Dżelada brunatna: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
grafika |
|||
Linia 33: | Linia 33: | ||
=== Ekologia i rozród === |
=== Ekologia i rozród === |
||
Dżelady żywią się trawą, a przy jej niedoborze innymi roślinami, owocami i kwiatami. Żyją w grupach rodzinnych, które na czas żerowania łączą się w większe [[Stado|stada]] liczące do |
Dżelady żywią się trawą, a przy jej niedoborze innymi roślinami, owocami i kwiatami. Żyją w grupach rodzinnych, które na czas żerowania łączą się w większe [[Stado|stada]] liczące do 800 osobników. Grupa rodzinna złożona jest z jednego samca i kilku samic z młodymi. Dżelady śpią na skalnych półkach. Ciąża trwa 5-6 miesięcy. Długość życia w warunkach naturalnych nie jest znana. W niewoli odnotowano osobnika, który żył ponad 30 lat. |
||
=== Podgatunki === |
=== Podgatunki === |
Wersja z 16:50, 13 lis 2010
{{{nazwa łacińska}}}[1] | |
{{{zoolog}}} | |
[[Plik:{{{grafika}}}|240x240px|alt=Ilustracja|]] | |
Systematyka | |
Domena | |
---|---|
Królestwo |
Dżelada, dżelada brunatna (Theropithecus gelada) – małpa wąskonosa z rodziny makakowatych, jedyny przedstawiciel rodzaju Theropithecus I. Geoffroy Saint-Hilaire, 1843.
Występowanie
Obecny zasięg występowania dżelady obejmuje wyżyny i góry północno-zachodniej Etiopii i Erytrei. Najliczniej występuje w Parku Narodowym Semien w Etiopii. Większość dżelad jest spotykana na wysokościach 2000-5000 m n.p.m. Dawniej były szeroko rozprzestrzenione w Afryce.
Wygląd
Z przodu długie włosy tworzą rodzaj płaszcza, skóra na piersi i gardzieli nieowłosiona, czerwona, o zabarwieniu i wyglądzie zależnym od cyklu płciowego samicy. U samców występuje bujna grzywa.
Ekologia i rozród
Dżelady żywią się trawą, a przy jej niedoborze innymi roślinami, owocami i kwiatami. Żyją w grupach rodzinnych, które na czas żerowania łączą się w większe stada liczące do 800 osobników. Grupa rodzinna złożona jest z jednego samca i kilku samic z młodymi. Dżelady śpią na skalnych półkach. Ciąża trwa 5-6 miesięcy. Długość życia w warunkach naturalnych nie jest znana. W niewoli odnotowano osobnika, który żył ponad 30 lat.
Podgatunki
Dotychczas opisano dwa podgatunki dżelady:
- Theropithecus gelada gelada
- Theropithecus gelada obscurus
Prawdopodobnie wzdłuż rzeki Uebi Szebelie istnieje jeszcze jeden, nieopisany naukowo podgatunek[2].
Zagrożenia
Gatunek był uważany za bliski zagrożenia wyginięciem (dawna kategoria LR/nt w klasyfikacji IUCN), głównie z powodu polowań i ograniczania siedlisk. Obecnie nie jest tak liczny jak w latach 70. XX wieku, ale nadal dość szeroko rozprzestrzeniony i stosunkowo liczny.
- ↑ {{{nazwa łacińska}}}, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ Theropithecus gelada, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
<ref>
o nazwie „stopień”, zdefiniowany w <references>
, nie był użyty wcześniej w treści.Bibliografia
- Hiller, C.: Theropithecus gelada. (On-line), Animal Diversity Web, 2000. [dostęp 18 maja 2008]. (ang.).
- Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Theropithecus gelada. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 31 grudnia 2008]
- Zwierzęta : encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 114. ISBN 83-01-14344-4.