanghajskim. Inne ważniejsze świątynie w Chengde to:

  • Świątynia Doktryny Potaraka (普陀宗乘之庙, Pǔtuózōngchéngzhī Miào) jest największą świątynią w Chengde. Zbudowano ją jako miniaturę Pałacu Potala w Lhasie dla uczczenia sześćdziesiątych urodzin cesarza Qianlonga. Świątynia była również miejscem zgromadzeń religijnych i fortecą. Na dziedzińcu stoją kolumny z inskrypcjami chińskimi, tybetańskimi, mongolskimi i mandżurskimi.
  • Świątynia Sumeru, Pomyślności i Długowieczności (须弥福寿之庙, Xūmífúshòuzhī Miào) wzorowana jest na świątyni w Xigazê. Została wzniesiona w mieszanym stylu chińsko-tybetańskim na cześć szóstego panczenlamy Lobsang Palden Yeshego, który gościł tu w 1781 roku. W najwyższej części znajduje się pawilon ze złoconymi smokami z miedzi przy krawędzi dachu, a z tyłu pagoda z glazurowanymi dachówkami.
  • Świątynia Powszechnego Spokoju (普宁寺, Pǔnìng Sì) upamiętnia zwycięstwo cesarza Qianlonga nad Mongołami. Mieści wysoki na 22 metry drewniany posąg Guanyin - bogini miłosierdzia. Posąg ma 42 ramiona, w każdym ręku znajduje się oko i instrument muzyczny. Cała budowla wzniesiona jest w stylu tybetańskim.
  • Świątynia Rozprzestrzeniającego się Pokoju (安远庙, Ānyuǎn Miào) jest wzorowana na Świątyni Gurza w Sinciangu. Zachował się tylko jeden pawilon ze zniszczonymi, buddyjskimi freskami.
  • Świątynia Powszechnej Pomyślności (普乐寺, Pǔlè Sì) została wzniesiona w 1776 roku dla wysłanników podbitych narodów, m.in. Kazachów. W ostatnich latach została odnowiona. Na jej tyłach znajduje się Okrągły Pawilon, nawiązujący stylem architektonicznym do Świątyni Niebios w Pekinie.

Galeria

Bibliografia

  • Praktyczny przewodnik:Chiny. Bielsko-Biała: Wydawnictwo Pascal, 2001, s. 209-212.