Bolid: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m lit.
poprawa linków, drobne redakcyjne
Linia 3: Linia 3:
'''Bolid''' – [[meteor]] o jasności większej niż –4[[Wielkość gwiazdowa|<sup>m</sup>]], czyli jaśniejszy niż [[Wenus]].
'''Bolid''' – [[meteor]] o jasności większej niż –4[[Wielkość gwiazdowa|<sup>m</sup>]], czyli jaśniejszy niż [[Wenus]].


Zjawiska bolidu są bardzo rzadkie, ponieważ powstają wtedy, gdy przez [[atmosfera|atmosferę]] przechodzi obiekt nie tak mały jak w przypadku zwykłego meteoru (czyli przeważnie wielkości ziarnka piasku), lecz większy, często kilku- lub kilkunastocentymetrowy. Kiedy tak duży obiekt wpada w atmosferę [[Ziemia|Ziemi]] (co zwykle dzieje się przy prędkości kilkudziesięciu kilometrów na sekundę), jego powierzchnia nagrzewa się do temperatury kilku tysięcy stopni. Wbrew powszechnej opinii, powodem wzrostu temperatury jest silne sprężanie [[powietrze|powietrza]] tuż przed czołem bolidu, a nie samo tarcie. Bolid zaczyna świecić jasno, jego przelotowi niejednokrotnie towarzyszy [[grom dźwiękowy]], ponadto należy zaznaczyć, że tak duże obiekty czasem nie podlegają całkowitemu spaleniu i jego część (lub części) spada na Ziemię w postaci [[meteoryt]]u. Bolidy czasami towarzyszą bardzo aktywnym rojom meteorów (np. [[Perseidy|Perseidom]] czy [[Geminidy|Geminidom]]), niejednokrotnie pojawiają się jednak zupełnie nieoczekiwanie. Każde zjawisko bolidu jest wyjątkowe i może dostarczyć bardzo ważnych danych dla profesjonalnych astronomów. Stąd każdy zaobserwowany bolid powinien być szczegółowo opisany i zgłoszony do odpowiedniej organizacji zajmującej się gromadzeniem tego typu danych (np. PFN – Polish Fireball Network zrzeszony w [[Pracownia Komet i Meteorów|Pracowni Komet i Meteorów]], lub też [[International Meteor Organization]]).
Zjawiska bolidu są bardzo rzadkie, ponieważ powstają wtedy, gdy przez [[atmosfera|atmosferę]] przechodzi obiekt nie tak mały, jak w przypadku zwykłego meteoru (czyli przeważnie wielkości ziarnka piasku), lecz większy, często kilku- lub kilkunastocentymetrowy.
Kiedy tak duży obiekt wpada w atmosferę [[Ziemia|Ziemi]] (co zwykle dzieje się przy prędkości kilkudziesięciu kilometrów na sekundę), jego powierzchnia nagrzewa się do temperatury kilku tysięcy stopni. Wbrew powszechnej opinii, powodem wzrostu temperatury jest silne sprężanie [[powietrze|powietrza]] tuż przed czołem bolidu, a nie samo tarcie. Bolid zaczyna świecić jasno, jego przelotowi niejednokrotnie towarzyszy [[grom dźwiękowy]].
Ponadto należy zaznaczyć, że tak duże obiekty czasem nie podlegają całkowitemu spaleniu i jego część (lub części) spada na Ziemię w postaci [[meteoryt]]u. Bolidy czasami towarzyszą bardzo aktywnym rojom meteorów (np. [[Perseidy|Perseidom]] czy [[Geminidy|Geminidom]]), niejednokrotnie pojawiają się jednak zupełnie nieoczekiwanie.
Każde zjawisko bolidu jest wyjątkowe i może dostarczyć bardzo ważnych danych dla profesjonalnych astronomów. Stąd każdy zaobserwowany bolid powinien być szczegółowo opisany i zgłoszony do odpowiedniej organizacji, zajmującej się gromadzeniem tego typu danych (np. PFN – Polish Fireball Network zrzeszony w [[Pracownia Komet i Meteorów|Pracowni Komet i Meteorów]], lub też [[International Meteor Organization]]).


== Podział ==
== Podział ==
Linia 10: Linia 15:
* '''bolidy dzienne'''
* '''bolidy dzienne'''
* '''superbolidy''' (powyżej –15[[Wielkość gwiazdowa|<sup>m</sup>]])
* '''superbolidy''' (powyżej –15[[Wielkość gwiazdowa|<sup>m</sup>]])
Różnią się one od siebie jasnością. Bolidy przekraczają jasność -4[[Wielkość gwiazdowa|<sup>m</sup>]]. Bolid dzienny, jak sama nazwa mówi, widoczny jest w dzień. Superbolid ma jasność przekraczającą -15[[Wielkość gwiazdowa|<sup>m</sup>]], więc jest o wiele jaśniejszy od [[Księżyc]]a w pełni (-12,74[[Wielkość gwiazdowa|<sup>m</sup>]]). Niektórym bolidom towarzyszą efekty akustyczne, najczęściej przypominające grzmot lub pisk opon.
Różnią się one od siebie jasnością. Bolidy przekraczają jasność -4[[Wielkość gwiazdowa|<sup>m</sup>]]. Bolid dzienny, jak sama nazwa wskazuje, widoczny jest w dzień. Superbolid ma jasność przekraczającą -15[[Wielkość gwiazdowa|<sup>m</sup>]], więc jest o wiele jaśniejszy od [[Księżyc]]a w pełni (-12,74[[Wielkość gwiazdowa|<sup>m</sup>]]). Niektórym bolidom towarzyszą efekty akustyczne, najczęściej przypominające grzmot lub pisk opon.


== Linki zewnętrzne ==
== Linki zewnętrzne ==
* [http://pfn.pkim.org/?q=pl/node Pracownia Komet i Meteorów]
* [http://www.pkim.org/ Pracownia Komet i Meteorów] (strona zawiera [http://www.pkim.org/?q=pl/dziennik_bolidow_nad_polska archiwum rejestracji bolidów])
* [http://pfn.pkim.org/ Polska Sieć Bolidowa]


[[Kategoria:Meteoroidy]]
[[Kategoria:Meteoroidy]]

Wersja z 16:24, 6 lis 2010

Bolid

Bolidmeteor o jasności większej niż –4m, czyli jaśniejszy niż Wenus.

Zjawiska bolidu są bardzo rzadkie, ponieważ powstają wtedy, gdy przez atmosferę przechodzi obiekt nie tak mały, jak w przypadku zwykłego meteoru (czyli przeważnie wielkości ziarnka piasku), lecz większy, często kilku- lub kilkunastocentymetrowy. Kiedy tak duży obiekt wpada w atmosferę Ziemi (co zwykle dzieje się przy prędkości kilkudziesięciu kilometrów na sekundę), jego powierzchnia nagrzewa się do temperatury kilku tysięcy stopni. Wbrew powszechnej opinii, powodem wzrostu temperatury jest silne sprężanie powietrza tuż przed czołem bolidu, a nie samo tarcie. Bolid zaczyna świecić jasno, jego przelotowi niejednokrotnie towarzyszy grom dźwiękowy.

Ponadto należy zaznaczyć, że tak duże obiekty czasem nie podlegają całkowitemu spaleniu i jego część (lub części) spada na Ziemię w postaci meteorytu. Bolidy czasami towarzyszą bardzo aktywnym rojom meteorów (np. Perseidom czy Geminidom), niejednokrotnie pojawiają się jednak zupełnie nieoczekiwanie.

Każde zjawisko bolidu jest wyjątkowe i może dostarczyć bardzo ważnych danych dla profesjonalnych astronomów. Stąd każdy zaobserwowany bolid powinien być szczegółowo opisany i zgłoszony do odpowiedniej organizacji, zajmującej się gromadzeniem tego typu danych (np. PFN – Polish Fireball Network zrzeszony w Pracowni Komet i Meteorów, lub też International Meteor Organization).

Podział

Bolidy dzielimy na 3 grupy:

  • bolidy
  • bolidy dzienne
  • superbolidy (powyżej –15m)

Różnią się one od siebie jasnością. Bolidy przekraczają jasność -4m. Bolid dzienny, jak sama nazwa wskazuje, widoczny jest w dzień. Superbolid ma jasność przekraczającą -15m, więc jest o wiele jaśniejszy od Księżyca w pełni (-12,74m). Niektórym bolidom towarzyszą efekty akustyczne, najczęściej przypominające grzmot lub pisk opon.

Linki zewnętrzne