Jenő Ádám: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
MILczek (dyskusja | edycje)
m →‎Życiorys: drobne redakcyjne
Luckas-bot (dyskusja | edycje)
m r2.7.1) (Robot dodał eo:Jenő Ádám
Linia 25: Linia 25:


[[en:Jenő Ádám]]
[[en:Jenő Ádám]]
[[eo:Jenő Ádám]]
[[hu:Ádám Jenő]]
[[hu:Ádám Jenő]]

Wersja z 10:04, 10 mar 2012

Jenő Ádám (ur. 13 grudnia 1896 w Szigetszentmiklós, zm. 15 maja 1982 w Budapeszcie) - węgierski kompozytor, dyrygent i pedagog muzyczny, również etnograf.

Życiorys

Przez parę lat przebywał w Rosji, gdzie organizował chóry oraz był dyrygentem objazdowego teatru. Po zakończeniu wojny światowej powrócił do kraju. Osiadł w Budapeszcie. Tutaj w latach 1921-1925 podjął studia w Akademii Muzycznej. Kompozycji uczył go Zoltán Kodály. Ukończył wtedy również studia pedagogiczne. Studia nad kompozycją kontynuował u Felixa Weingartnera w Bazylei. W roku 1925 brał udział w akcji zbierania folkloru węgierskiego. Owocem tego był wygłaszany na uniwersytetach i w radio cykl wykładów na temat muzyki ludowej. Bogaty w doświadczenie zdobyte w Rosji działał również jako dyrygent chórów, przede wszystkim chóru Akademii Muzycznej (1929-1949) i Budapeszteńskiego chóru Palestriny. W roku 1930 rozpoczął pracę w Akademii Muzycznej w Budapeszcie, gdzie prowadził kształcenie słuchu. W latach 1933-1942 był kierownikiem artystycznym zespołu Budai Delárda. W drugiej połowie lat 30. koncertował za granicą. W 1938 r. został profesorem w akademii, w której pracował do 1959 r. W roku 1957 został odznaczony Orderem Kossutha.

Jako organizator szkolnictwa muzycznego i pedagog Ádám stał się znaczącym autorytetem w sprawach wychowania muzycznego. Razem ze swoim wcześniejszym nauczycielem, Kodályem, współpracował nad reformą nauczania muzyki. Wraz z nim opublikował kilka prac z tego zakresu, m.in. podręcznik Isó-Mi dla podstawowych i średnich szkół muzycznych. Publikował liczne artykuły w czasopismach specjalistycznych.

Twórczość

W twórczości kompozytorskiej, w dużej mierze opartej na węgierskim folklorze, ulegał wpływom swoich nauczycieli, przede wszystkim Kodláya. Jego największymi dziełami są opera komiczna z 1930 r. Magyar Karácsony (Węgierskie Boże Narodzenie) do słów Tűdősa oraz suita orkiestrowa Domenica. Ponadto pisał utwory chóralne (głównie kantaty) i kameralne (w tym 2 kwartety).


Źródła

Szablon:Bibliografia start

  1. Jerzy Habela: Ádám Jenő [w:] Encyklopedia Muzyczna PWM. Część biograficzna t. 1, PWM, Kraków 1979

Szablon:Bibliografia stop