VHS

Działanie VHS

Jeden z pierwszych magnetowidów VHS z 1981 roku

Wierzchnia strona kasety typu VHS

Plik:Vhs cassette bottom.jpg

Spodnia strona kasety typu VHS

Kaseta wideo, system VHS

Wierzchnia strona kasety typu VHS

Plik:VHSC.jpg

Kaseta VHS-C

Kamera wideo Amstrad VMC100 standardu VHSC

VHS (ang. Video Home System, czasami błędnie rozwijany jako Vertical Helical Scan, co jest określeniem systemu zapisu) – w latach osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych popularny standard zapisu i odtwarzania kaset wideo przeznaczony dla rynku konsumenckiego.

Historia

System został opracowany przez firmę JVC w roku 1976. Pierwszym magnetowidem tego systemu produkowanym seryjnie był JVC HR-3300 zaprezentowany w połowie 1976 roku. W latach osiemdziesiątych VHS wygrał walkę o prymat na rynku z konkurencyjnymi formatami Betamax (opracowanym przez Sony) oraz video 2000 (Philips), które były bardziej zaawansowane technologicznie. O zwycięstwie formatów zadecydowała niska cena VHS oraz błędy w polityce firmy SONY, która kupując pod koniec lat 80. licencje na VHS zaprzestała promocji Betamaxa, oraz zakazując wydawania na swoim nośniku filmów pornograficznych, które na VHS były ogólnie dostępne.

Z dniem 28 października 2008 firma JVC zakończyła produkcję uprzednio nagranych nośników VHS dla dystrybutorów filmowych. Produkowała je jako ostatnia. Powodem zakończenia produkcji było wyparcie popularnych "kaset" przez płytę DVD. Już w 2001 r. więcej filmów sprzedano na nowoczesnych nośnikach cyfrowych niż kasetach wideo z lat 80. i 90. XX w. Nadal istnieje ogromna kolekcja niewydanych na nośnikach cyfrowych programów telewizyjnych, a dostępnych na taśmach wideo. Wciąż również produkowane są czyste nośniki VHS.

Dane techniczne

Rozdzielczość pozioma obrazu w formacie VHS wynosi 240 linii, a w odmianie HQ - 250 linii. Wymiary kasety w mm 188 × 104 × 25, czas zapisu maks. 300 minut (istnieje możliwość podwojenia i potrojenia ze stratą jakości), długość taśmy magnetycznej to ok. 400 metrów (Na pudełku z kasetą firmy Polaroid która trwa 195 minut widnieje informacja 279m). Produkuje lub produkowano puste kasety o długości 30,45,60,90,120,135,180,195,240,300 minut. Używano również innych kaset o nietypowej długości na potrzeby wydawanych filmów np.: 105 minutowe. Takie kasety zwykle nie były dostępne jako "czyste" Ciekawostką jest to że wszystkie kasety nagrywane w standardzie PAL umożliwiały na nagranie dłużej ilości czasu niż deklarowany czas nagrania, zwykle było to o ok 7% deklarowanego czasu. W przypadku takiego samego nagrania w formacie NTSC deklarowana wartość była zgodna z faktycznym czasem nagrania.

W formacie VHS fonia zapisywana jest wzdłuż taśmy przy krawędzi; przy przesuwie 2,34 cm/sek uzyskuje pasmo 80 Hz—10 kHz. Wobec wymagań polepszania jakości dźwięku opracowano w latach 80. sposób zapisu na poziomie hi-fi dodatkowymi głowicami wirującymi w głębszej warstwie taśmy tzw. multipleks głębokościowy. Skos ścieżek audio jest inny od skosu ścieżek video, co uniemożliwia zakłócenia między nimi. Osiągnięte pasmo: 20 Hz—20 kHz, dynamika powyżej 90 dB. Magnetowidy tego typu oznaczone są VHS hi-fi, mają minimum 4 głowice na bębnie wizyjnym (2 video + 2 audio).

Pokrewne formaty

S-VHS

Istnieje także format S-VHS (Super-VHS) opracowany na bazie VHS, zapisujący jednak sygnał na wyższej częstotliwości, a więc kompatybilny z VHS tylko w jedną stronę. Oznacza to, kasety nagrane w S-VHS można odtwarzać jedynie na magnetowidach S-VHS, lub specjalnie w tym celu zaprojektowanych magnetowidach VHS, natomiast kasety VHS można odtwarzać na wszystkich magnetowidach i odtwarzaczach VHS i S-VHS. Sygnał w magnetowidach S-VHS na wyjściu rozdzielony jest na dwie składowe: luminancję (informacja o jasności) i chrominancję (informacja o kolorze), dzięki czemu barwy są lepiej reprodukowane a rozdzielczość przewyższa 400 linii. W formacie S-VHS standardowo dźwięk zapisywany jest na poziomie hi-fi. Modele najwyższej klasy 7-głowicowe posiadają dodatkową głowicę kasującą (4 video + 2 audio + 1 flying erase head).

VHS-C

Kompatybilny ze standardowym VHS jest mikro format VHS-C, który po załadowaniu do kasety matki jest odtwarzany w standardowym magnetowidzie VHS. Pracująca na mniejszych kasetach pochodna VHS znalazła zastosowanie w domowych kamerach video. Analogicznie opracowano kamery S-VHS-C.

D-VHS

Istnieje także odmiana D-VHS (Digital VHS, początkowo Data VHS), oparta o kasety o takich samych właściwościach jak S-VHS, jednak od czasu ekspansji DVD jest produktem kolekcjonerskim. Format ten zapewnia dobrą jakość obrazu cyfrowego na poziomie 500 linii przy bardzo długim czasie nagrywania na kasecie: nawet do kilkunastu godzin obrazu cyfrowego przyzwoitej jakości, lub kilkudziesięciu godzin przy jakości VHS (ok. 250 linii). Fenomen tych magnetowidów to także jakość nagrań analogowych VHS na poziomie 300 linii oraz możliwość rejestracji cyfrowo w formacie HDTV (High Definition TV) w rozdzielczości 1080 linii - jeżeli strumień danych nie przekracza 14,1 Mbit/s na jednej czterogodzinnej kasecie E-240 S-VHS mieści się ok. 5,75 godziny video w jakości wielokrotnie przekraczającej standard DVD. To wszystko przy możliwości bezstratnego kopiowania i zgrywania, którą zapewnia technologia cyfrowa. System wręcz idealny, jednak mniej wygodny od płyty DVD, co prawdopodobnie zdecydowało o jego rynkowej przegranej.

Następca standardu

Standard VHS został zastąpiony przez S-VHS, obecnie oba wyszły już z użycia, ustępując miejsca DVD.

Galeria

• 
  Praca bębna wizyjnego
• 
  Rozmiary kaset wideo (od góry): duża kaseta Betacam SP, mała kaseta Betacam SP i kaseta VHS. Kasety produkcji Fuji Magnetics
• 
  Telewizor z magnetowidem VHS
• 
  Kaseta VHS firmy TDK
• 
  Kaseta VHS z grą Action Max
• 
  Otwarta obudowa kasety VHS

Zobacz też

• kaseta wideo
• magnetowid
• S-VHS
• Betamax

Linki zewnętrzne

• Kasetowe Formaty Video