Order Oranje-Nassau

Order Oranje-Nassau

Awers Krzyża Oficerskiego (wersja cywilna)
Awers Krzyża Kawalerskiego z Mieczami (wersja wojskowa)
Baretka
Ustanowiono	4 kwietnia 1892

Order Oranje-Nassau (nl.: De Orde van Oranje-Nassau) – odznaczenie Królestwa Niderlandów za zasługi cywilne i wojskowe, nadawane od 1892.

Historia

Po śmierci ostatniego męskiego potomka dynastii orańskiej Wilhelma III, króla Niderlandów i wielkiego księcia Luksemburga, tron Niderlandów przeszedł na jego nieletnią córkę Wilhelminę, w której imieniu rządy sprawowała matka, królowa-wdowa Emma. Unia personalna między Holandią a Luksemburgiem została rozwiązana, gdyż konstytucja Wielkiego Księstwa nie dopuszczała wówczas następstwa tronu kobiet, i monarchia niderlandzka straciła prawo nadawania luksemburskiego orderu Dębowej Korony. Jako substytut regentka Emma ustanowiła 4 kwietnia 1892 w imieniu córki order Oranje-Nassau.

Order może być nadawany i Holendrom i cudzoziemcom za szczególne zasługi wobec głowy państwa lub społeczeństwa i posiada pięć klas według znanego schematu Legii Honorowej (od Wielkiego Krzyża do Krzyża Kawalerskiego) plus dodatkowo trzy tzw. Medale Honoru, Eremedaille (złoty, srebrny i brązowy). W 1994 medale zastąpiono VI. Klasą orderu, zwaną Lid (członek). W precedencji holenderskich odznaczeń znajduje się na 7. miejscu.

Insygnia

Gwiazda orderowa II klasy

Insygnia orderu to oznaka I–VI klasy i gwiazdy I. i II. klasy. Oznaką jest emaliowany na niebiesko krzyż maltański z białą bordiurą. Medalion środkowy awersu ukazuje lwa z godła państwowego Niderlandów, otoczonego napisem Je maintiendrai (fr. :Utrzymam (prawa i swobody ludności Niderlandów). Na medalionie rewersu oznaki widnieje ukoronowany monogram W (królowej Wilhelminy) otoczony napisem w języku niderlandzkim God zij met ons (Niech Bóg będzie z nami). Krzyż orderowy nadawany za zasługi cywilne ma między swymi ramionami zielony wieniec laurowy, a krzyż dla wojskowych dwa skrzyżowane miecze. Wszystkie oznaki oprócz V. I VI. klasy (srebrnych) są złocone.

Gwiazda I. klasy jest srebrna, ośmiopromiennna i ukazuje w środku medalion awersu oznaki, gwiazda II. klasy ma kształt rombu z takim samym medalionem. Przy dekoracjach wojskowych pod medalion podłożone są skrzyżowane złote miecze. Order nie posiada kollany. Zawieszką jest złota lub srebrna korona królewska. Order noszony jest na pomarańczowej wstążce z obustronnymi niebiesko-białymi bordiurami (barwy dynastii orańskiej).

Baretki Orderu Oranje-Nassau
I Klasa Ridder Grootkruis Rycerz/Kawaler Krzyża Wielkiego	II Klasa Grootofficier Wielki Oficer	III Klasa Commandeur Komandor	IV Klasa Officier Oficer
V Klasa (do 1994) Ridder Rycerz/Kawaler	V Klasa (od 1994) Ridder Rycerz/Kawaler	VI Klasa (od 1994) Lid Członek
	Złoty Medal Honoru Gouden Eremedaille (1892–1994)	Srebrny Medal Honoru Zilveren Eremedaille (1892–1994)	Brązowy Medal Honoru Bronzen Eremedaille (1892–1994)

Bibliografia

• Paul Hieronymussen, Orders, Medals and Decorations of Britain and Europe in Colour, London 1978
• Orde van Oranje-Nassau. onderscheidingen.nl. [dostęp 7 czerwca 2010]. (niderl.).zły zapis daty dostępu