Skansen Wsi Pogórzańskiej im. prof. Romana Reinfussa w Szymbarku

Skansen Wsi Pogórzańskiej im. prof. Romana Reinfussa w Szymbarku – oddział Muzeum Dwory Karwacjanów i Gładyszów w Gorlicach, w latach 1976 – 2007 Ośrodek Budownictwa Ludowego w Szymbarku - oddział Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu. Skansen usytuowany w centrum wsi Szymbark, w pobliżu szkoły i kościoła parafialnego, na trasie Nowy Sącz – Gorlice.

Historia

W 1962 roku Wojewódzki Konserwator Zabytków w Rzeszowie, mgr Jerzy Tur, wystąpił z inicjatywą zorganizowania szymbarskiego ośrodka muzealnego. Zaplanowano wówczas utworzenie niewielkiego skansenu prezentującego budownictwo wiejskie najbliższego terenu. Lokalizacja na jego terenie poszczególnych obiektów zgodna jest z opracowaną w 1986 r. (ostateczna wersja) przez dr Ryszarda Brykowskiego i inż. arch. Wojciecha Jankowskiego "Koncepcją zagospodarowania przestrzennego Ośrodka Budownictwa Ludowego w Szymbarku".

Zbiory

Główną część ekspozycji stanowią obiekty tworzące niewielki skansen (pow. ok. 2 ha). Wszystkie stanowią charakterystyczne przykłady tradycyjnego budownictwa wiejskiego, występującego na terenie Pogórza Gorlickiego. W chwili obecnej oglądać można m.in. chałupy, budynki gospodarcze i warsztaty wiejskie m.in. z Gródka, Siar, Krygu i Moszczenicy. Większość pochodzi z XIX w., najstarszy z przełomu XVIII/XIX w., natomiast najmłodsze z okresu międzywojennego. Budynki są konstrukcji zrębowej, o ścianach z drewnianych bali lub półbali, rzadziej z drewna toporowanego, często z wypuszczonymi w narożach charakterystycznymi "ostatkami", przykryte są dachami o połaciach z ułożonej schodkowato słomy. Od brązowego kolorytu większości budynków odcina się pobielony wapnem zrąb jednej z chałup, druga zaś ozdobiona jest z zewnątrz kropami wapna z dodatkiem ultramaryny. Większość obiektów jest zagospodarowana, wnętrza są urządzone oryginalnymi sprzętami z końca XIX w., początku XX w. oraz okresu międzywojennego (meble, naczynia i ubiory w chałupach, narzędzia i urządzenia w warsztatach wiejskich.

Dobre wyposażenie warsztatów i chałup, umożliwiają organizowanie pokazów tradycyjnego rzemiosła i zajęć wiejskich (kucie, tkanie, toczenie naczyń glinianych itp.). W sąsiedztwie położony jest drewniany dworek mieszczański przeniesiony z Gorlic, w którym obejrzeć można stałą ekspozycję prezentującą tradycję dworkową na Pogórzu Gorlickim.

Linki zawnetrzne

• Skansen Wsi Pogórzańskiej w Szymbarku