Neapol: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja nieprzejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 23:45, 13 sty 2006

Szablon:Włoska gmina infobox

Neapol (wł. Napoli, łac. Neapolis z gr. he nea polis, dosł. nowe miasto) to miasto w południowych Włoszech w Kampanii, której jest stolicą, a także ośrodkiem administracyjnym prowincji Neapol.
Neapol jest położony tarasowo nad Zatoką Neapolitańską (Morze Tyrreńskie) u podnóża Wezuwiusza.
W pobliżu Neapolu znajdują się:

wyspy Ischia i Capri leżące u wejścia do Zatoki Neapolitańską
półwysep Sorrento

Liczba mieszkańców: 993 386 (2004), a zespół miejski ponad 3 mln. Jest to trzecie pod względem zaludnienia miasto we Włoszech. Jest to też jedno z trzech miast włoskich posiadających metro.
W Neapolu i okolicach mieszkańcy posługują się osobnym dialektem neapolitańskim.
Neapol stanowi główny ośrodek gospodarczy, kulturalny i naukowy południowych Włoch. Jest to drugi co do wielkości przeładunków port we Włoszech.
W Neapolu znajduje się uniwersytet założony w roku 1224 oraz liczne szkoły wyższe i placówki naukowo-badawcze.
W mieście znajduje się ważny węzeł komunikacyjny, a także międzynarodowy port lotniczy Capodichino. Neapol jest licznie odwiedzany przez turystów z całego świata. Jest to miasto bardzo atrakcyjne pod względem turystycznym, nie bez przyczyny przyjęło się powiedzenie "Zobaczyć Neapol i umrzeć".

Związane z Neapolem:

pizza
lody włoskie
rodzaj włoskiej mafii - camorra

Historia

założony w VII wieku p.n.e. w miejscu wioski Partenope jako kolonia grecka Kyme potem nazywana Cumae
w roku 327 p.n.e. zdobyte przez Samnitów, a w roku 290 p.n.e przez Rzymian - Neapolis
Neapol stał się jednym z głównych ośrodków antycznego Rzymu
od VI wieku formalnie we władzy Bizancjum, faktycznie niezależne miasto
w roku 1139 podbity przez Normanów z Sycylii i przyłączony przez Rogera II do Królestwa Sycylii
od roku 1226 Neapol stolicą Królestwa Sycylii - panowanie Andegawenów
w XIV-XV wieku jeden z głównych ośrodków włoskiego renesansu, wywierającgo także wpływ na Hiszpanię
w roku 1442 Neapol zdobył król Aragonii Alfons V - panowanie Aragonii
w roku 1503 Neapol i królestwo Sycylii zostało pochłonięte przez Hiszpanię, a jego władcą był wicekról - panowanie Hiszpanii
od roku 1734 Neapol znajduje się pod panowaniem hiszpańskich Burbonów
w roku 1799 Napoleon I zdobył Neapol i utworzył Republikę Partenopejską, która upadła w lipcu 1799 roku
w roku 1806 powstało zależne od Francji Królestwo Neapolu, które w 1816 przekształciło się w Królestwo Obojga Sycylii
w XIX wieku ośrodek ruchów rewolucyjnych - powstania w latach 1820-21, 1848-49
w roku 1860 Neapol poddał się Giuseppe Garibaldiemu i wszedł w skład zjednoczonych Włoch
Neapol doznał poważnych zniszczeń w czasie II wojny światowej
okupowany przez wojska niemieckie od września 1943 roku, które zostały wyparte w wyniku powstania antyfaszystowskiego nazywanego "Cztery Dni Neapolu"

Zabytki

liczne muzea
- Museo Nazionale w którym znajdują się najcenniejsze znaleziska z Pompejów
- Museo di Capodimonte
- Galleria Nazionale
zamki średniowieczne
- Castel dell'Ovo (XII i XVI wiek)
- Castel Nuovo rozbudowany przez aragońskich władców Neapolu (XIII, XV, XVII wiek) z renesansowym bogato rzeźbionym łukiem triumfalnym Alfonsa V Aragońskiego oraz Kaplicą Palatyńską (Cappella Palatina)
liczne zabytkowe kościoły ciekawe architektonicznie
- S. Maria del Carmine (XIII, XVIII wiek)
- S. Domenico Maggiore (XIII, XVII wiek)
- S. Maria la Nova (XIII-XVI wiek)
- S. Giovanni a Carbonara (XIII-XVI wiek)
- S. Lorenzo (XIII, XVIII wiek)
- S. Agostino alla Zecca (XIV, XVII, XVIII wiek)
- S. Chiara (XIV i XVIII wiek, po wojnie odbudowany)
- S. Anna dei Lombardi zwany Monteoliveto (XV, XVI wiek)
- S.S. Severino e Sossio (XV, XVI wiek)
- S. Maria Donnaregina (Kościół barokowy - XVII wiek)
- Gerolomini (Kościół barokowy - XVI, XVII wiek)
- S. Filippo Neri (XVI-XVIII wiek)
- S. Annunziata (XVIII wiek)
- S. Francesco di Paolo (1817-46)
- S. Giacomo degli Spanoli (Kościół renesansowy - XVI wiek)
- Gesù Nuovo (Kościół renesansowy - XVI, XVII wiek)
gotycka katedra (XIII-XV wiek) z kaplicą św. Januarego
pałace
- Palazzo di Capodimonte (pałac barokowy - XVIII wiek) z Nazionale Galleria di Capodimonte kolekcje malarstwa malarstwa (Mantegna, Tycjan i inni)
- Palazzo Cuomo (pałac renesansowy - XV wiek)
- Palazzo Gravina (pałac renesansowy XV wiek)
- Palazzo Salerno (pałac barokowy - XVIII wiek)
- Palazzo Reale (królewski pałac barokowy - XVII-XIX wiek)
kartuz (Certosa di S. Martino)
katakumby rzymskie (di San Gennaro, di San Gaudioso)
Pompeje - odkrycia archeologiczne
Campi Flegrei, Solfatara

UNESCO wpisało zabytkową część Neapolu na listę światowego dziedzictwa kulturalnego i przyrodniczego.

Słynni Neapolitanczycy

Linki zewnętrzne

Naples, Italy Virtual reality movies and photo gallery
Strona internetowa samorządu lokalnego w Neapolu (w języku włoskim)
Nieoficjalna strona internetowa miasta Neapol (w języku włoskim)
Szlaki turystyczne w Neapolu (w języku polskim)

Szablon:Link FA

@@ Linia 25: / Linia 25: @@
 * wyspy [[Ischia]] i [[Capri]] leżące u wejścia do Zatoki Neapolitańską
 * [[Sorrento (półwysep)|półwysep Sorrento]]
-Liczba mieszkańców: 993&nbsp;386 (2004), a zespół miejski ponad 3 mln. Jest to trzecie pod względem zaludnienia miasto we Włoszech.
+Liczba mieszkańców: 993&nbsp;386 (2004), a zespół miejski ponad 3 mln. Jest to trzecie pod względem zaludnienia miasto we Włoszech. Jest to też jedno z trzech miast włoskich posiadających metro.
 <br>W Neapolu i okolicach mieszkańcy posługują się osobnym dialektem neapolitańskim.
 <br>Neapol stanowi główny ośrodek gospodarczy, kulturalny i naukowy południowych Włoch. Jest to drugi co do wielkości przeładunków port we Włoszech.