Odwzorowanie Gaussa-Krügera

Odwzorowanie Gaussa-Krügera – odwzorowanie kartograficzne pasów południkowych na pobocznicę walca stycznego do południka środkowego (osiowego) każdego odwzorowywanego pasa. Jest to zatem wiernokątne, walcowe, poprzeczne odwzorowanie elipsoidy. Każdy pas odwzorowuje się oddzielnie. Odwzorowanie to opracowano w 1912.

Po rozwinięciu walca na płaszczyznę:

• południk styczności (osiowy) wyznacza oś X
• równik wyznacza oś Y

W odwzorowaniu Gaussa-Krügera wiernie odwzorowuje się tylko południk styczności (osiowy). Oddalanie się od takiego południka powoduje wzrost zniekształceń. Dla Polski w Układzie 2000 zastosowano cztery strefy odwzorowawcze – każda ze swoim południkiem styczności:

• szczeciński (południk styczności 15°E) – strefa 5
• bydgoski (południk styczności 18°E) – strefa 6
• warszawski (południk styczności 21°E) – strefa 7
• białostocki (południk styczności 24°E) – strefa 8

W oparciu o to odwzorowanie obowiązują w Polsce od 1 stycznia 2010 w ramach państwowego systemu odniesień przestrzennych dwa układy współrzędnych płaskich prostokątnych (geodezyjnych):

1. Układ współrzędnych 2000 – powstał w wyniku zastosowania odwzorowania Gaussa-Krügera dla elipsoidy GRS 80 i stosowany jest w opracowaniach wielkoskalowych (np. mapa zasadnicza) ze względu na małe zniekształcenia w odwzorowaniu wynikające z przyjęcia czterech stref o szerokości 3° (cztery niezależne układy współrzędnych).
2. Układ współrzędnych 1992 – stosowany dla map topograficznych w małych skalach ze względu na duże zniekształcenia wynikające z przyjęcia jednego pasa o szerokości 10°.

Zobacz też

• Układ wysokości Kronsztad
• Układ współrzędnych 1965
• Układ UTM