Rzeszowiacy: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
edit |
→Zobacz też: sekcja |
||
| Linia 19: | Linia 19: | ||
Na początku XX wieku grupa charakteryzowała się tradycyjnym [[strój ludowy|strojem ludowym]], gwarą i rzemiosłem oraz przede wszystkim bogatą i częstokroć monumentalną architekturą domów [[Domy przysłupowe|konstrukcji przysłupowej]]<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.wrota.podkarpackie.pl/pl/kultura/mniejszosci/etnograf|tytuł=Grupy etnograficzne|data=2007-01-03|opublikowany=Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego|data dostępu=2010-10-24}}</ref>. |
Na początku XX wieku grupa charakteryzowała się tradycyjnym [[strój ludowy|strojem ludowym]], gwarą i rzemiosłem oraz przede wszystkim bogatą i częstokroć monumentalną architekturą domów [[Domy przysłupowe|konstrukcji przysłupowej]]<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.wrota.podkarpackie.pl/pl/kultura/mniejszosci/etnograf|tytuł=Grupy etnograficzne|data=2007-01-03|opublikowany=Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego|data dostępu=2010-10-24}}</ref>. |
||
==Historia== |
|||
W roku [[1582]] kronikarz [[Maciej Stryjkowski]] napisał m.in., że niemieccy chłopi osadzeni pod [[Przeworsk]]iem, [[Przemyśl]]em, [[Sanok]]iem, i [[Jarosław]]iem są "dobrymi rolnikami"<ref>[[Maciej Stryjkowski]]. "Kronika polska, litewska, etc." [[1582]]. Zbiór dziejopisów polskich. t.II. Warszawa. [[1766]]. str. 399</ref>. Pięćdziesiąt lat później, roku [[1632]] podobną opinię wyraził [[Szymon Starowolski]] w dziele Polonia: |
|||
{{CytatD| |
|||
''Następnie idzie [[Łańcut]] (...) i [[Rzeszów]] (...); mleka tu i płócien lnianych wielka jest zwykle obfitość, ponieważ wioski na całym tym obszarze zamieszkują potomkowie niemieckiego plemienia, wzięci na jakiejś wojnie przez Kazimierza Wielkiego, króla Polski, lub sprowadzeni z Saksonii, z dziećmi i żonami, aż w te okolice. Ci przeto o bydło i uprawę lnu troszczą się wielce i w porze jarmarków tak do innych okolicznych miast wymieniane towary zwożą na sprzedaż, jak przede wszystkim do Rzeszowa i Jarosławia '' |
|||
|[[Szymon Starowolski]], ''Polska albo opisanie położenia Królestwa Polskiego''; Kraków [[1976]] (przekład A. Piskadło) |
|||
|width=x% |
|||
|align=left/center/right |
|||
|text=left/center/right |
|||
}} |
|||
=== Zobacz też === |
=== Zobacz też === |
||
Wersja z 18:50, 30 gru 2010
| Język | |
|---|---|
| Grupa |
Rzeszowiacy – grupa etnograficzna ludności polskiej zamieszkująca obszar u podnóża Kotliny Sandomierskiej, okolice miast: Łańcut, Przeworsk, Ropczyce, Rzeszów. Jest to ludność pogranicza kulturowego[1], stanowiąca bezpośrednie przedłużenie na wschód grup małopolskich. Jednakże Rzeszowiacy rozwinęli własną odrębność kulturową[2][3].
Rzeszowiacy stanowią od dawna osiadłą ludność polską zachodniej części dawnego województwa ruskiego. Od zachodu zaznacza się bardzo wyraźna granica etnograficzna między Rzeszowiakami a Sandomierzanami, która prawie w całości pokrywała się z granicą dawnych województw sandomierskiego i ruskiego. Jan Stanisław Bystroń twórca określenia tej grupy wskazywał, że nazwa Rzeszowiacy jest może zbyt lokalna, jednak ogólniejszej nie znaleziono[2][3].
Na początku XX wieku grupa charakteryzowała się tradycyjnym strojem ludowym, gwarą i rzemiosłem oraz przede wszystkim bogatą i częstokroć monumentalną architekturą domów konstrukcji przysłupowej[4].
Historia
W roku 1582 kronikarz Maciej Stryjkowski napisał m.in., że niemieccy chłopi osadzeni pod Przeworskiem, Przemyślem, Sanokiem, i Jarosławiem są "dobrymi rolnikami"[5]. Pięćdziesiąt lat później, roku 1632 podobną opinię wyraził Szymon Starowolski w dziele Polonia: Szablon:CytatD
Zobacz też
- ↑ "W południowej części grupy Sandomierskiej zaznaczają się różnice kulturowe między mieszkańcami dolnych a środkowych dorzeczy Dunajca, Wisłoki i Wisłoka. Na południu zaznaczają się np. wpływy kolonistów Sasów na terenie zwanym przez sąsiadów "Na głuchoniemcach" od Pilzna i Gorlic aż poza Wisłok. Po lewej stronie Wisły aż po Radom siedzą Sandomierzanie." [w:] Wiedza o Polsce. Etnografia Polski. t. 3. 1931. str. 202
- ↑ a b Jan Stanisław Bystroń: Ugrupowanie etniczne ludu polskiego. Kraków: Orbis, 1925, s. 9, 17.
- ↑ a b Jan Stanisław Bystroń: Etnografia Polski. Poznań: Spółdzielnia Wydawnicza "Czytelik", 1947, s. 32.
- ↑ Grupy etnograficzne. Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego, 2007-01-03. [dostęp 2010-10-24].
- ↑ Maciej Stryjkowski. "Kronika polska, litewska, etc." 1582. Zbiór dziejopisów polskich. t.II. Warszawa. 1766. str. 399
<ref> o nazwie „stopień”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.